Thận trọng với que thử HIV bằng nước bọt
Các Website khác - 07/06/2001
Điều tra
Thận trọng với que thử HIV bằng nước bọt

Lê Tảo - Hồng Thuý

Mới đây loại que thử HIV bằng nước bọt bắt đầu được giới thiệu. Liệu loại que thử này có được bán rộng rãi trên thị trường, độ chính xác của nó như thế nào? Để có câu trả lời, phóng viên báo Lao Động đã tiến hành điều tra sự việc.


Từ ngày 7.5 đến 14.5 tại Cung Văn hoá Lao động Hữu nghị Việt - Xô Hà Nội diễn ra Hội chợ thiết bị y tế. Loại que thử HIV được một số Cty thiết bị y tế giới thiệu tại hội chợ này. Những nhân viên quảng bá thiết bị y tế tại hội chợ cho biết: Que thử HIV có tên Ora quick. Que thử này sẽ giúp những đối tượng có hành vi nguy cơ bị nhiễm HIV tự thử - phát hiện kháng thể HIV có trong nước bọt. Bộ thử bao gồm que thử Ora quick, lọ đựng dung dịch đệm Developer. Để thử HIV, xé vỉ đựng lọ dung dịch đệm và que thử, đưa phần đầu que thử nhỏ (xốp) đặt giữa má và mặt ngoài lợi, lau chà xát nhẹ 2 vòng vòm lợi trên và dưới trong khoảng 10 giây. Sau đó cắm đầu xốp đó của Ora quick vào trong lọ đựng dung dịch đệm. Sau 20 phút thấy xuất hiện một vạch duy nhất ở vị trí C - nghĩa là trong nước bọt không có kháng thể HIV. Nếu xuất hiện 2 vạch màu đỏ ở cả 2 vị trí C và T, chứng tỏ trong nước bọt có xuất hiện kháng thể HIV. Ora quick phải thử nước bọt ngay trực tiếp trong miệng, không qua thiết bị trung gian để tránh kết quả sai. Khi đã xé vỉ que thử phải được sử dụng trong vòng 10 phút. Sự xuất hiện của loại thiết bị thử HIV này đã và đang làm dư luận đặc biệt quan tâm. Theo giới thiệu, chúng tôi tìm đến Cty thiết bị y tế Đông Phương ở số 8 Hàng Chuối để hỏi mua Ora quick, nhân viên Cty này trả lời: Chưa bán. Cũng theo giới thiệu của những nhân viên bán thuốc chúng tôi đã lần lượt đến các cửa hàng: 106 Phương Mai, số 2 Hàng Bài, 50C Hàng Bài, 167B Minh Khai... rốt cuộc cũng "chưa bán". Chưa bán không có nghĩa là không có để bán. Theo một dược sĩ (chủ nhà thuốc trên đường Nguyễn Thái Học, xin giấu tên), "Ora quick đã xuất hiện tại hội chợ và hiện đang lưu thông trên thị trường "ngầm". Nhưng chỉ có những khách hàng quen, "đặc biệt tin cậy" mới mua được.

Bà Lưu Thị Minh Châu (Phó Chánh văn phòng thường trực Phòng chống AIDS) cho biết: "Việc xét nghiệm và chẩn đoán HIVđòi hỏi phải rất cẩn trọng, nếu chẩn đoán sai sẽ dễ dẫn đến hậu quả rất nặng nề cho đối tượng có nguy cơ nhiễm HIV".
Trao đổi với phóng viên báo Lao Động ngày 28.5, bác sĩ Nguyễn Duy Tùng (Uỷ ban quốc gia Phòng chống AIDS) cho biết: "Loại que thử HIV bằng nước bọt đến nay vẫn chưa được kiểm định, và chưa được phép lưu hành tại Việt Nam. Xét nghiệm HIV với máu là tốt nhất. Bản chất của các sinh phẩm thử HIV dù ở dạng nào cũng như nhau - là những chất phát hiện kháng thể HIV trong máu hoặc các dịch tiết của cơ thể".

Thưa ông, kháng thể HIV có trong nước bọt?

- Có nhưng rất ít. Vì vậy thiết bị nào đó dùng để phát hiện có hay không kháng thể HIV trong nước bọt phải có độ nhạy rất cao mới có thể phát hiện được.

Theo ông, độ nhạy của que thử bằng nước bọt thế nào so với thử qua máu?
- Theo tôi độ nhạy của que thử nước bọt thấp hơn so với thử máu và có thể có sai số nhiều hơn.

Kháng thể HIV trong máu hoặc trong các dịch tiết của cơ thể như trong nước bọt, nước mắt...như ông đã nói liệu có khả năng lây nhiễm?

- Kháng thể thì không có khả năng lây nhiễm, nhưng kháng nguyên (con virus HIV) thì có khả năng lây nhiễm. Trong nước bọt hay nước mắt có thể đồng thời có cả kháng nguyên và kháng thể. Như vậy lây nhiễm HIV qua đường nước bọt là rất có thể, hay nói cách khác là qua bất kỳ một dịch tiết nào của cơ thể nhưng nguy cơ rất thấp.

***
Việc tự thử HIV bằng que thử qua nước bọt đang rất được dư luận quan tâm. Nhưng trong điều kiện kinh tế, xã hội của chúng ta và nhận thức của người dân hiện nay thì việc thử HIV theo cách này đã thực sự nên khuyến khích hay chưa? Câu trả lời xin dành cho các cơ quan hữu trách.

CÁC TIN ĐÃ ĐƯA