Bao giờ có thuốc điều trị AIDS giá rẻ ở Việt Nam?
Các Website khác - 29/04/2002
Bao giờ có thuốc điều trị AIDS giá rẻ ở Việt Nam?
Phương Anh

Thuốc điều trị AIDS khi nào mới có
ở các tủ thuốc bệnh viện.
Việt Nam mỗi năm chỉ có thuốc điều trị cho khoảng 50 bệnh nhân AIDS, trong khi số người nhiễm HIV đã lên tới 46 nghìn người. Ngành y tế vẫn đang bàn bạc để tìm cách có thuốc giá rẻ cho người bệnh.


Thuốc AIDS - chỉ có trong mơ
VN bắt đầu mua thuốc điều trị đặc hiệu HIV/AIDS từ năm 1994 với số lượng rất khiêm tốn. Trong 2 năm 2000-2001, mỗi năm Nhà nước đầu tư 2,7 tỉ đồng cho việc mua thuốc, nhưng do giá thuốc quá cao nên chỉ đủ để mua được một lượng thuốc tối thiểu cho điều trị dự phòng phơi nhiễm và khoảng 50 bệnh nhân AIDS trong cả nước. Trong khi đó, theo số liệu thống kê của Viện Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới, năm 2001 cả nước có khoảng 300 cán bộ y tế bị phơi nhiễm HIV khi làm nhiệm vụ và trên 2.000 lượt bệnh nhân AIDS vào điều trị trong các bệnh viện và hàng vạn người nhiễm HIV/AIDS có nhu cầu điều trị nhưng không có thuốc. Nhu cầu thuốc điều trị AIDS ở VN đã trở thành một vấn đề cấp thiết, nhưng với sự đầu tư khiêm tốn và giá thuốc quá đắt như hiện nay thì người nhiễm HIV/AIDS không thể "mơ" đến thuốc điều trị đặc hiệu. Ngay như đối tượng phụ nữ mang thai nhiễm HIV được ưu tiên điều trị thuốc dự phòng để tránh lây truyền sang con cũng còn hạn chế. Mặc dù mục tiêu đề ra là 100% số phụ nữ mang thai nhiễm HIV được điều trị, nhưng con số này may ra đạt được một nửa.

Sản xuất hay nhập khẩu?
Ngay từ cuối năm 2001, đại diện Văn phòng thường trực Phòng chống AIDS thông báo, VN sẽ có thuốc điều trị AIDS giá rẻ. Nhưng đến nay thông báo này vẫn chỉ là thông báo. Khi bàn về vấn đề sản xuất thuốc AIDS ở VN, có ý kiến cho rằng ý tưởng này quá lớn. Vì số người VN có khả năng để mua thuốc điều trị rất ít mà đa số người nhiễm HIV là người nghiện chích ma tuý, nhiều người bị gia đình ruồng bỏ thì lấy đâu ra tiền để dùng thuốc. Nếu chỉ dựa vào thị trường nhỏ bé ở trong nước mà không tính đến phương án xuất khẩu thì nhà sản xuất sẽ gặp vô vàn khó khăn. TS Trần Thu Thuỷ - Vụ trưởng Vụ Điều trị - Bộ Y tế đưa ra ý kiến: Sản xuất thuốc trong nước còn có những vướng mắc nhất định thì nên cho nhập khẩu thuốc song song thì người bệnh sẽ có thuốc dùng ngay. Một số thuốc điều trị AIDS dạng "nhái" ở Ấn Độ, Nam Phi được bán với giá rất rẻ. Hiện nay, Ấn Độ bán thuốc với giá trên 400USD/người/năm, Nam Phi: 200-300USD/người/năm. Đây là mức giá mà chúng ta có thể chấp nhận được và theo ước tính, sẽ có một tỉ lệ khá lớn người nhiễm HIV và bệnh nhân AIDS ở VN có thể tiếp cận được với các loại thuốc này với sự hỗ trợ của Nhà nước, gia đình, cộng đồng. Tuy nhiên, chất lượng của các loại thuốc này ra sao, có bảo đảm điều trị hiệu quả cho người bệnh hay không? Câu hỏi này đã được Thứ trưởng Y tế Lê Văn Truyền trả lời: "Hiện chúng ta có 25 công ty dược phẩm có chứng chỉ GMP, khả năng bào chế thuốc tương đương với các công ty dược lớn nhất thế giới. Nhưng để sản xuất được thuốc, phải có nguồn nguyên liệu thật tốt. Còn về chất lượng, kể cả thuốc nhập khẩu hay sản xuất thì nhất thiết phải được thử nghiệm lâm sàng một cách nghiêm ngặt thì mới cho sử dụng đại trà". Cuối cùng thì hướng giải quyết của Bộ Y tế là xem xét việc cho nhập khẩu song song thuốc điều trị AIDS giá rẻ từ các nước đang phát triển đã sản xuất được. Cho phép Viện Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới tiến hành điều tra thử nghiệm thuốc giá rẻ, đánh giá tác dụng sinh học của thuốc, sau đó mới mua và cho sử dụng rộng rãi. Về lâu dài, VN vẫn cần tự sản xuất thuốc điều trị AIDS. Còn câu hỏi bao giờ người bệnh VN có thuốc điều trị AIDS, đến nay vẫn chưa có câu trả lời chính xác.