(Dân trí) - Với mức khởi điểm 4 triệu đồng, đối tượng phải nộp thuế thu nhập cá nhân sẽ không tăng, bởi việc thu thuế cũng đã tính đến nhiều yếu tố để đảm bảo cuộc sống người dân - Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh cho biết khi trao đổi với báo chí sáng 24/10.

Thưa Bộ trưởng, có ý kiến cho rằng, mức khởi điểm chịu thuế 4 triệu đồng là thấp và như vậy người lao động không có khả năng tái tạo sức lao động?

Thứ nhất, chúng ta phải xác định quan điểm. Có ý kiến cho rằng, hễ cứ có thu nhập là đóng thuế hoặc có ý kiến là phải đến ngưỡng nào đó mới phải đóng góp. Quan điểm hễ có thu nhập là chịu thuế cũng được nhiều người ủng hộ, miễn là mức thuế thấp thôi để mọi người cảm thấy có vinh dự được đóng góp cho xã hội. Đó cũng là quan điểm rất hay, nhưng đối với chúng ta cái đó chưa phù hợp mà cần phải đến ngưỡng nào đó mới phải đóng thuế thì hay hơn. Vì thế mà khi thiết kế mới lấy mức 4 triệu.

Mức này được căn cứ trên lương tối thiểu, giả dụ bình quân mỗi năm tăng lương 20% thì đến 2009 là khoảng gần 1 triệu. Hệ số lương bình quân hiện nay của chúng ta vào khoảng 2,34 và lúc đó lương bình quân khoảng 2 triệu. Những người có thu nhập cao hơn trung bình có nghĩa vụ đóng góp đối với nhà nước.

Thứ hai, chúng ta không tính mức lương mà chỉ tính mức nhất định để phải đóng thuế thôi. Nói thì như vậy nhưng tất cả ngưỡng đó không phải chúng ta thu hết vì nếu thu nhập 5 triệu, độc thân chỉ nộp 50.000đ, nếu có 1 người phụ thuộc thì không phải đóng, đến 10 triệu mà có 2 người phụ thuộc thì phải đóng 160 ngàn đồng. Có nghĩa chúng ta chỉ thu một phần rất nhỏ và hơn nữa, thuế suất chúng ta đã hạ nhiều.

Nếu chúng ta cứ tính theo trượt giá thì cứ theo mãi mãi và lúc đó không còn là thuế thu nhập cá nhân nữa. Đến lúc nào đó thu nhập xã hội cao lên, mức 4 triệu là phổ biến thì sẽ hạ mức thuế suất xuống còn 2-3%, gọi là có mức đóng góp thôi.

Như vậy mới đúng bản chất là thuế thu nhập cá nhân, nếu không thì sẽ thành thuế thu nhập cao hoặc trung bình cao.

Nếu so với pháp lệnh thuế hiện hành thì khi áp dụng luật thuế thu nhập cá nhân, đối tượng phải nộp thuế sẽ phải đóng thuế nhiều hơn hay giảm đi?

So với pháp lệnh hiện hành thì cùng tương ứng các mức này, tiền đóng thuế sẽ giảm đi, giảm rất nhiều vì trước đây không có giảm trừ gia cảnh. Với luật này, những người có hoàn cảnh gia đình khác nhau mức thuế đóng sẽ khác nhau - đó là cái nhìn rõ nhất. Thứ hai là biểu thuế suất, mức thấp nhất đã giảm một nửa (từ 10 xuống 5), mức cao nhất từ 40 xuống còn 35 và các mức thuế suất tương ứng so với hiện hành đều giảm.

Nhưng số đối tượng phải nộp thuế liệu có tăng?

So với qui định hiện hành là không tăng bởi chúng ta đã nâng mức khởi điểm chịu thuế. Ví dụ người có thu nhập 10 triệu trước đây sẽ phải chịu phần thu nhập từ 5 triệu trở lên nhưng theo qui định của luật thì nếu có 2 người hoặc 3 người phụ thuộc thì vẫn chưa phải nộp.

Việc xác định người được giảm gia cảnh sẽ như thế nào và liệu có mất thời gian?

Điều này Luật Dân sự đã xác định thế nào là người phải nuôi dưỡng rồi. Sau này cơ quan thuế sẽ làm động tác là những người có gia cảnh kê khai bản thân và nhân thân, sau đó sẽ được cấp mã số thuế và lúc đó sẽ kiểm soát được gia cảnh người nộp thuế. Sẽ tránh được trùng lắp về người ăn theo.

Ban đầu có thể mất thời gian nhưng phải làm thế, trên thế giới cứ sinh ra là được cấp mã số thuế, quản lý từ lúc sinh ra cho tới lúc chết. Trước mắt với số đối tượng có thu nhập cao chúng ta đã có dữ liệu, giờ chỉ thêm dữ liệu vào thôi.

Với những người buôn bán, làm sao thu được thuế, thưa ông?

Đây đúng là bài toán khó, nhưng sẽ phải làm thủ công bằng điều tra thu nhập, kê khai thu nhập… Chính vì thế mà giao chức năng kiểm tra, thanh tra rất lớn cho cơ quan thuế để tính thu nhập bình quân.

Theo Bộ trưởng, khi chúng ta áp dụng luất thuế thu nhập cá nhân, liệu số cán bộ thuế sẽ tăng bao nhiêu?

Tôi không có tư tưởng tăng cán bộ thuế, ngành thuế nhiều năm nay công việc tăng nhiều, nhưng biên chế hầu như không tăng.

Xin cảm ơn ông!

Mạnh Cường (ghi)