Tiến sĩ Nguyễn Huy Nga, Phó cục trưởng Cục Y tế dự phòng: Để xác định được những nguyên nhân cụ thể gây ra các tật về mắt ở trẻ em, hiện nay vẫn còn nhiều ý kiến chưa ngã ngũ trong giới khoa học. Có người cho rằng, nếu đổ lỗi cho các trường học không bảo đảm đủ điều kiện ánh sáng thì tại sao trẻ em nông thôn ngồi học dưới ánh đèn dầu, trường lớp thiếu thốn cơ sở vật chất... thì tỷ lệ mắc các tật về mắt thấp hơn trẻ em ở các thành phố lớn? Hiện nay chúng tôi chưa có đề tài nghiên cứu kỹ về thực trạng học sinh mắc các tật về mắt, nên chưa thể đưa ra nguyên nhân cụ thể. Nhưng theo tôi, những nguyên nhân cơ bản đang tồn tại trong các trường học hiện nay, đó là điều kiện học tập và vệ sinh trường lớp còn hạn chế, không đạt tiêu chuẩn của Bộ Y tế quy định về ánh sáng, khoảng cách giữa các bàn học... Một nguyên nhân nữa là thời lượng học sinh sử dụng các phương tiện hỗ trợ (như máy tính...) chưa đúng cách. Rõ ràng vấn đề trẻ bị tật về mắt có liên quan đến tốc độ phát triển của xã hội. Ngoài ra còn có yếu tố di truyền, nếu bố mẹ bị cận thị nặng, có nhiều khả năng cháu bé cũng bị cận thị.

- Trên thực tế, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã nỗ lực rất nhiều. Bộ cũng đã ban hành Quy chế giáo dục thể chất và y tế trường học ngày 3-5-2001, nhưng khi xây dựng trường học, các trường lại chưa tuân thủ quy chế này và cũng không tham khảo ý kiến của ngành y tế, vì chẳng có điều kiện nào buộc họ phải lấy ý kiến của ngành y tế mới được cấp phép xây dựng... Hoặc ở những cơ sở sản xuất bảng cho học sinh, cũng không có ai đến kiểm tra độ láng của bảng là bao nhiêu để tránh gây ảnh hưởng cho mắt của học sinh... Đã đến lúc phải có một hệ thống thanh tra y tế trường học. Theo tôi, xu hướng này sẽ là tất yếu khi ngành giáo dục thực hiện cơ chế quy trách nhiệm cho hiệu trưởng. Với cung cách quản lý như hiện nay, nếu thanh tra y tế có phát hiện ra sai phạm ở trường công thì không ai dám đóng cửa trường đó cả.

- Trước đây đã có thông tư liên tịch giữa hai bộ, trong đó phân công trách nhiệm từng bộ về công tác y tế trường học, nhưng chưa đề cập đến kinh phí. Vì vậy, đề án do hai bộ đang xúc tiến xây dựng để trình Chính phủ sẽ đề cập cụ thể trách nhiệm của từng bộ đến đâu và ngân sách hoạt động như thế nào. Hiện nay hai ngành chưa thống nhất được ngành nào chịu trách nhiệm trả lương cho các cán bộ y tế trong trường. Các cán bộ này được hưởng lương từ bảo hiểm y tế, chứ chưa phải biên chế của trường. Ngành y tế không có nguồn ngân quỹ để trả lương cho các cán bộ này, mà chỉ có thể giúp ngành giáo dục đào tạo nguồn nhân lực. Theo tôi biết, các trường đã có định biên lương cho người trông coi thư viện và bảo vệ, vậy tại sao chưa có định biên lương cho cán bộ y tế?