Ở người mắc bệnh này, buồng trứng ngừng hoạt động quá sớm khi chưa đến tuổi mãn kinh. Nhiều nghiên cứu cho thấy các yếu tố như hoóc môn, gene, hệ miễn dịch và nhiều yếu tố khác nữa đều có vai trò trong sự phát sinh bệnh.

Suy buồng trứng sớm là tình trạng 2 buồng trứng ngừng hoạt động bình thường khi người phụ nữ chưa đến 40 tuổi, kéo theo giảm khả năng sinh sản và bất thường về chu kỳ kinh (đôi khi xảy ra ngay từ tuổi vị thành niên, gọi là suy buồng trứng sớm nguyên phát). Trước đây, bệnh này được gọi là mãn kinh sớm nhưng thuật ngữ này không mô tả đúng thực trạng của người phụ nữ bị suy buồng trứng sớm. Phụ nữ trải qua thời kỳ mãn kinh tự nhiên hiếm khi còn thấy kinh trở lại, nhưng người phụ nữ bị suy buồng trứng sớm có thể hành kinh trở lại dù không đều. Người mãn kinh tự nhiên không thể có thai nhưng trong một vài trường hợp suy buồng trứng sớm vẫn có thể mang thai.

Triệu chứng thường gặp nhất của bệnh là kinh nguyệt không đều. Đôi khi thày thuốc không chú ý đến hiện tượng này và cho rằng đó là do stress. Thực ra, kinh nguyệt là dấu hiệu quan trọng của sức khỏe phụ nữ, không khác gì huyết áp hay thân nhiệt đối với sức khỏe nói chung. Nếu kinh nguyệt không đều hay bị mất kinh tạm thời, bạn phải gặp thày thuốc phụ khoa để xác định nguyên nhân. Nếu bạn dưới 40 tuổi và chu kỳ kinh không đều hoặc bị mất kinh từ 3 tháng trở lên thì phải đo nồng độ FSH trong máu để phát hiện suy buồng trứng sớm.

Một số phụ nữ bị suy buồng trứng sớm có những triệu chứng khác tương tự như mãn kinh tự nhiên, bao gồm cơn bốc nóng; vã mồ hôi về đêm, dễ kích động; khó tập trung tư tưởng, ít quan tâm đến tình dục, đau khi quan hệ tình dục, âm đạo khô, mất khả năng sinh sản.

Hiện nay, không có cách nào phục hồi hoạt động bình thường của buồng trứng mà chỉ có thể điều trị một số triệu chứng bệnh; thường dùng nhất là bổ sung oestrogen và nhiều hoóc môn khác mà buồng trứng không tạo ra được. Phương pháp này giúp bệnh nhân có kinh đều trở lại và giảm nguy cơ loãng xương. Các thày thuốc khuyên dùng liệu pháp này đến 50 tuổi.

Bệnh suy buồng trứng sớm ảnh hưởng xấu đến sức khỏe chung. Do nồng độ hoóc môn giảm nên bệnh nhân có nhiều nguy cơ phát triển các bệnh như loãng xương, suy tuyến giáp trạng, bệnh tim và Addison. Addison là một bệnh tự miễn, trong đó các tế bào miễn dịch quay ra tấn công tuyến thượng thận, làm tuyến này không bài tiết ra hoóc môn chống stress và điều hòa muối. Bệnh nhân chán ăn, sút cân, chóng mặt khi đứng và mỏi mệt. Vào giai đoạn muộn, họ thèm ăn mặn, hạ huyết áp và xạm da. Nếu không phát hiện bệnh, khi xảy ra sự cố cần phẫu thuật, bệnh nhân dễ gặp tình trạng "khủng hoảng thượng thận", có thể dẫn đến sốc và tử vong.

Phụ nữ bị suy buồng trứng sớm rất khó có thai. Đến nay, chưa có phương pháp điều trị để cải thiện khả năng sinh sản của họ. Tuy nhiên, cũng có khoảng 5-10% số bệnh nhân mang thai mà không cần điều trị. Những người khác phải áp dụng các phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm: lấy trứng của người phụ nữ khác cho thụ tinh với tinh trùng của chồng rồi đặt vào tử cung bệnh nhân.

BS Đào Xuân Dũng, Tri Thức Trẻ