Đau cấp tính: Khởi phát đột ngột trong thời gian ngắn, đôi lúc khó xác định nguyên nhân. Đau cấp tính có thể kèm theo những dấu hiệu như da nhợt nhạt, toát mồ hôi, nhịp tim nhanh, nét mặt nhăn nhó, huyết áp có thể tăng nhẹ. Đau cấp tính do viêm xoang cấp, viêm khớp cấp, viêm màng não, xuất huyết não, đau thắt ngực, gai cột sống, viêm dạ dày cấp, loét dạ dày, sạn thận, sạn niệu quản...

Đau mãn tính: Khởi phát âm ỉ, kéo dài tùy thuộc vào dạng bệnh... Nguyên nhân thường do những bệnh mãn tính và bệnh có liên quan đến khớp như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, hay liên quan đến xương như biến chứng của loãng xương. Đau mãn tính thường không có dấu hiệu đi kèm.

Theo một nghiên cứu trong cộng đồng, 66% kiểu đau mãn tính là đau khớp, 28% là đau lưng và 21% đau chân khi đi bộ. Trong số những bệnh nhân nội trú tại bệnh viện, 70% là đau khớp, 13% đau do bị gãy xương, 10% đau thần kinh và 4% đau do u ác tính...

Ba nhóm thuốc giảm đau dùng cho người già là acetaminophen, kháng viêm giảm đau và giảm đau tác dụng lên hệ thần kinh trung ương. Ở người già, acetaminophen là an toàn nhất, các loại khác ít nhiều đều có tác dụng phụ. Dùng thuốc giảm đau không đúng, người già có thể bị biến chứng xuất huyết dạ dày, cao huyết áp, phù, suy tim...

Khi áp dụng những phương pháp không dùng thuốc cũng cần lưu ý: Chườm nóng hoặc chiếu đèn hồng ngoại thì không để nhiệt độ quá cao hoặc đèn hồng ngoại quá gần đến khớp, vì quá nóng có thể làm phỏng da. Mỗi lần chườm nóng hay chiếu đèn hồng ngoại có thể kéo dài trong 30 phút, mỗi ngày 1-3 lần. Không nên chiếu đèn tại vùng có sẹo lồi. Xung điện giảm đau có tác dụng tốt, nhưng không nên dùng trên bệnh nhân có bệnh về tim mạch hay bệnh ung thư kèm theo. Vận động liệu pháp có tác dụng tốt trong giai đoạn giảm đau, còn trong giai đoạn cấp tính thì nên nghỉ ngơi.

Đánh giá bước đầu của cơn đau ở người già thường khó khăn, vì thế gia đình bệnh nhân cần ghi nhớ các đặc điểm sau đây để giúp bác sĩ chẩn đoán và điều trị:

. Cách khởi phát cơn đau, vùng đau, thời gian, vị trí và tính chất cơn đau.

. Kiểu đau, cường độ đau và những yếu tố làm giảm cơn đau.

. Đau được mô tả bằng nhiều cách như đau nhói, đau rát, đau liên tục hay ngắt quãng từng cơn.

. Đau gây ảnh hưởng đến tâm trạng, giấc ngủ, hoạt động trong cuộc sống hằng ngày như: ăn uống, chức năng tiêu hóa và tiết niệu.

Ngoài ra cũng nên chú ý đến những bệnh hiện có của bệnh nhân và các thuốc bệnh nhân đang sử dụng. Những bệnh xuất hiện cùng lúc có thể làm trầm trọng cơn đau mãn tính hoặc cấp tính. Cũng nên lưu ý đến quan niệm tôn giáo, tín ngưỡng, vì một số bệnh nhân cho rằng đau là sự chuộc lỗi đối với những gì đã làm trong quá khứ hoặc đau nói lên sự sắp lìa đời, từ đó từ chối việc điều trị đau.