Bìa hợp tuyển Văn Mới năm năm đầu thế kỷ

TTCN - Bìa hợp tuyển Văn Mới năm năm đầu thế kỷ như một bàn cờ với rất nhiều gương mặt nhà văn, rất nhiều ái ố hỉ nộ trong những con chữ bây giờ hiện hình ra đó. Chỉ thiếu một gương mặt: người thiết kế trang bìa ấy, người tổ chức và sản xuất hợp tuyển truyện ngắn dày dặn ấy - họa sĩ Trần Đại Thắng.

Trần Đại Thắng đã vẽ hàng nghìn bìa sách, ở thời cao điểm, có lúc cứ 10 bìa sách văn học ở hiệu sách thì có năm bìa do anh vẽ. Nhưng rồi anh không muốn dừng lại ở mức độ chỉ vẽ bìa sách, mà bắt tay vào làm những cuốn sách hoàn chỉnh.

Bắt đầu từ sách văn học là thứ mà anh yêu thích. Thắng đưa ra ý tưởng thành lập tủ sách Văn Mới, phát hiện và khẳng định những tìm tòi đáng khích lệ trong văn học VN đương đại bằng cách đưa những tác phẩm còn nóng hổi đến với độc giả. Anh đã và sẽ mời một số nhà văn giúp mình tổ chức bản thảo, biên tập và thẩm định cho tủ sách Văn Mới này.

Mở đầu là cuốn Văn Mới 2004-2005. Toàn bộ ảnh chân dung nhà văn là do Thắng chụp. Tiếp ngay sau đó là Văn Mới năm năm đầu thế kỷ. Vẫn là Thắng chụp. 39 gương mặt nhà văn làm thành bộ sưu tập ảnh của Trần Đại Thắng.

Trần Đại Thắng

39 tấm ảnh chân dung là một hành trình xuyên Việt. 7g tối lên một chuyến xe rời Hà Nội, 9g sáng hôm sau đến Huế chụp ảnh nhà văn Trần Thùy Mai. Dừng ở Huế hai giờ đồng hồ vừa đủ chụp ảnh và lấy chữ ký của nhà văn rồi bắt một chuyến xe khác vào Nha Trang. Từ Nha Trang đổi sang xe lên Buôn Ma Thuột chụp ảnh Nguyên Hương. Từ Buôn Ma Thuột về Sài Gòn chụp ảnh Mạc Can, Nguyễn Ngọc Thuần, Lê Văn Thảo, Nguyễn Thị Minh Ngọc, Phan Triều Hải... Đi Vũng Tàu chụp Trần Đức Tiến. Cuối cùng là chụp Nguyễn Ngọc Tư ngay tại nhà của cô ở Cà Mau, chuyến xuyên Việt của Trần Đại Thắng khép lại ở cực nam của đất nước.

Mỗi nơi chỉ dừng nhiều nhất là bốn tiếng đồng hồ. Đến Cà Mau lúc 8g tối, Nguyễn Ngọc Tư ngồi bên máy tính cho Thắng chụp và hỏi: “Anh ở lại Cà Mau bao lâu?”. Thắng bảo: “10g đêm có xe về lại Sài Gòn, anh quay về luôn thôi”. 10 tiếng trên xe đò nhồi lắc qua con đường gập ghềnh đến Cà Mau, chỉ dừng có hai tiếng rồi quay về ngay, Thắng cũng tiếc lắm. Anh tâm niệm lần sau sẽ làm du khách xuyên Việt để chiêm ngưỡng đất nước mình, chứ không phải vội vàng như thế này.

Văn Mới năm năm đầu thế kỷ được in 100 bản đặc biệt trên giấy conqueror thượng hạng, dành cho câu lạc bộ S100 những người sưu tầm và chơi sách. Tự tay họa sĩ đóng từng con dấu đánh số thứ tự cho 100 cuốn. In trước 100 trang rồi mang theo trong chuyến đi xuyên Việt lấy chữ ký của 39 tác giả. Thời gian quá gấp, không thì Thắng cũng dám sang tận... San Francisco để lấy chữ ký nhà văn Nguyễn Quí Đức, sang Vienna gặp nhà văn Đoàn Lê cho đủ bộ 41 tác giả.

100 trang sách mang đi lấy chữ ký các nhà văn được cho vào một cái hộp sắt, Thắng giữ khư khư bên mình trên những chuyến xe. Chưa có kinh nghiệm đi du lịch bụi, không hề biết Tây balô hay ta balô thì cũng phải phòng thân một chai nước uống và một gói bánh qui bên mình, Thắng đã được những trận nhớ đời.

Đi suốt một đêm từ Đà Nẵng vào Ninh Hòa rồi lên Buôn Ma Thuột, 9g sáng đến nơi, Thắng gọi điện thoại cho Nguyên Hương: “Em đang chờ chị ở bến xe”. Nguyên Hương ra đón, đưa Thắng vào một tiệm cà phê thưởng thức hương vị cà phê bản địa. Chị chủ tiệm cà phê thấy anh chàng họa sĩ đi xe đò suốt đêm, có vẻ chưa ăn sáng, chị mua cho Thắng một chiếc bánh mì nhỏ.

Hai tiếng sau, Thắng lên một chuyến xe chạy thẳng một mạch bảy giờ đồng hồ về Sài Gòn, xe không hề dừng giữa đường cho khách ăn trưa. “Chiếc bánh mì ấy đã cứu em”- Thắng bảo. Họa sĩ đã không quên gửi lên Buôn Ma Thuột một cuốn Văn Mới năm năm đầu thế kỷ tặng chị chủ tiệm cà phê nọ.

Tình huống bi hài xảy ra theo chiều ngược lại, ngày hôm sau trước khi đi Cà Mau, Thắng rút kinh nghiệm ăn thật no từ Sài Gòn. Ai học được chữ ngờ, có những đoạn đường nhồi lắc dữ dội, lúc ấy anh chàng mới bước vào “nghề” du lịch bụi lại nghĩ thà rằng chịu “chết đói” như hôm qua mà lại hơn...

Sách in ra. 100 bản đặc biệt dày dặn như từ điển đã đến tay các thành viên câu lạc bộ S100. 1.500 bản bìa mềm cũng đã đến với độc giả cả nước. Người đầu tiên và trên hết vui sướng là Trần Đại Thắng. Một con mọt sách từ tuổi thơ, hằng tuần chú bé Thắng vẫn đi xe khách từ Hòa Bình, vượt 70km về Hà Nội chỉ để vào hiệu sách Tràng Tiền.

Đến tận bây giờ, Công ty Văn hóa Đông A của anh vẫn từ chối những hợp đồng thiết kế apphich quảng cáo, chỉ chuyên tâm vào làm sách mà thôi. Cái sự say mê sách ấy mới làm nên tủ sách Văn Mới bây giờ, không chỉ được khen về nội dung, về những cái bìa đẹp, mà ngay cả cách trình bày ruột sách cũng toát lên tính trang nhã của một sản phẩm văn hóa.

HỒ ANH THÁI