Theo khuyến nghị của CDC thì mỗi người dân tuổi từ 13 đến 64 khi tới phòng mạch đều phải có ít nhất một lần xét nghiệm HIV.

Ông Kevin Fenton, bác sĩ, tiến sĩ, tân giám đốc của Trung tâm quốc gia phòng chống HIV, STD, và lao của CDC cho biết, những thay đổi cơ bản trong điều lệ hướng dẫn việc xét nghiệm HIV sẽ được công bố trong tháng sáu hoặc tháng bảy.

Theo đó, các xét nghiệm HIV theo thủ tục tại các phòng mạch hoặc bệnh xá sẽ không cần phải có tư vấn kiểm tra trước nữa mà giờ đây đã trở thành một phần trong tất cả các xét nghiệm.

Những thông tin trên được ông Fenton đưa ra trong ngày họp báo kỷ nhiệm 25 năm đại dịch AIDS.

Ông nói: "Hầu hết các trường hợp lây nhiễm virus HIV là do 25% số người bệnh không biết rằng mình đã nhiễm bệnh. Chúng ta cần mở rộng công tác xét nghiệm HIV và biến nó thành một hoạt động bình thường của dịch vụ chăm sóc y tế".

Cũng theo ông này thì những điều lệ hướng dẫn hiện có khiến cho các bác sĩ và y tá quá bận rộng không thể làm các xét nghiệm HIV theo thủ tục. Bởi lẽ, theo những điều lệ ấy thì để xét nghiệm được, người bệnh phải được tư vấn kiểm tra chi tiết trước.

Vì xét nghiệm HIV chưa bao giờ trở thành một điều kiện bắt buộc nên người dân có nhu cầu xét nghiệm thường có lý do để nghi ngờ biết đâu họ có thể đã bị phơi nhiễm với virus này.

Công tác tư vấn bao gồm những thông tin về tình dục an toàn. Nó cảnh báo những người có kết quả xét nghiệm âm tính hãy thay đổi hành vi tình dục để sao cho an toàn hơn.

Và nó cũng giúp cho những người có kết quả xét nghiệm dương tính có thêm niềm tin lạc quan với những loại thuốc điều trị có khả năng kéo dài sự sống.

Xét nghiệm bắt buộc tại các điểm y tế, theo Fenton cũng ví như con ngựa nhiều màu sắc.

Ông Fenton nói: "Điều chúng tôi muốn làm chính là giải quyết các rào cản vốn ngáng trở công tác xét nghiệm ở các điểm y tế.

Chúng tôi hiểu rằng một trong những rào cản đó chính là khoảng thời điểm quan trọng mất đi dành cho việc tư vấn kiểm tra trước. Thế nhưng, các xét nghiệm HIV ở bên ngoài trạm y tế vẫn phải thực hiện thủ tục làm tư vấn kiểm tra trước này".

Ông Timothy Mastro, quyền giám đốc của Dự án phòng chống AIDS toàn cầu của CDC cho rằng, ý tưởng mới trên sẽ giúp có thêm nhiều người hơn biết được về tình trạng sức khoẻ của mình.

Tại buổi họp báo, ông Mastro nói: "Những điều lệ hướng dẫn mới này đề xuất việc thay đổi bản chất của việc xét nghiệm HIV, để nó không phải dựa và nguy cơ đối với một cá nhân hay một cộng đồng mà cá nhân đó cư trú mà chính là những thủ tục xét nghiệm quen thuộc của mọi người dân tuổi từ 13 đến 64.

Những người thường xuyên có các hành vi chứa nguy cơ lây nhiễm cao thì phải xét nghiệm nhiều hơn, nhưng theo chúng tôi, mỗi người dân nên làm xét nghiệm ít nhất một lần trong suốt quãng thời gian từ 13 đến 64 tuổi".

Xét nghiệm chính là một phần của cái mà hoạt động theo dõi bệnh tật gọi là giám sát và đây vẫn được coi là dụng cụ quan trọng nhất trong cuộc chiến phòng chống đại dịch thế kỷ.

Ông Curran, cựu chủ nhiệm về vấn đề AIDS của CDC và nay là chủ nhiệm khoa ở đại học Emony nói: "Theo dõi, giám sát chính là vấn đề quan trọng nhất trong đại dịch HIV/AIDS. Nó sẽ vẫn tiếp tục là yếu tố quan trọng trong các nỗ lực phác thảo kế hoạch, nhằm hướng mục tiêu và phòng ngừa dịch bệnh đối với tất cả các đối tượng có nguy cơ cao nhất cũng như trong đánh giá việc mở rộng để sao cho những nỗ lực này được hiệu quả".

Cuộc họp báo của CDC tập trung về vấn đề AIDS ở Mỹ. Song ông Curran lại nhấn mạnh rằng, HIV vẫn là thảm hoạ đang tiếp diễn của toàn thế giới trên một phạm vi chưa từng có. Theo ông này thì chúng ta đã quên mất điều đó vì sự liều lĩnh của chúng ta.

Ông Curran nói: "Thật khó để ngẫm nghĩ về mọi việc sau 25 năm, tính từ tháng sáu năm 1981 để có thể hiểu từ một điều bình thường, lẳng lặng trở thành nguyên nhân gây tử vong nhiều thứ tư trên thế giới.

Đại dịch AIDS vẫn là một cái gì đó đang tiếp tục phát triển, mỗi năm vẫn có hơn 2 triệu người chết vì căn bệnh này. Đó là một căn bệnh dường như không có biên giới của mức độ lây nhiễm khắp toàn cầu. Ấy thế nhưng đó cũng lại chính là điều mà ngày đó chúng ta đã từng coi nó chỉ là vấn đề nhỏ".

Đã 25 trôi qua với rất nhiều những tiến bộ khoa học chưa từng có và cũng là 25 năm chịu đựng một căn bệnh không có tiền lệ này.

Ông Curran xót xa: "Tôi đã rất kinh ngạc trước những tiến bộ khoa học đạt được, nhưng tôi còn kinh ngạc hơn khi chứng kiến những biến đổi xảo quyệt, âm ỉ và không lường trước được của loại virus chết người trên toàn thế giới".

Đã có 5 trăm nghìn người Mỹ trong tổng só 25 triệu cư dân nước này chết vì bệnh AIDS. Ngày nay, hơn một triệu người Mỹ nhiễm virus HIV và chỉ tính riêng năm 2004 đã có 16,000 người chết.

Nếu bạn là người có suy nghĩ sống chung với virus HIV thật dễ dàng, nếu bạn là người cho rằng thuốc điều trị AIDS chính là liều thuốc cứu mạng, hãy nghĩ lại.

Ông Fenton khẳng định: "Sống chung với HIV chẳng dễ dàng gì. Các loại thuốc điều trị đều có thể gây ra những phản ứng phụ và đôi lúc còn không duy trì được hiệu quả trong một thời gian dài.

Điều trước hết vẫn phải là chúng ta cần giảm số người nhiễm bệnh. 25 năm gánh chịu đại dịch đã dạy chúng ta một điều, phòng bệnh chính là liệu pháp cứu chữa duy nhất mà chúng ta có được cho tới nay".

Mỗi năm ở Mỹ ước tính có thêm 40,000 ca nhiễm mới HIV. Ngay cả khi đã có thuốc phòng ngừa lây nhiễm HIV/AIDS từ mẹ sang con thì mỗi năm vẫn có khoảng 3000 em nhỏ bị nhiễm HIV bẩm sinh.

Đại dịch đang thay đổi. Diện mạo của AIDS cũng đang thay đổi với những người Mỹ da đen.

Ông Fenton khẳng định: "Những ca nhiễm mới HIV tác động nặng nề nhất lên những người Mỹ gốc Phi. Họ chiếm tới một nửa số ca nhiễm HIV dương tính và hơn 1/3 số trường hợp tử vong vì AIDS.

Những nam giới Mỹ - Phi có quan hệ tình dục đồng tính là các đối tượng chịu tác động nặng nhất. Dữ liệu gần đây cho thấy mức giảm đáng kể số ca chuyển sang giai đoạn AIDS ở gần như các nhóm người Mỹ - Phi ngoại trừ những đối tượng nam giới da đen có quan hệ tình dục đồng tính.

Còn một nghiên cứu gần đây ở 5 thành phố của Mỹ đã phát hiện, nửa số nam giới da đen có quan hệ tình dục đồng tính đã nhiễm HIV".

Dù da trắng hay da đen thì những nam giới có quan hệ tình dục đồng tính vẫn chiếm tới một nửa số ca nhiễm HIV người Mỹ. Tuy nhiên, số trường hợp nữ giới nhiễm bệnh lại đang gia tăng. Năm 2004, 26% trong tổng số trường hợp nhiễm mới HIV (tương đương với tỉ lệ hơn 1/4) là phụ nữ.

Cách duy nhất để chấm dứt đại dịch AIDS ở Mỹ chính là công tác phòng bệnh. Sau mọi điều thì AIDS vẫn là căn bệnh hoàn toàn có thể phòng tránh được. Người ta vẫn quen nghĩ rằng chúng ta không thể làm tốt hơn được những gì ta đã làm. Tuy nhiên, ông Curran khẳng định, các bài học trải qua suốt 25 năm nay đã bác bỏ điều đó.

Ông Curran cũng lưu ý, không ai nghĩ rằng thuốc điều trị AIDS có thể hiệu quả như trong thực tiễn. Thậm chí, những kẻ nghi ngờ còn cười nhạo vào ý tưởng có thể ngăn ngừa lây nhiễm HIV từ mẹ sang con. Tất nhiên, những kẻ đã có thái độ nhạo báng công tác phòng chống HIV hiệu quả đã sai.

Ông Curran bình luận: "Việc phòng bệnh sẽ phát huy hiệu quả của nó nếu nó không bị những quan điểm suy xét về chính trị của địa phương, quốc gia và quốc tế kìm hãm.

Chúng ta biết rằng, những nỗ lực phòng bệnh dựa vào cộng đồng hoặc dựa vào những đối tượng có cùng cảnh ngộ với nhau đều có ích nếu có mức đầu tư nguồn lực tương xứng.

Dẫu vậy thì phòng bệnh vẫn rất khó khăn, vì thái độ kỳ thị người bệnh, vì sự chối bỏ người bệnh và cả vì cảnh nghèo đói mà đa số bệnh nhân HIV đang gánh chịu.

Kỳ thị đối xử với người nhiễm HIV/AIDS vẫn luôn là rào cản khó khăn cho công tác phòng bệnh. Đó là lý do khiến người ta không muốn làm xét nghiệm".

Đỗ Dương theo http://www.wfmy.com