“Tôi 25 tuổi, 5 năm nay luôn bị đầy hơi, ăn mất ngon; thỉnh thoảng có ợ hơi. Bác sĩ bảo là viêm dạ dày, điều trị nhưng không hết đầy bụng. Từ 2 năm trước, hậu môn nóng rát và rất khó chịu, có cảm giác thốn, thường xuyên đi phân sệt và lỏng. Chẩn đoán là viêm đại tràng kích thích. Vậy tôi phải chữa thế nào?”.

Trả lời:

Với những triệu chứng mà bạn đã mô tả, gặp trước tiên bạn cần đi một thày thuốc chuyên về tiêu hóa để được khám và làm một số xét nghiệm cần thiết. Nhân đây bạn cũng nên tham khảo hội chứng loạn khuẩn đường ruột có nhiều điểm giống với bệnh cảnh của bạn.

Bình thường trong ruột chúng ta có một hệ vi khuẩn - khoảng 100 tỷ con - gồm nhiều loại khác nhau, gọi là vi khuẩn chí. Các vi khuẩn này luôn luôn tồn tại nhằm đảm bảo những chức năng sinh lý có lợi cho cơ thể, như tham gia quá trình tiêu hóa một số chất dinh dưỡng, loại bỏ một số chất có khả năng gây nhiễm độc, chống lại những vi khuẩn gây bệnh xâm nhập ruột...

Theo quy luật cạnh tranh sinh tồn, quần thể vi khuẩn ruột giúp cơ thể chống nhiễm khuẩn bằng cách tiêu diệt vi khuẩn có hại, ức chế sự phát triển của chúng, giữ ở mức độ không gây bệnh. Khi dùng kháng sinh liều cao kéo dài, không chỉ vi khuẩn có hại bị diệt mà thuốc còn diệt luôn tất cả những vi khuẩn có ích thường xuyên có mặt trong ruột, đồng thời làm xuất hiện những chủng vi khuẩn gây bệnh độc hại và nhờn với nhiều loại kháng sinh. Những vi khuẩn này bình thường không có hoặc có rất ít trong ruột, nay không còn sự tranh sinh tồn của các vi khuẩn khác nữa (vì vi khuẩn chính đã bị tiêu diệt) nên tự do phát triển và gây tác hại.

Tiêu chảy do loạn khuẩn đường ruột thường xuất hiện sau khi dùng kháng sinh để chữa một bệnh nhiễm khuẩn. Đặc điểm của loạn khuẩn là đi tiêu chảy nhiều lần có khi tới 15-20 lần một ngày, thậm chí còn nhiều hơn cả lúc mới bị bệnh chưa uống kháng sinh. Phân lỏng lẫn nhầy mũi, hoặc phân xanh vàng lổn nhổn (hoa cà, hoa cải) có bọt, không thối, hoặc phân sống, có lẫn thức ăn chưa tiêu, đôi khi có lẫn máu, mũi. Mỗi lần đại tiện bệnh nhân phải rặn, do đó có thể dẫn đến lòi rom, loét đỏ hậu môn. Nếu để bệnh kéo dài sẽ dẫn đến rối loạn hấp thu và rối loạn chuyển hóa, dẫn đến mất nước kèm theo rối loạn điện giải, gày sút nhanh chóng, suy dinh dưỡng.

Việc điều trị tiêu chảy do rối loạn khuẩn ở ruột phức tạp, do thày thuốc quyết định tùy theo tình hình bệnh. Về phía bệnh nhân, nếu thấy tiêu chảy do đã dùng nhiều loại kháng sinh không khỏi và số lần tiêu chảy còn tăng hơn, phải nghĩ tới loạn khuẩn đường ruột, ngừng ngay dùng kháng sinh và đi khám bệnh.

BS. Đào Xuân Dũng, Tuổi Trẻ