Chất diệt khuẩn triclosan: Không nên quá lo ngại
Các Website khác - 31/05/2005
Thông tin về tác dụng của chất diệt khuẩn triclosan trong chất tẩy rửa và thuốc đánh răng hiện được nhiều người quan tâm. Phó giáo sư, tiến sĩ Lê Văn Cát chuyên gia của Viện Hóa học (Viện Khoa học - Công nghệ Việt Nam) cho rằng không nên quá lo lắng về tác hại của chất này.
Theo báo cáo của Hội đồng khoa học Cộng đồng châu Âu, triclosan là một chất kháng khuẩn phổ biến, được sử dụng trong nhiều sản phẩm chăm sóc da, sản phẩm khử mùi và kem đánh răng, rất có hiệu quả trong việc ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn, làm giảm nguy cơ nhiễm trùng, giúp duy trì chế độ vệ sinh răng miệng tốt và kiểm soát mùi hôi cơ thể. Triclosan cũng được công nhận là hoạt chất trong một số dược phẩm như kem và dung dịch có nồng độ dưới 2% để sát trùng tay, vết thương và da trước khi mổ, tiêm, châm cứu... và được phép sử dụng trong mỹ phẩm ở hàm lượng dưới 0,3%.

Triclosan còn được sử dụng trong các sản phẩm vệ sinh gia dụng như nước rửa chén bát, lau sàn nhà và công nghiệp dệt (quần áo thể thao, bít tất, bông tắm...), trong chất dẻo (đồ dùng nhà bếp, phòng tắm, vệ sinh...) mặc dù chưa có các nghiên cứu sâu trong lĩnh vực này. Cũng có những loại bột giặt được bổ sung thêm triclosan để tăng cường khả năng diệt khuẩn nhưng thực ra đây là điều không cần thiết.

Triclosan đi vào môi trường thông qua con đường nước thải. Những đo lường ở các nhà máy xử lý nước thải cho thấy 80% triclosan bị phân hủy sinh học, 15% hấp thụ vào bùn, và 5% bị thải ra môi trường. Nồng độ nước thải chỉ chứa vài phần tỷ gram trong một lít, đó là một con số rất thấp, có thể chấp nhận được. Sự việc gây tranh cãi quanh chất triclosan bắt nguồn từ công trình nghiên cứu của nhóm khoa học của giáo sư Peter Vikesland, Đại học Kỹ thuật Virginia (Mỹ). Nghiên cứu của họ cho thấy triclosan, một hợp chất hữu cơ chứa clor, phản ứng với clor hoạt động (clor dùng để khử trùng cho nước như khí clor, dung dịch javel, canxi hypocloro, chloramin B, T...) trong môi trường nước và tạo ra chloroform (triclometan CHCL3) có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe. Tuy nhiên, chloroform là một chất dễ bay hơi, sôi ở nhiệt độ 61 độ C. Hàm lượng chloroform cho phép trong nước sinh hoạt là tới 200Mg/l (200 phần tỷ) (theo quy định của Tổ chức Y tế thế giới WHO, năm 1993). Đáng chú ý, thí nghiệm trên do các nhà khoa học Mỹ tiến hành với nồng độ clor trong nước là 4 Mg/l và lượng chloroform hình thành sau 48 giờ là 50 phần tỷ (clor dư trong nước sau khi khử trùng ở Việt Nam rất ít khi vượt quá 0,7 mg/l). Vì lý do nêu trên, lượng chloroform hình thành từ thuốc đánh răng hoặc chất tẩy rửa khi tiếp xúc nước hoặc trong nước thải từ các quá trình đó thấp hơn nhiều, ngay kể cả so với tiêu chuẩn đối với nước cứng, lại trong thời gian ngắn hơn rất nhiều.

Tuy vậy, cần lưu ý là không nên sử dụng chất tẩy rửa phối hợp với chất khử trùng họ clor, thí dụ lau rửa nền nhà phối hợp với chất khử trùng họ clor trong các bệnh viện, trong các chuồng trại gia súc, gia cầm trong các đợt chống dịch. Trong trường hợp sử dụng phối hợp, chỉ nên tiếp cận khu vực đó sau khi đã khô ráo, tức là lượng chloroform đã bay hơi.

Trước ý kiến của một vài nhà quản lý về biện pháp quản lý hàm lượng triclosan sao cho không vượt quá một giới hạn cho phép trong các sản phẩm gia dụng, chúng tôi cho rằng, triclosan là loại nguyên liệu đắt so với các thành phẩm chủ yếu khác của thành phẩm, vì vậy bản thân các nhà sản xuất chắc chắn sẽ chỉ sử dụng với liều lượng cần thiết tối thiểu để không làm tăng giá thành sản phẩm.

Phó giáo sư - Tiến sĩ Lê Văn Cát
Viện Hóa học
Theo Theo Sài Gòn giải phóng