Ông Trần Tịnh Hiền, Phó giám đốc Bệnh viện Nhiệt đới TP HCM vừa xác nhận tuyên bố của nhóm nghiên cứu Oxford rằng virus H5N1 là thủ phạm gây viêm não ở 2 em bé Đồng Tháp, đã tử vong tháng 1/2004. Tuy nhiên, Bộ Y tế cho biết chưa hề nhận được thông tin này.

Theo ông Hiền, hai bệnh nhi nói trên nhập viện với biểu hiện viêm não cấp, được chẩn đoán là viêm não virus. Do các cháu không có tổn thương phổi nên các bác sĩ không nghĩ đến cúm A H5N1. Vài tháng sau khi hai cháu qua đời, các chuyên gia mới phát hiện thấy virus H5N1. Trong đó, ở cậu em có dấu vết của H5N1 trên não.

Bác sĩ Hiền cho biết, tổn thương não là bệnh cảnh ít gặp ở những bệnh nhân nhiễm cúm gia cầm vì thông thường, virus chủ yếu khu trú và gây tổn thương ở phổi, gan, thận. Tại Việt Nam, đây là lần đầu tiên phát hiện H5N1 tác động vào hệ thần kinh, mà cụ thể là não. Cũng vì là ca đầu tiên nên ông Hiền cho rằng cần khảo sát, nghiên cứu thêm. Hướng xét nghiệm H5N1 trước mắt vẫn là tìm virus trong mẫu bệnh phẩm trên đường hô hấp, chứ chưa tìm trên não.

Trong khi đó, ông Trịnh Quân Huấn, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng và Phòng chống HIV/AIDS, cho biết, Bộ Y tế chưa nhận được thông tin nào về việc tìm thấy virus H5N1 ở các bệnh nhân viêm não kể trên, cũng không biết về kết quả nghiên cứu mà Đại học Oxford tiến hành cùng Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP HCM. Đây là một dự án của riêng Bệnh viện với đối tác nước ngoài mà không thông qua Bộ Y tế.

Về khả năng có nhiều bệnh nhân nhiễm H5N1 đã bị bỏ sót do không có triệu chứng đường hô hấp và được kết luận tử vong do nguyên nhân khác, ông Huấn cho là rất khó xảy ra. Thứ nhất, H5N1 là loại virus gây bệnh ở đường hô hấp, tuy có thể làm tổn thương một số cơ quan khác. Tất cả các bệnh nhân H5N1 được phát hiện đều có tổn thương phổi. Thứ hai, nếu quả có nhiều người bị lây H5N1 và tử vong thì dù họ bị tổn thương phủ tạng nào, hiện tượng chết hàng loạt cũng sẽ gây sự chú ý và đã được biết đến, và cơ quan y tế sẽ lập tức điều tra tìm nguyên nhân. Tuy nhiên, trong những năm qua không hề có chuyện như vậy.

Từ nghiên cứu mới đây của Đại học Oxford, tiến sĩ Jeremy Farrar, Giám đốc Wellcome Trust tại Việt Nam nhận định, sự hiện diện của virus H5N1 trong phân chứng tỏ nó có khả năng lây lan từ người sang người, đặc biệt ở những nơi dân cư đông đúc. Về điều này, ông Huấn cho biết, tuy đã có một trường hợp lây H5N1 từ người sang người được công bố (2 mẹ con người Thái Lan) nhưng virus được tìm thấy vẫn thuộc chủng cũ. Chủng này rất khó lây từ người sang người vì vậy phát hiện trên không đáng lo ngại. Các chuyên gia y tế cũng nghĩ tới khả năng virus cúm A kết hợp với virus cúm B (vốn rất dễ truyền từ người này sang người khác) trên cùng một bệnh nhân và tạo ra một chủng virus mới, thừa hưởng đặc điểm lây lan nhanh chóng của cúm B. Loại virus này nếu xuất hiện sẽ có thể gây một đại dịch khủng khiếp với hàng triệu người chết. Tuy nhiên, điều này chưa xảy ra.

Ông Huấn cũng cho biết, đã 3 tuần nay, cả nước không phát hiện thêm ca nhiễm H5N1 nào. Tổng số bệnh nhân H5N1 của đợt dịch này là 17, trong đó 12 người tử vong, số còn lại đã xuất viện. Những người khỏi bệnh về nhà đều sống ở phía Bắc, được điều trị tại Viện Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới.

Bích Hạnh - Thanh Nhàn