Hình dạng và màu sắc của biệt dược Naltrexone

Đó là biệt dược Naltrexone (Danapha-Natrex 50) có tác dụng làm mất khoái cảm do ma túy mang lại. Trong điều trị cai nghiện, Naltrexone là một liệu pháp điều trị duy trì hỗ trợ chống tái nghiện các chất dạng thuốc phiện. Thời gian áp dụng tối thiểu là 6 tháng.

Naltrexone do Xí nghiệp dược phẩm Trung ương 5 sản xuất thử nghiệm thành công từ tháng 12/2004. Hiện biệt dược này được áp dụng thử nghiệm trong điều trị cai nghiện cho một số học viên tại Viện sức khỏe tâm thần Việt Nam, Đà Nẵng, Sóc Trăng.

Theo dược sĩ Phùng Chất, người chịu trách nhiệm chính trong quá trình nghiên cứu và sản xuất Naltrexone, vì đây là thuốc điều trị đối kháng nên người tham gia vào quá trình điều trị bắt buộc phải tuân thủ những điều kiện nhất định. Điều kiện tiên quyết là người cai nghiện đã được cắt cơn, tức bệnh nhân không còn chịu tác dụng của các chất dạng thuốc phiện ít nhất 7 ngày, hoặc 10 ngày đối với Mathedone. Trước khi quyết định điều trị, bệnh nhân sẽ được thực hiện một trắc nghiệm để chắc chắn rằng trong cơ thể không còn bị ảnh hưởng của bất kỳ chất dạng thuốc phiện nào. Trong quá trình điều trị và sau khi điều trị nếu bệnh nhân dùng lại các chất dạng thuốc phiện sẽ bị ngộ độc, có thể dẫn tới tử vong. Do đó cơ sở điều trị cần có bản tự cam kết chịu trách nhiệm về những hậu quả có thể xảy ra nếu sử dụng lại các chất dạng thuốc phiện của bệnh nhân và người thân. Bản cam kết này có sự xác nhận của chính quyền địa phương.

Phó giáo sư Trần Viết Nghị, Chủ tịch hội tâm thần học Việt Nam, cho biết, trong quá trình dùng Natrexone cai nghiện cho 50 bệnh nhân tại Viện sức khỏe tâm thần Việt Nam thì có 4 người bỏ cuộc. Trong 46 người còn lại: trên 10% khó ngủ, lo âu căng thẳng, đau bụng, chuột rút buồn nôn, giảm năng lượng, đau cơ và khớp, đau đầu. Gần 10% bệnh nhân mất cảm giác ngon miệng, có cảm giác thất vọng, cáu kỉnh, nổi ban... nhưng chưa có trường hợp phải cấp cứu.

Thời gian điều trị tối đa của liệu pháp điều trị duy trì hỗ trợ chống tái nghiện bằng Naltrexone vẫn chưa được xác định. Nhưng nhìn chung, những bệnh nhân nghiện các chất dạng thuốc phiện cần thời gian ít nhất 6 tháng để thay đổi hành vi, đây cũng là thời gian cần thiết để duy trì việc bỏ các chất dạng thuốc phiện. Do đó thời gian tối thiểu để dùng thuốc Naltrexone trong hỗ trợ chống tái nghiện là sáu tháng. Phó giáo sư Trần Viết Nghị cho biết thêm, mặc dù các nghiên cứu cho thấy, nếu liệu pháp Naltrexone kéo dài từ 12 đến 24 tháng thường có tỷ lệ thành công cao cao hơn.

"Mặc dù thời gian điều trị Naltrexone chưa đến 6 tháng nhưng biểu hiện bước đầu là khá tốt. Theo học viên tự đánh giá, trước đây khi chưa dùng phương pháp Natrexone đối kháng thì học viên thường khó ngủ, thường có cảm giác nhớ ma túy, chỉ cần xem ti vi là muốn dùng lại ngay. Khi đã dùng Natrexone 2-3 tháng thì họ ăn ngủ bình thường, không còn cảm giác nhớ ma túy, thậm chí có người đã quên hẳn. Nếu sau đợt thử nghiệm này mang lại kết quả tốt thì sẽ nhân rộng cho các đối tượng khác", Giám đốc Trung tâm giáo dục xã hội 0506 Đà Nẵng Ngô Văn Hoàng cho biết.

Cũng theo ông Hoàng, mặc dù nhà sản xuất có khuyến cáo khi dùng Natrexone có nhiều tác dụng phụ như: khó ngủ, lo âu căng thẳng, đau bụng, đi ngoài, chuột rút, buồn nôn, giảm năng lượng, đau cơ và khớp, đau đầu, mất cảm giác ngon miệng, có cảm giác thất vọng, cáu kỉnh, nổi ban... nhưng cho đến nay chưa có trường hợp nào bị tác dụng phụ mà phải cấp cứu được ghi nhận.

Tuy nhiên, "nỗi lo lớn nhất của người điều trị, chính là, những người đã được điều trị bằng Naltrexone không đủ bình tĩnh và bản lĩnh để chống lại những lời khiêu khích của kẻ xấu mà sử dụng lại ma túy. Nếu đã sử dụng lại rất dễ bị ngộ độc vì sử dụng quá liều. Do Naltrexone làm mất tác dụng khoái cảm của ma túy mang lại nên liều dùng sẽ tăng. Liều dùng càng cao càng dễ bị tử vong", Giám đốc Trung tâm giáo dục Sóc Trăng, Trịnh Trung Úy nói.

Do đó, theo phó giáo sư Nghị, liệu pháp này chỉ được sử dụng cho những người đã được điều trị cắt cơn giải độc, đã cai nghiện có hiệu quả và có nguyện vọng điều trị duy trì chống tái nghiện bằng Naltrexone. Họ phải là những người có động lực tốt và có quyết tâm từ bỏ ma túy. Vì cai nghiện ma túy là một quá trình lâu dài, phức tạp và phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Trong đó sự chuyển đổi nhận thức hành vi là quan trọng nhất. Việc dùng thuốc điều trị hỗ trợ chống tái nghiện bằng Naltrexone sẽ phát huy hiệu quả tối đa nếu được kết hợp với liệu pháp trong quá trình điều trị.

"Quá trình tổng hợp để cho ra biệt dược Naltrexone rất phức tạp nên giá thành rất đắt. Giá thành một viên Naltrexone tại Mỹ là 200.000 đồng Việt Nam. Còn một viên Naltrexone cùng chủng loại và tác dụng được Xí nghiệp dược phẩm trung ương 5 sản xuất chỉ có giá 25.000 đồng/viên. Một người điều trị cai nghiện hỗ trợ bằng Naltrexone trong thời gian 6 tháng thì mất khoảng 5 triệu đồng Việt Nam. Nếu quyết tâm cai nghiện người ta có thể từ bỏ được ma túy với cái giá rất rẻ", dược sĩ Phùng Chất khẳng định.

Mỹ Lan