Người mẫu Quách Hiền Nga (số 28) tại cuộc thi Hoa hậu sinh viên thế giới 2004 (tháng 11-2004) ở Trung Quốc

Hơn hai tháng liền chúng tôi đã đi xem nhiều show diễn quảng cáo của các người mẫu. Các show diễn ra với mật độ khá dày vào sáng, trưa, chiều, tối. Gọi điện liên lạc với các bầu show và nhiều người mẫu hiện nay, lúc nào cũng có thể nghe tiếng ồn ào tại một chương trình biểu diễn và câu phân trần: “Đang diễn, đang tập chương trình...”.

Cùng với sự xuất hiện như nấm của các công ty quảng cáo chuyên làm event, công ăn việc làm dành cho người mẫu cũng đang gia tăng. Thật khó mà biết một ngày có bao nhiêu hội nghị khách hàng có người mẫu tham gia đang diễn ra khắp cả nước.

Một tuần, Công ty người mẫu PL (Sài Gòn) nhận 5-10 chương trình là bình thường. Tiền catsê của người mẫu cũng đang tăng đáng kể: giá vedette trung bình 1-1,5 triệu đồng/chương trình, giá hạng trung 500.000 đồng, cứ thế mà tính thì thu nhập hằng tháng của các người mẫu hiện nay không ít chút nào. Đó là chưa kể các hợp đồng quay phim, chụp hình quảng cáo.

Bà Thúy Nga, giám đốc điều hành Công ty Elite Vietnam, cho biết: “Chúng tôi đã kín lịch từ nay đến hết tháng mười hai. Có ngày chúng tôi diễn 3-4 show. Tệ nhất, người mẫu của chúng tôi cũng nhận được 3-4 triệu đồng/tháng, có tháng mười mấy triệu. Hiện chúng tôi vẫn phải thường xuyên mời người mẫu tự do cộng tác mới xong việc...”. Với các người mẫu hạng vedette hiện nay, đi diễn ở nước ngoài không còn là sự háo hức như trước nữa nếu không được trả đúng giá.

5-7 năm trước những công ty như CTS, BB, LD... kinh doanh “độc quyền người mẫu” nhưng đều không phát triển được. Lý do dễ thấy nhất (bên cạnh nhiều lý do tế nhị khác như tiền bạc, quyền lợi, cách thức quản lý người mẫu không rõ ràng...) là vào thời điểm đó thị trường người mẫu chưa phát triển. Còn hiện nay dễ dàng tìm thấy các hoạt động kinh doanh “cung cấp người mẫu” đang phát triển khắp cả nước. “Trùm” nhất hiện nay là Công ty đào tạo - cung cấp người mẫu PL của bầu Phúc “Hoa Học Đường”.

Với kinh nghiệm và những mối quan hệ sẵn có từ 10 năm, Phúc kết hợp với Long - một người mẫu nhiều kinh nghiệm làm ăn - mở Công ty PL mà chẳng phải đầu tư là mấy. Mới chỉ một năm thành lập, công ty này đã chiếm hơn nửa thị trường phía Nam, đôi khi dẫn “quân” đi Bắc và các tỉnh.

Khi các người mẫu vedette đương thời như Ngọc Thúy, Xuân Lan, Thân Thúy Hà, Ngọc Nga... đều tập trung tại Sài Gòn, có thể đứng ra nhận show riêng, kêu người mẫu cho mình, không muốn ký độc quyền thì PL nhanh chóng ký hợp đồng độc quyền năm năm với 12 người mẫu mới (cao từ 1,7m trở lên) và có chiến dịch lăngxê bài bản hẳn hoi. PL đang là mục tiêu chào mời hợp tác của những nơi kinh doanh người mẫu trong nước. Mới đây nhất, Công ty Gervi ở Đức đã nhắm vào thị trường người mẫu VN qua Công ty PL. Họ đứng ra mời và tài trợ người mẫu Thanh Hoài tham gia cuộc thi “Người mẫu tuổi teen”, Ngọc Yến tham gia cuộc thi “Top model of the world” tại Đức qua danh nghĩa PL.

Cùng lúc với Gervi, Công ty Model Look Asia thuộc Tập đoàn Model Look Manager cũng đã nhờ PL giới thiệu thí sinh (người mẫu Quách Hiền Nga) tham gia cuộc thi “Hoa hậu sinh viên thế giới 2004” tại Trung Quốc. Có tin cho biết Công ty người mẫu New Look của Mỹ đang thăm dò thị trường VN cũng nhắm đến PL.

Thành lập trước PL một năm, Công ty Elite Vietnam có giám đốc chuyên môn là Thúy Hạnh - một người mẫu Hà Nội thâm niên. Công ty này đã chọn đường đi khôn ngoan là trụ ngoài Bắc vì biết chưa thể cạnh tranh khi vào Nam. Bước đầu Elite rất khó khăn khi ký hợp đồng với những người mẫu nổi tiếng của Hà Nội cũng như tìm show.

Nhưng sau hơn hai năm hoạt động, Elite Vietnam đã nắm giữ phần lớn thị trường người mẫu phía Bắc và tạo dựng được dàn 15 người mẫu vedette ký độc quyền với công ty như Trần Vân Anh, Chu Vân Anh, Hoàng Cúc, Diệp Hồng..., đưa các cô dự thi các cuộc thi quốc tế nổi đình nổi đám như: Elite model look, Hoa hậu thế giới, Hoa hậu Trái đất, Hoa hậu Ngọc trai, Festival người mẫu thế giới... Mang danh nghĩa trực thuộc một tập đoàn người mẫu lớn nhất thế giới, Elite xác định mục tiêu của mình là “thị trường người mẫu thế giới, gần nhất là châu Á”, nhưng xem ra việc này khó thực hiện và họ đang khá hài lòng với thị trường trong nước.

Năm 2003 Elite Vietnam vào mở chi nhánh tại TP.HCM nhưng thất bại nên bán bản quyền chi nhánh cho một đối tác là Công ty siêu mẫu Tinh Hoa. Sau buổi lễ ra mắt rình rang, hiện công ty này đang cố gắng gầy dựng uy thế bằng cách phối hợp với Hội Điện ảnh TP.HCM tổ chức cuộc thi “Triển vọng điện ảnh 2004”. Cùng các địa chỉ kinh doanh “cung cấp người mẫu” có tên tuổi là nhiều cá nhân bầu show, người mẫu tự đứng ra nhận show và tự kêu người mẫu qua hợp đồng... miệng.

Người mẫu Thân Thúy Hà từng nhận show kêu năm người mẫu sang Thái Lan diễn quảng cáo. Hiện người mẫu Xuân Lan đang hứa hẹn với các người mẫu Thân Thúy Hà, Bằng Lăng... một show diễn ở Mỹ. Nhiều người mẫu lâu năm trong nghề như N.T., T.H.... đang gấp rút hoàn thành kế hoạch lập công ty người mẫu của riêng mình.

Hiện lợi nhuận từ kinh doanh hoạt động “cung cấp người mẫu cho khách hàng” là ăn phần trăm hoa hồng trên từng người mẫu, tùy thỏa thuận thường là 10-20%. Thực tế lợi nhuận của những cá nhân hay công ty làm bầu khó mà biết được, bởi chẳng dễ biết cái giá chính xác họ nhận show từ khách hàng là bao nhiêu. Dư luận cho rằng việc đưa người đẹp, người mẫu trong nước ra nước ngoài dự thi cũng là một hình thức thu lợi nhuận từ việc “săn” tài trợ. Cứ có tài trợ là ai muốn “đại diện VN đi thi quốc tế cũng được dù biết chắc không đoạt giải, chủ yếu là lấy tiếng...

Các công ty người mẫu đang quản lý người mẫu của mình bằng hình thức ký hợp đồng độc quyền. Các người mẫu ký độc quyền với PL được ưu tiên diễn trong các show của công ty và nhận thù lao trên từng show. Họ được quyền diễn cho các bầu show khác nhưng phải xin phép. Những hợp đồng tự có không thông qua công ty họ được hưởng trọn. Người mẫu độc quyền của Elite có lương cứng hằng tháng dù không diễn show nào.

Nhưng để có những hợp đồng từ bên ngoài, người mẫu phải thông qua công ty và chịu mất phần trăm. Bà Thúy Nga nói: “Hiện nay chúng tôi làm bất cứ việc gì cũng thông qua ký hợp đồng với mọi điều khoản rõ ràng. Nếu người mẫu không làm đúng hợp đồng, bê trễ, khách hàng có thể kiện hoặc phạt. Ngược lại các người mẫu sẽ được công ty bảo vệ, không sợ bị khách hàng lôi thôi”.

HÒA BÌNH