Những trận mưa bất thường cuối năm 2008 và đợt lạnh kéo dài trước Tết Kỷ Sửu đã làm diêm dân trắng tay. Sau tết trời nắng tốt, muối kết tinh, giá muối tăng cao nhưng mưa đột ngột xuất hiện trong hai ngày qua làm toàn bộ muối chuẩn bị thu hoạch tan thành nước.

Đầu tháng 2-2009, ruộng muối của anh Dương Việt Ngoan, xã Điền Hải (Đông Hải, Bạc Liêu), vẫn chưa có hạt muối nào - Ảnh: Duy Khang

Trận mưa đột ngột suốt mấy ngày liền cuối tháng 12-2008 làm hơn 4.000ha muối ở các tỉnh ĐBSCL bị thiệt hại không dưới 20 tỉ đồng. Riêng trận mưa trong hai ngày 10 và 11-2, các địa phương chưa tính được thiệt hại nhưng theo ghi nhận của Tuổi Trẻ tại bốn tỉnh Bến Tre, Bạc Liêu, Trà Vinh và Sóc Trăng, toàn bộ số muối trên ruộng chưa kịp thu hoạch đều không còn.

Tiền tỉ trôi theo mưa

Sắp có đợt mưa trái mùa khác Theo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam bộ, hôm nay (12-2), mưa trái mùa còn khả năng tiếp tục xảy ra trên diện rộng. Tuy nhiên, lượng mưa tại khu vực Đông Nam bộ sẽ giảm dần và tăng cường tại các tỉnh ven biển miền Tây Nam bộ, sau đó mưa sẽ giảm và ngưng. Đến ngày 17-2 nhiều khả năng sẽ xuất hiện thêm một đợt mưa trái mùa khác, xảy ra từ Bắc bộ đến Nam bộ. Như vậy trong những ngày tới, ngoài việc thời tiết se lạnh thì có thêm mưa trái mùa. Theo thạc sĩ Lê Thị Xuân Lan - phó phòng dự báo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam bộ, mưa trái mùa thường gây hại nhiều hơn lợi. Nông dân làm muối hay trồng hoa màu, nuôi thủy hải sản…cần chú ý để đối phó. Cũng theo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam bộ, trong ngày 10 và 11-2, mưa trái mùa đã xuất hiện hầu hết tại các tỉnh thành Nam bộ như Bình Dương, Bình Phước, Đồng Nai, Tây Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Trà Vinh, Cần Thơ, Sóc Trăng, Rạch Giá… Lượng mưa đo được dao động 1-30mm (mưa nhỏ đến vừa), đặc biệt tại TP Cần Thơ lên đến 52mm (mưa to). Quang Khải

Trưa 11-2, ông Ngô Văn Cao - phó chủ tịch xã Bảo Thạnh, huyện Ba Tri (Bến Tre) - buồn bã nói: “Tiêu hết rồi. Mưa hôm qua đã làm hơn 20.000 giạ muối chưa thu hoạch của diêm dân trong xã thành nước. Thiệt hại không dưới 1,5 tỉ đồng. Hôm nay trời lại mưa. Đi đâu cũng nghe dân kêu than”. Xã Bảo Thạnh là địa phương có diện tích sản xuất muối lớn nhất tỉnh Bến Tre với khoảng 1.000ha. Hơn 1.300 hộ dân trong xã (chiếm hơn 50%) sống bằng nghề làm muối.

Năm 2007, ông Bùi Văn Nhỏ - ngụ ấp Thạnh Quý, xã Bảo Thạnh - thả nuôi 7.000m2 tôm sú nhưng thiệt hại trắng. Tính tới tính lui, ông quyết định bỏ con tôm chuyển sang làm muối. Vụ muối năm 2008 ông thu hoạch được 15 triệu đồng. Cách đây ít ngày ông còn phấn khởi nói vụ này sẽ “thắng” lớn, nhưng trận mưa mấy ngày qua đã “cướp” của ông hàng chục giạ muối đang nằm dưới ruộng.

Sáng 11-2 ra ruộng thấy toàn nước, ông Nhỏ đứng chết lặng.

Hai ngày trước trời nắng gắt, hàng ngàn diêm dân ven biển Bạc Liêu, Sóc Trăng, Trà Vinh tập trung bơm nước vào ao với hi vọng giữa tháng 2 sẽ thu hoạch đợt muối đầu tiên. Thế nhưng rạng sáng 11-2 mưa như trút xuống đồng muối làm số muối vừa kết tinh tan biến. Đến trưa 11-2, ở huyện Đông Hải (Bạc Liêu) vẫn còn mưa khá to, hàng ngàn diêm dân chỉ biết... kêu trời!

Ông Trần Văn Nghề, ở xã Long Điền Tây (Đông Hải, Bạc Liêu), than: “Trời không thương diêm dân chúng tôi. Trước tết, khi chuẩn bị thu hoạch thì mưa cuốn sạch muối. Chờ mỏi mắt mới được vài đợt nắng, muối non vừa kết tinh thì trời lại mưa. Ba tháng rồi, bà con ở đây chưa thu được hạt muối nào cả”.

Cầu mong trời đừng mưa

Hiện nay huyện Ba Tri (Bến Tre) có hơn 1.200ha đất sản xuất muối, chủ yếu ở các xã Bảo Thạnh, Bảo Thuận, Tân Thủy và An Thủy. Trước đây huyện quy hoạch đến năm 2010 chỉ giữ 200ha đất ven biển để sản xuất muối. Tuy nhiên vụ muối năm 2008 giá rất cao và dự báo năm nay sẽ tiếp tục “sốt” giá nên nhiều người đang nuôi trồng thủy sản chuyển sang làm muối.

Tương tự, diện tích làm muối tại tỉnh Bạc Liêu cũng tăng khá nhiều trong vụ muối 2009. Tỉnh quy hoạch vùng chuyên canh muối tập trung ở hai huyện Hòa Bình và Đông Hải với diện tích 2.000ha, dự kiến mỗi năm cung ứng cho thị trường khoảng 100.000 tấn muối. Do vừa qua giá muối tăng nên nông dân chuyển đất nuôi trồng thủy sản kém hiệu quả sang làm muối.

Hiện diện tích sản xuất muối của tỉnh đã vọt lên 2.295ha và chắc chắn sẽ còn tăng nữa nếu giá muối tiếp tục duy trì ở mức cao. Riêng hai tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng do đã quy hoạch vùng chuyên sản xuất muối, không thể mở rộng được nữa nên diện tích vẫn ổn định ở 530ha.

Tuy nhiên, dù mới đầu năm nhưng đã có dấu hiệu cho thấy nghề muối năm nay không hề dễ ăn như nhiều người tưởng. Anh Dương Việt Ngoan, diêm dân xã Điền Hải, huyện Đông Hải (Bạc Liêu), than thở: “Tôi làm gần 10.000m2 muối. Bình thường trước tết thu hoạch được 3-4 tấn, năm nay ăn tết xong cũng chưa thu hạt nào. Mưa hoài làm sao có muối bán”.

Cánh đồng muối tại các xã Long Điền Đông, Long Điền Tây (thị trấn Gành Hào, huyện Đông Hải) và Vĩnh Thịnh (huyện Hòa Bình) lúc này cũng mênh mông nước, chưa thấy hạt muối nào. Diêm dân Trần Văn Hai, xã Long Điền Tây, nói vụ muối thường chỉ kéo dài 6-7 tháng trước mùa mưa nhưng hiện đã mất ba tháng đầu vụ gặp mưa bất thường, những tháng ngắn ngủi còn lại ai cũng cầu mong trời đừng mưa nữa!

Giá muối sẽ bình ổn

Muối mất mùa đã làm giá muối trên thị trường tăng cao. Ngày 8-2, giá muối trắng tại Bạc Liêu và Sóc Trăng đã vượt ngưỡng 2.500 đồng/kg (75.000-80.000 đồng/giạ 30kg), cao hơn cùng kỳ năm trước khoảng 1.000 đồng/kg và đạt mức kỷ lục từ trước đến nay.

Ông Nguyễn Thanh Hòa - phó giám đốc Công ty cổ phần Muối và thương mại Bạc Liêu - cho biết hiện nay các kho muối của công ty đã hết muối nên chỉ giao hàng nhỏ giọt cho các hợp đồng đã ký kết để giữ chân khách hàng. Mới đây công ty phải nhập thêm 300 tấn muối từ Ấn Độ. Tại các ruộng muối Bến Tre lúc này xuất hiện rất nhiều thương lái. Họ sẵn sàng đặt tiền cọc để mua muối khi ruộng còn đầy nước. Giá muối tại ruộng có lúc lên tới 1.800 đồng/kg.

Ông Lê Xuân - cục trưởng Cục Chế biến, thương mại nông lâm thủy sản và nghề muối - cho biết hiện nay giá muối ở cả ba miền gần tương đương nhau, dao động 1.300-1.500 đồng/kg tại ruộng. Do mất mùa nên giá muối tại Bạc Liêu tăng cao nhất so với các địa phương còn lại.

Dù vậy, đến cuối tháng 1-2009 cả nước còn tồn khoảng 40.000 tấn muối và vừa nhập thêm 34.000 tấn nữa, đủ cung cấp cho thị trường tiêu dùng đến hết tháng 3-2009. Khi đó cũng sẽ vào vụ muối mới nên không thể thiếu muối, chỉ vài hôm nữa giá muối sẽ bình ổn trở lại.

Ao tôm, cây ăn trái cũng bị thiệt hại Mấy ngày qua, nông dân nuôi tôm quảng canh ở huyện Giá Rai và Phước Long (tỉnh Bạc Liêu) đang khẩn trương bơm nước ra ngoài để phơi đáy ao chuẩn bị vụ tôm mới, nhưng cơn mưa lớn sáng 11-2 đã làm ao tôm ngập nước trở lại. Ông Nguyễn Văn Sử, ấp Thọ Hậu, xã Phước Long (Phước Long, Bạc Liêu), nói: “Tôi mới bỏ ra hơn 2 triệu đồng mua dầu bơm nước để phơi đáy ao tôm. Đất vừa mới ráo một chút đã gặp mưa ngập nước gần một tấc, lại phải mất tiền bơm nước ra. Chắc phải mất hơn nửa tháng mới xử lý xong đáy ao”. TS Nguyễn Minh Châu - viện trưởng Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam - cho biết mưa lúc này sẽ ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng của cây xoài vì ở nhiều địa phương xoài đang ra hoa, kết trái. Ông Nguyễn Thành Nhơn - chủ nhiệm HTX xoài cát Hòa Lộc (Tiền Giang) - nói hiện nay hơn 300ha xoài cát Hòa Lộc (loại trái cây đặc sản giá trị cao của ĐBSCL) đang ra hoa đồng loạt, chuẩn bị thụ phấn kết trái, mưa to đã làm hoa rụng rất nhiều. Nếu mưa còn kéo dài thì coi như mất mùa. Nông dân đang rất lo vì xoài cát Hòa Lộc có giá 30.000-80.000 đồng/kg.

Theo Tuoi Tre Online