Đến Cognac vào những ngày thu khi thời tiết trở nên dần se lạnh, nhưng bầu trời vẫn tràn ngập ánh nắng vàng óng ả sưởi ấm những bước chân đang tìm tòi khám phá bí ẩn về một vùng đất được xem như là “thánh địa của nho”. Cũng tại nơi đây, một tên gọi danh giá đã ra đời, tạo nên huyền thoại cho xứ này trong hơn một thế kỷ qua: tên gọi ấy là Louis XIII

Sự tình cờ của thiên nhiên

Trước khi bắt đầu chuyến hành trình, tôi được một người bạn dặn dò “đến Cognac, hãy cố gắng chạm tay vào mặt đất để cảm được những đốm phấn li ti, hay còn gọi là “đất phấn” – nguồn đất đặc biệt mà thiên nhiên đã tình cờ ban tặng cho xứ này, để rồi, giúp hấp thụ và phản chiếu ánh sáng dịu mát của mặt trời nuôi dưỡng nên những trái nho mọng ngọt đến hoàn hảo”. Bạn đã không quá cường điệu. Những gì tôi trải nghiệm quả là đặc biệt – không chỉ chạm, chúng tôi còn cảm được hương của đất và men say mà vùng đất này đã hiến tặng cho thế giới.

Sông Charente lặng lẽ trôi bao bọc thị trấn Cognac, toạ lạc giữa hai thị trấn Angoulême và Saintes thuộc miền Tây Nam nước Pháp. Dự định đón xe lửa đi từ Paris đến Cognac của chúng tôi đã bị huỷ do nhân viên ngành đường sắt Pháp đình công trong tuần đầu của tháng 11. Chúng tôi đành phải đến Cognac bằng máy bay. Nhưng cũng nhờ vậy, chúng tôi ngắm được một Cognac thu nhỏ nhuốm màu cốm như thể một bức tranh quê được vẽ nên mộc mạc bởi 15.000 cánh đồng nho bát ngát được phân cách bằng những nét chì sáp màu xám tro chính là những con đường nối liền các tiểu vùng, nổi bật nhất là vùng Grande Champaigne, hay còn được gọi là “trái tim của Cognac”.

Mặc dù là một thị trấn nhỏ, nhưng Cognac được biết đến như là mảnh đất của khá nhiều những cư dân nổi tiếng của nước Pháp, trong đó có vua François I trị vì nước Pháp vào khoảng những năm 1515 - 1547 và nhà thơ Pháp nổi tiếng vào thế kỷ 15 Octavien de Saint – Gelais.

Khu phố cổ Cognac hay còn được gọi là “Vieux Cognac” trải rộng từ Tours Saint – Jacques đến nhà thờ Saint – Léger, hội tụ nhiều lâu đài và toà nhà có kiến trúc lạ, được xây dựng từ thế kỷ thứ 15 đến thế kỷ thứ 18. Nhiều công trình chạm trổ hình ảnh các con rồng lửa, biểu tượng của vua Francis I.

Nghệ nhân và những thùng chưng cất

Đối với cư dân vùng Cognac, không có gì tự hào bằng việc được sở hữu một hầm rượu với những thùng chưng cất làm bằng ván gỗ sồi loại thượng hạng (limousine oak barrel) màu nâu đẹp mắt, có hương gỗ, hương bơ lạt hay vanille thơm lừng. Loại gỗ sồi này sẽ góp phần rất quan trọng cho việc tạo nên mùi cho eaux-de-vie tức là rượu trắng tinh chất chiết xuất từ nho.

Nhắc đến những hầm chưng cất nổi tiếng của Cognac không thể không nhắc đến những căn hầm huyền thoại của khu nhà Rémy Martin, một khu nhà cổ tuyệt đẹp với nhiều dãy nhà sơn màu đậu nành được tô điểm bởi cây trường xuân lá chuyển sang màu vang đỏ lấp lánh những đốm vàng như thể một tấm thảm vùng Kashmir phủ trang trí đầy ma lực.

Những căn hầm chứa các thùng chưng cất có lịch sử hàng trăm năm nơi đây luôn nồng nàn hương, đã ghi dấu truyền thống của một gia đình làm nghề pha chế bậc thầy của vùng này.

Lần đầu tiên sau ba thế kỷ, Dominique Hériard Dubreil, một trong 50 phụ nữ có quyền lực nhất thế giới theo bình chọn của tạp chí Fortune nhiều năm liền đã bồi hồi kể lại trong tiết trời lạnh gần 1oC huyền thoại của Louis XIII, niềm tự hào của gia đình bà và của ba thế hệ nghệ nhân bậc thầy André Renaud (thế hệ đầu tiên), André Giraud (thế hệ thứ hai), Georges Clot (thế hệ thứ ba) và Pierrette Trichet (thế hệ hiện tại và cũng là người phụ nữ đầu tiên giữ trọng trách quan trọng này).

Người Pháp nói chung hay người Cognac nói riêng đặc biệt lưu tâm đến “nghệ thuật thưởng thức”, họ xem việc uống là một văn hoá sống. Được nhâm nhi những loại rượu ngon hảo hạng do các nghệ nhân bậc thầy pha chế là cả một vinh hạnh lớn, như thể niềm hoan hỉ khi được nếm món sò điệp nướng cuộn kem atisô vùng Jerusalem mà đầu bếp Philippe Saint Romas pha chế – một đầu bếp trẻ nổi tiếng của Pháp. Những nghệ nhân pha chế tài tình là những người có thể tiếp nối di sản của cha ông lưu giữ và lưu truyền chất lượng hảo hạng của Cognac đồng thời sáng chế nên những hương vị mới bằng thao tác tài tình, khoa học và một chút ảo thuật. Họ như những nghệ sĩ chơi đàn cổ điển  thổi đam mê và linh hồn hiện hữu của mình vào những phím đàn không đổi theo thời gian, song hoan ca những giai điệu khải hoàn mới mẻ, sáng tạo.

Cẩm Ly