Xa đi, sida
Hoài Trang

(TTCN) Kể từ ca nhiễm HIV đầu tiên đượcphát hiện ở TP Nha Trang, cho đến cuối tháng 1.2001 đã có 768 ca nhiễm HIV được báo cáo tại tỉnh Khánh Hoà (trong đó có 396 bệnh nhân AIDS và 284 người đã chết)

Trích từ cuộc điều tra
ở 714 GMD được phỏng vấn, những người thực hiện đã phân chia và thu nhập thông tin về hai loại GMD. GMD trực tiếp là những người trực tiếp tiếp cận với khách hàng để thoả thuận việc mua bán dâm. Họ tiếp cận trực tiếp khách hàng trên đường phố (49,9%), bãi biển (22,7%), quán nước (23,3%)... Trong khi đó GMD gián tiếp thường là những tiếp viên ở các nhà hàng, quán karaoke, tiệm cà phê, các dịch vụ hớt tóc - massage... Họ tiếp cận khách hàng chủ yếu trong các nhà hàng (36%), quán bia ôm (28,8%) và qua điện thoại (27,3%), các điểm karaoke (17,6%)...

Phần lớn GMD trực tiếp định cư tại tỉnh trước khi hành nghề mại dâm, còn trên 50% GMD gián tiếp tại Khánh Hoà đến từ các tỉnh khác (trong đó 22,8% từ các tỉnh miền Tây và điều này có thể liên quan đến tình hình dịch HIV/AIDS ở Campuchia).

Trong hai loại thì GMD trực tiếp bao giờ cũng nhận được ít thù lao hơn so với GMD gián tiếp bởi GMD gián tiếp trẻ hơn về tuổi nghề lẫn tuổi đời (39% gián tiếp có tuổi 21-25, con số này ở trực tiếp chỉ 12% và có đến 35,6% GMD trực tiếp trên 35 tuổi, ngược lại 19,9% GMD gián tiếp ở tuổi 18-20 và 2% còn ở tuổi vị thành niên). Nếu 44% GMD trực tiếp cho rằng mình nhận được khoảng 50.000 đ trở xuống và 38,8% nhận 50.000 - 100.000 đ cho mỗi lần bán dâm thì có 30% GMD gián tiếp trả lời mình nhận được từ 150.000 - 200.000 đ và 43,8% nhận trên 200.000 đ/lần bán dâm.

Địa điểm bán dâm thường là nhà trọ (57,1%), bãi biển (25,7%) với GMD trực tiếp; còn 50,9% ở nhà trọ và 47,6% ở khách sạn với GMD gián tiếp.

Đã có nhiều tranh luận về những kết quả điều tra liên quan đến khách hàng: có 78,8% GMD gián tiếp và 56,9% GMD trực tiếp trả lời rằng khách hàng thường xuyên của họ là cán bộ nhà nước. Tương tự ở khách hàng trí thức thì ở GMD gián tiếp là 62,9%, GMD trực tiếp là 42%, khách hàng công nhân thì ở GMD gián tiếp là 65%; ở GMD trực tiếp là 84,3%... Nhiều ý kiến đã cho rằng những câu trả lời trên chưa chắc chính xác vì có thể họ không biết ai. Có thể vì vậy nên trong số liệu chính thức sau đó dự án chỉ đưa ra kết luận "GMD ở Nha Trang, cả trực tiếp và gián tiếp, đều có nhiều loại khách hàng: công nhân viên, bộ đội, sinh viên, nông dân, thương gia, người nước ngoài (?)".

Trích sổ tay phóng viên
Qua những tiếp xúc thực tế, nhiều GMD đã nói với chúng tôi là họ biết rõ khách hàng của họ là ai vì đó là những khách quen!

... Chiếc Honda của chúng tôi chạy tà tà rồi ngừng lại ngay một tủ bán thuốc lá nhỏ xíu bên đường Trần Phú thắp leo lét chiếc đèn hột vịt. Khu bãi biển này có tên gọi rất đẹp là khu Hướng Dương nhưng buổi tối lại trở thành một khu vực khá hấp dẫn với khách làng chơi vì không hề có một bóng đèn đường. Người phụ nữ mặc chiếc váy ngắn đứng lẩn quẩn gần đấy thấy người quen lập tức bước lại gần hỏi: "Bữa nay có bao (bao cao su - BCS) không em?" T., một giáo dục viên đồng đẳng (GDVĐĐ) ở Nha Trang đang tháp tùng tôi, vừa vui vẻ chào vừa móc trong giỏ xách ra một nắm khoảng chục BCS đưa cho chị và theo yêu cầu lại gửi thêm một nắm BCS nữa cho một người bạn đồng nghiệp nào đó của chị đang bận "có khách".

Theo kinh nghiệm được chỉ trước, chỉ cần có mặt những GDVĐĐ quen thuộc và được giới thiệu là người của Uỷ ban phòng chống AIDS ở đâu đó, kèm theo việc húng tôi có mang theo BCS để phát là các chị thường sẵn sàng trả lời mọi câu hỏi không hề e ngại. Chị đang vui vẻ kể cho T. nghe việc mình vừa bị hốt vào trại 05 và được thả ra như thế nào. Theo chị, ngoài khách hàng thường xuyên là giới lao động thì khách hàng đông kế tiếp của chị là cán bộ công nhân viên. - "Tại sao chị đánh giá được là cán bộ hay công nhân viên?" - "Đi hoài à, khách quen nên mình biết". Chị nói mình đứng ở khu này đã ba năm, còn "dọc dọc bờ biển này thì cả 16-17 năm rồi" và cười lớn: "Mấy ông công an ở đây nói có mặt trên từng cây số, đi đâu tao cũng gặp mặt mày"!

ở khu vực Cây Đa, khi chúng tôi bỏ xe, đi xuống tận bờ biển để đưa BCS cho năm chị khác, các chị trách T. sao lâu quá không ghé. Chị K. nói khách hàng càng già càng thích các cô trẻ, không ít lần tiếp những ông khách đáng tuổi ông chú, ông cậu của mình và cũng không hiếm lần phải gọi những "thằng con nít ranh hỉ mũi chưa sạch bằng anh". Các chị nói: "Khách lịch sự cách mấy cũng thường đến đây trong lúc đã nồng nặc mùi rượu, bãi cát dưới biển cứ sẵn đó mà làm, có khi họ còn rượt tụi tui chạy dài"...

... Khu Ngô Gia Tự gần như mang màu sắc của một cái chợ đêm. Vừa ngoặt vào con hẻm, đập vào mắt chúng tôi là những ánh đèn tù mù hắt ra từ những đèn dầu nhỏ soi lờ mờ trên từng bàn nhỏ chất hờ hững những chai nước ngọt, bia, vài gói đậu phộng, khô... Mấy cô gái đang nằm ngáp dài trên mấy băng ghế quanh quẩn trên các bàn xáp tới xem chúng tôi có mang theo BCS không rồi tản ra các nơi. Thỉnh thoảng, khi vài chiếc Honda trờ tới chạy chầm chậm, không khí mới sôi động hẳn lên với những câu mời chào: "Dừng xe uống ly nước đi anh!", "Ghé nghỉ ngơi chút rồi đi anh!"... Một cô gái trả lời tôi: "Chị nhìn mấy ảnh đó, đàng hoàng không à. Nhiều anh đóng thùng đẹp trai lắm! ở phòng trọ tại đây thì nhanh thôi, còn trả cao em mới đi một đêm"...

... Không khí có vẻ "trầm" lại hơn khi chúng tôi ghé lại một nhà hàng karaoke quen trên đường NTT vào một buổi trưa. Cái khác biệt rõ rệt là hầu hết các cô gái ở đây đều còn rất trẻ và nhiều cô khá đẹp. Theo lời T., giờ này họ còn rảnh rỗi một chút. Chị "điều đào" mà chúng tôi muốn gặp chưa kịp đến nên hầu hết họ tỏ vẻ e thẹn như một cô gái phục vụ bàn mới vào nghề. Mặc dù vậy lúc ra về một anh bạn tiếp tân vui vẻ nhắc T. lần sau nhớ mang BCS vì "dạo này xài hao quá, tuần cả mấy chục cái cũng không đủ" (!). 10 phút sau ở nhà chị "điều đào", chúng tôi mới nói được vài câu thì điện thoại di động của chị reo lên, chị nói phải đi liền vì có khách quen tới, T. nói thêm: "Thường mấy ảnh đi giờ này cho đỡ phiền (an toàn) hơn". Chị còn chỉ cho tôi vài điểm "liên kết" trên đường HV. Những nơi này vừa có nhà hàng karaoke, vừa có điểm hớt tóc massage cạnh bên.

... Một GDVĐĐ nói nhiều lần điều tra họ biết giá một lần đi khách của các cô ở các nhà hàng, karaoke không dưới 100.000 - 200.000 đ. "Trẻ giá khác, lớn tuổi một chút giá khác, thường một lần đi khách phải 400.000 - 500.000 đ, đặc biệt có em trẻ mới vào giá phải đến 1 triệu đồng". T. nói không ít lần đi tuyên truyền "đụng" phải bạn bè cũ cũng đang làm giám đốc này, cán bộ nọ và khẳng định ngay cả những nơi chúng tôi đã đến thường không thiếu những chiếc xe hơi biển số xanh: "Em nói thật một lần như vậy phải triệu này, triệu nọ, chưa kể tiền bo, mối quen hoặc sắm điện thoại di động cho mấy em... Thử hỏi dân lao động bình thường lấy đâu tiền, chỉ có mấy ông đó chứ ai vô đây? Tất nhiên không ai đứng ra nhận mình có nhu cầu đó nhưng "cầu" cứ từ đó mà ra chứ đâu?" T. kể thêm không phải chỉ với các cô GMD, cũng không ít lần ở bãi biển cô cũng gặp những người đàn ông đàng hoàng, tức đóng thùng, mang giày tây lịch sự, tướng tá đạo mạo: "... Em cũng không hiểu sao họ vậy mà cũng tìm tới đó, cũng nằm lăn ra cát, dơ bẩn chết đi...!"

Trả lời câu hỏi của chúng tôi: "Theo điều tra dự án, GMD gián tiếp ở Nha Trang trẻ và có trình độ giáo dục cao hơn GMD trực tiếp và thường họ hoạt động mạnh ở các nhà hàng, quán karaoke... Khách hàng của loại GMD này thường là ai, giàu hay nghèo?", ông Võ Bình Tân - trưởng Chi cục Phòng chống tệ nạn xã hội tỉnh Khánh Hoà - cho rằng: "Khách của họ tất nhiên là những người có tiền và khách vãng lai. Nhận diện được chứ không thể khẳng định được (họ là ai)". ông nói có thể 70-80% CBCNVC vào những nơi này là số liệu đúng nhưng không phải là số đến đó để mua dâm. Ngay số liệu GMD gián tiếp mà cuộc điều tra đưa ra cũng chưa được đồng ý lắm vì chưa dám khẳng định. Song ông cũng nói muốn giảm "cung" phải đẩy mạnh việc triệt phá các tụ điểm, giải quyết các vấn đề về nhà trọ, khách sạn tại địa bàn bởi đa số GMD gián tiếp hành nghề qua môi giới tại các nhà hàng, điểm karaoke... Lực lượng "cầu" còn hiện hữu thì "cung" vẫn cứ còn, đó là một trong những nguyên nhân làm tăng tệ nạn xã hội.