(Dân trí) - Apple đang trên đà tiến mạnh nhờ thành công của iPod và iPhone, việc chuyển sang sử dụng vi xử lý Intel, và giờ đây là hệ điều hành OS X.. Thông tin về “con báo” Leopard, phiên bản mới của hệ điều hành OS X vừa ra mắt đã khiến mọi người quan tâm.

Không ít người hẳn sẽ tò mò “Leopard là cái gì?”. Bài viết sau đây so sánh một số chức năng nổi bật của Leopard với Windows Vista của Microsoft, nhằm giúp bạn có những khái niệm cơ bản nhất về hệ điều hành OS X, và cũng giúp giải đáp phần nào thắc mắc “Mac có những gì hay mà ai cũng khen”.

1. Desktop hào nhoáng

Màn hình desktop của Leopard giờ đây có thêm thanh Dock mới khá đẹp mắt, cùng vài cải tiến cho giao diện cửa sổ. Nhưng đáng kể nhất là chức năng Stacks, giúp tự động “dọn dẹp” màn hình desktop bằng cách gom tất cả file trên màn hình vào một Stack tự chọn, và hiển thị chúng trên thanh Dock dưới dạng vòng cung khá đẹp mắt. Bạn cũng có thể tạo Stack riêng cho các phần mềm hay dùng, văn bản hoặc thậm chí nguyên một folder.

Giống như Leopard, giao diện Aero Glass bóng bẩy của Vista trưng ra các cửa sổ phủ viền gương lịch lãm. Với Aero, người dùng Vista có thể xem trước các cửa sổ được thu nhỏ xuống taskbar khi di chuột qua chúng (Thumbnail Taskbar), hoặc “quay ngang” màn hình bằng phím Windows+tab (Windows Flip 3D). Xét về mặt hào nhoáng, Leopard và Vista “kẻ tám lạng người nửa cân”.

2. Xem trước nội dung không cần mở file

Chức năng xem trước không cần mở file (file preview) cũng đang trở nên phổ biến. Trong Leopard, Quick Look (click vào 1 file bất kì, chọn Quick Look hoặc nhấn phím Space) sẽ cho bạn ảnh toàn màn hình của tất cả các trang trong văn bản, khung hình đầu tiên của phim QuickTime, hoặc thậm chí nội dung file PDF.

Rất đáng ngạc nhiên, Vista cũng có khả năng này nhưng được ít người biết tới. Trước hết là Thumbnal Taskbar nói ở phần đầu – cho phép xem ảnh thu nhỏ của các cửa sổ dưới thanhtaskbar. Windows Preview Pane (mở một folder bất kì chọn Organize > Layout > Preview Pane). Bạn có thể xem trước, thay đôi nội dung văn bản, phim, ảnh v..v.. mà không cần mở file bằng Preview Pane này. Về mặt này, Vista tỏ ra không hề thua kém Leopard.

3. Tìm kiếm file

Việc tìm kiếm file  “nỗi kinh hoàng” của Windows XP. Lên đến Vista, dường như Microsoft đã lắng nghe người dùng khi cải tiến vượt bậc chức năng này. Bạn có thể tìm kiếm từ bất cứ đâu – ô Search có mặt khắp nơi từ Start Menu đến các cửa sổ trên màn hình. Kết quả tìm kiếm thậm chí được tự động tuỳ biến theo hoàn cảnh, tìm kiếm qua mạng LAN, mở rộng lên Internet - tất cả chỉ cần một cửa sổ duy nhất. Chức năng Remote Desktop cho phép điều khiển máy tính từ xa của XP cũng có mặt trên Vista.

Khả năng tìm kiếm của Leopard cũng khá mạnh mẽ. Phần bên trái của cửa sổ Finder (tương tự Windows Explorer của Windows) giờ đây sắp xếp file theo từng nhóm (Devices, Shared Computers, Palces, Searchers, và Cover Flow - vốn chỉ dành cho iTunes). Bạn có thể chọn tìm kiếm theo ảnh xem trước của đủ loại file nhằm “bới” ra thứ cần tìm. Các câu lệnh dùng trong tìm kiếm web như Google: “and”, “or”, “not” cũng áp dụng đựơc trên Leopard, và giới hạn tìm kiếm qua ngày tháng, độ lớn files.. Cuối cùng, Back to My Mac hoạt động tương tự như Remote Desktop - điều khiển máy Mac của bạn từ bất cứ Mac nào có kết nối Internet.

4. Quản lý cửa sổ giao diện

Exposé là chức năng có sẵn từ phiên bản Tiger. Nhấn F9, F10, F11, các cửa sổ lộn xộn trên màn hình sẽ tự động sắp xếp lại gọn gàng dưới dạng mini theo 3 cách khác nhau rất dễ lựa chọn. Leopard cải tiến chức năng này bằng cách thêm vào các Space – các “mảnh đất” riêng cho từng ứng dụng khác nhau. Khi dùng chức năng Exposé, tất cả các cửa sổ mở bởi ứng dụng đó sẽ được “quy hoạch” về phần Space riêng của mình trên màn hình desktop.

Về phần mình, Vista quản lý cửa sổ qua thanh Taskbar và chức năng Windows Flip/Windows Flip 3D. Tíêc thay, các hình nhỏ Thumbnal hiện ra khi di chuột qua Taskbar quá nhỏ để xem nội dung nếu gặp phải file văn bản nhiều chữ, Windows Flip, Flip3D thực ra chỉ là phiên bản cải tiến của tổ hợp phím Alt+Tab đã có từ những năm 1990… Người dùng đa nhiệm thường xuyên bật nhiều ứng dụng cùng lúc sẽ không bao giờ chọn Vista nói riêng và Windows nói chung nếu đã biết đến OS X. Bạn có thể thử qua Mac Exposé với phần mềm TopDesk chạy trên Windows (http://www.otakusoftware.com/topdesk/)

5. Giải trí đa phương tiện

Vista và Leopard đều có trung tâm giải trí số của mình - Vista với Windows Media Center và Leopard với Front Row. Cả hai đều có những điểm tương đồng, và cùng hoàn thành tốt vai trò biến máy tính thành trạm điều khiển tất cả các phương tiện nghe nhìn trong phòng - từ Tivi, đầu video, dàn nhạc đế máy chiếu…

6. “Phụ kiện” cho hệ điều hành

Người dùng Vista hẳn quen thuộc với Windows Sidebar năm bên phải màn hình desktop cung cấp đủ loại thông tin từ giờ giấc, thời tiết, đến tin tức, tin chứng khoán v..v.. Các phần mềm nhỏ cung cấp thông tin trên Sidebar được gọi là Gadgets, và có thể bổ sung dễ dàng bằng cách nhấn dấu +, chọn Gadgets hoặc download từ gallery.live.com.

OS X cũng có thành phần tương tự, gọi là Dashboard và các phần mềm nhỏ năm trên Dashboard có tên Widget. Nhưng Dashboard của Leopard có thêm chức năng khá thú vị so với Sidebar: biến bất kì trang web nào thành một widget nằm trên Dashboard, và cập nhật thông tin đầy đủ hệt như “trang mẹ” của mình. Về mặt này, Leopard cũng tỏ ra nhỉnh hơn so với Vista.

7. Sao lưu và hồi phục dữ liệu

Chỉ cần cắm ổ đĩa di động bất kì vào máy Mac, phần mềm Time Machine sẽ hỏi bạn có muốn sao lưu hay không, và nếu đồng ý sẽ tự động làm mọi việc từ A tới Z. Time Machine trên Leopard tự động cập nhật mỗi khi hệ thống có bất kì thay đổi nhỏ nào, và cho phép phục hồi lại một file, hoặc toàn bộ hệ thống nếu có sự cố qua giao diện hình ảnh hết sức trực quan.

Vista kế thừa chức năng System Restore từ Windows XP, và đổi tên thành Backup and Restore. Backup and Restore cho phép lên lịch sao lưu hệ thống theo ngày, tuần, tháng hoặc sao lưu ở thời điểm bất kì, nhưng không có khả năng tự động cập nhật mọi thay đôi của hệ thống như Time Machine. Nó cũng thiếu giao diện hình ảnh dễ dùng của đối thủ trên Leopard. So với Time Machine đầy tin cậy, Backup and Restore kém tin tưởng đến nỗi có hàng tá phần mềm hãng thứ 3 sẵn sàng làm thay công việc sao lưu này trên Vista!

8. Giải trí với games - trò chơi điện tử

Leopard đánh dấu sự quay trở lại của EA trên Mac, với một loạt đầu game tiếng tăm: Battlefield 2142, Command & Conquer 3 Tiberium Wars, Harry Potter and the Order of the Phoenix, Madden NFL 08, Need for Speed: Carbon, và Tiger Woods PGA Tour 08. Nhưng những game trên chỉ là một phần nhỏ nhoi nếu so với luợng trò chơi khổng lồ trên Windows. Mặc dù còn bị phàn nàn nhiều, DirectX 10 trên Vista sẽ còn mang đến cho game thủ những khung hình đẹp, ấn tựong hơn bao giờ hết như Crysis và Lost Planet: Extreme Condition. Chương trình Games for Windows cũng thể hiện quyết tâm khẳng định vị thế số một về game của Microsoft.

Tóm lại, mặc dù có thêm vài game mới chạy đựơc trên Leopard, giới game thủ chỉ có lựa chọn duy nhất cho niềm đam mê của mình: Windows Vista.

9. Kết luận

Từ OS X Tiger lên OS X Leopard, Apple cho thấy hệ điều hành con cưng của mình vẫn đang được cải tiến từng ngày. Mặc dù các cải tiến này không phải vượt bậc như từ Windows XP lên Vista, chúng vừa đủ để OS X giữ khoảng cách nhất định so với Windows về độ tiện dụng trong khi sử dụng. Dù sao đi nữa, Apple cũng còn rất nhiều điều phải làm để chiếm thêm thị phần từ tay Microsoft, vốn đang thống trị thị trường hệ điều hành phổ thông -  nhất là vấn đề phần cứng đắt đỏ và sự không tương thích giữa Windows và Mac. Một ngày nào đó, Mac sẽ không còn là hệ máy xa xỉ chỉ dành cho dân đồ hoạ và biên tập video.

Ít nhất người dùng đang phân vân có nên chuyển sang Mac hay không cũng có một tin vui: Bootcamp, phần mềm cho phép cài Vista song song với OS X sẽ được đóng gói miễn phí kèm theo Leopard. Nếu bỡ ngỡ trong những ngày đầu dùng Mac, bạn có thể chuyển sang Vista để thực hiện công việc của mình. Hai ứng cử viên khác cho việc cài đặt/sử dụng Vista song song với OS X là Paralles (parallels.com) và Vmare Fusion (www.vmware.com ).

Hoàng Hải

Tổng hợp