Vụ xoá án cho 6 trọng tài: Từ làm sai đến sửa sai
Các Website khác - 13/01/2006
Vụ xoá án cho 6 trọng tài:
Từ làm sai đến sửa sai

Nguyên Anh

Dư luận đang làm xôn xao chuyện xoá án cho 6 trọng tài bị treo còi vĩnh viễn năm 2001. Phần ngọn đang được mổ xẻ khi các trọng tài trên được xoá án sau đó lại dính vào những vụ việc khác sau này, nhưng phần gốc lại là phần không thấy được nhắc đến.

Trọng tài "đạo đức loại B"
Vũ Trọng Chiến.
Vì sao họ bị treo còi vĩnh viễn?

Trước hết, nên quay lại quá khứ để tìm hiểu rõ nguyên nhân vì sao 6 trọng tài này bị treo còi vĩnh viễn. Thời điểm ấy, bóng đá Việt Nam bắt đầu bước vào mùa giải chuyên nghiệp nhưng những nhà điều hành bóng đá Việt Nam (thường trực khoá III) lại không giữ được cái đầu chuyên nghiệp. Chuyện chấn chỉnh trọng tài được thiết lập và giao cho ông Phó Chủ tịch thường trực Ngô Tử Hà (kiêm chuyên gia các trưởng ban tổ chức giải) và Phó Chủ tịch phụ trách về thanh tra khen thưởng kỷ luật Nguyễn Sỹ Hiển. Bản thân hai ông phó này tuy ngồi cùng cơ quan với nhau nhưng cũng không thuận nhau và thường xuyên chống nhau. Ông Hà hồi đấy chuyên lo tổ chức giải nhưng không nắm được trọng tài, còn ông Hiển thì nắm trọng tài nhưng ít quyền hành.

Trong công tác quản lý và chấn chỉnh đội ngũ trọng tài trước mùa giải chuyên nghiệp đầu tiên 2000-2001, được sự uỷ nhiệm của thường vụ, Ban Thanh tra khen thưởng phụ trách công tác điều hành trọng tài đã làm một việc không giống ai và cũng không hề có trong các điều luật của FIFA là xét tư cách đạo đức trọng tài dựa trên cảm tính và qua việc sinh hoạt theo ba cấp A, B, C. Việc xét duyệt này được giao cho Hội đồng Trọng tài (do ông Nguyễn Văn Mùi làm chủ tịch) và ông Mùi cùng nhiều cộng sự của mình đã vâng lệnh. Chính sự vâng lệnh mà không có chính kiến của riêng mình và riêng Hội đồng Trọng tài trong thời điểm ấy đã dắt dây đến hàng loạt cái sai.

Kết quả có 5 trọng tài đạo đức loại B (Vũ Trọng Chiến, Đào Văn Cường, Nguyễn Tiến Dũng, Từ Minh Đăng, Trương Hoàng Đức) và 1 trọng tài loại C (Nguyễn Tuấn Hùng). Danh sách trọng tài bị xét đạo đức này được giấu kín và chỉ có Hội đồng Trọng tài cùng thường vụ biết để... tham khảo. Chính ông Mùi sau này cho biết, ông rất hối hận với việc xét đạo đức trên vì ông không ngờ rằng thường vụ đã dựa vào tiêu chí ấy để treo còi vĩnh viễn 6 trọng tài trên. Ông Mùi sau đó đã tư vấn ngược lên cho thường vụ là treo còi trọng tài mà dựa vào việc xét đạo đức ấy là phi luật và điều này có thể bị FIFA phạt rất nặng. Sau này chính ông Mùi cũng không thể đưa ra được những tiêu chí để Hội đồng Trọng tài phân loại đạo đức. Cũng thời điểm ấy, các trọng tài bị treo còi vĩnh viễn (có cả trọng tài FIFA) đã có ý định làm báo cáo gửi lên FIFA về cách xử lý treo còi không đúng với điều lệ và quy định của FIFA.

Biết mình đã sai nên sau đó, thường vụ đã họp lại và phân công cho những người có trách nhiệm tiến hành việc xoá án để... sửa sai.

Lời bình
Thực tế với tai tiếng của các trọng tài bị xét đạo đức loại B và C hồi đấy khá nổi cộm với cách điều hành và những sai phạm có hệ thống. Đúng ra thì Hội đồng Trọng tài và thường vụ nên thực hiện đúng với luật định của FIFA trong việc treo còi khi dựa vào những sai phạm về chuyên môn lẫn đạo đức và có báo cáo bằng văn bản cụ thể gửi cho AFC và FIFA. Đằng này, với sức ép của thường vụ, Hội đồng Trọng tài lại thực hiện cái việc rất lạ lùng là xét đạo đức mà không đưa ra được những sai phạm cụ thể nào và cũng không có động tác gửi văn bản báo cáo lên AFC, FIFA theo kiểu lệ làng. Sau đó thì tất cả đã cùng nhau ngồi lại để sửa sai cho cách làm phi luật của chính mình. Trong khi đó, chính trong giới hội đồng trọng tài hồi đấy lại cho rằng, đây là cú lừa của thường vụ về việc xét đạo đức trọng tài mà không biết mục đích của thường vụ khi yêu cầu xét đạo đức ấy.