(VietNamNet) - Chỉ trong vòng 6 tháng, trung tâm thương mại (TTTM) Vincom Hà Nội đã cho thuê xong khu bán lẻ rộng 17.000m2 với giá trung bình 30 USD/m2/tháng. Đây không phải là trường hợp cá biệt: hiện có hơn 130.000m2 Trung tâm Thương mại cho thuê tại TP.HCM và Hà Nội đều đã kín chỗ (công suất cho thuê đạt 95-100%) với mức giá từ 15-100 USD/m2. Hình thức bán lẻ truyền thống đang thất thế dần trước “cơn lốc” TTTM mới “thổi” vào Việt Nam (VN).

TTTM đua nhau ra đời

Nhiều TTTM mới sẽ ra đời trong năm 2006 và 2007.

Dưới cái nhìn của các nhà kinh doanh chuyên nghiệp, thị trường bán lẻ VN đang ở dưới mức phát triển, một trong những nguyên nhân chính là do thiếu hụt TTTM hoàn thiện. Tuy nhiên, nhận định này sẽ mau chóng lạc hậu: trong năm 2006 và 2007 tới đây, cả nước “bùng nổ” TTTM.

Theo thống kê, hiện TP.HCM và Hà Nội có hơn 350.000m2 diện tích sàn dành cho TTTM (đang được qui hoạch hoặc đã xây dựng TTTM). Không riêng gì hai “miền đất hứa” trên, đến nay hầu hết các tỉnh thành trong cả nước đều đã có trong tay nhiều dự án TTTM “cỡ bự” như Thuỳ Dương Plaza (Hải Phòng); Nha Trang Centre (Nha Trang), Tổ hợp thương mại Imperial (Vũng Tàu)... và Geleximco (Cần Thơ), sẽ đi vào hoạt động trong quí I/2006 này.

Trong đó, hầu hết các TTTM mới là TTTM cao cấp gắn liền với những dịch vụ giải trí tiện ích như Thuỳ Dương Plaza có qui mô lớn gấp 3 lần Parkson TP.HCM (51.000m2) bao gồm rạp chiếu phim, nhà hàng, hồ bơi; Nha Trang Centre thì bao gồm cả một khách sạn 4 sao; còn Imperial dành hẳn 3 tầng làm bãi đậu xe...

Sở dĩ có chuyện TTTM phát triển mạnh vì các nhà đầu tư đang muốn “đón đầu” xu hướng mua sắm mới tại thị trường VN. Ông Terry Ghani, chuyên gia quảng cáo và tiếp thị Malaysia (Giám đốc Công ty TGA Malaysia), sau một thời gian nghiên cứu và tìm hiểu thị trường đã cho hay: Dân số VN khá trẻ và tỷ lệ người biết chữ cao nên rất có lợi cho ngành công nghiệp bán lẻ VN.

Hơn nữa, GDP và thu nhập bình quân đầu người đang tăng trưởng đều đặn (8%/năm) cũng tác động nhiều đến phong cách mua sắm của người tiêu dùng VN. Thói quen bán lẻ theo kiểu truyền thống (chợ, cửa hàng) đang chịu nhiều ảnh hưởng và biến đổi sang nền kinh tế thị trường năng động. Một khi người tiêu dùng ít thời gian rảnh rỗi thì sự thuận tiện và chất lượng dịch vụ đảm bảo là nhu cầu tất yếu.

Ngành công nghiệp bán lẻ sẽ cất cánh?

Người tiêu dùng sẽ thoả mãn nhu cầu mua sắm tại các TTTM chuyên nghiệp?

Hiện cả nước có chưa đến 40 TTTM đi vào hoạt động, nằm chủ yếu tại TP.HCM và Hà Nội, do vậy dù có nhiều dự án TTTM mới sắp ra đời nhưng nhà đầu tư  vẫn không hề lo “cung vượt cầu” vì căn cứ vào kinh nghiệm phát triển của các nước khác như Singapore, Malaysia, Thái Lan... tỉ lệ mua sắm tại TTTM rất cao, như Thái Lan dù chỉ ở trình độ phát triển trung bình thì doanh thu tại siêu thị & TTTM cũng chiếm đến 60% doanh số thị trường bán lẻ.

Mới đây, cuộc điều tra của Ban tổ chức Hàng VN chất lượng cao cho thấy người trong độ tuổi có tạo ra thu nhập (từ 22-55 tuổi) là những người chi tiêu nhiều nhất, chiếm 70,29%. Một điểm đáng chú ý là ngày càng có nhiều người tiêu dùng trẻ thích mua sắm tại siêu thị và TTTM. Tại TP.HCM chỉ có 8% người tiêu dùng cho biết thường xuyên mua hàng tại chợ, trong khi có đến 25%  thường xuyên vào siêu thị hoặc TTTM.

Một tín hiệu đáng mừng nữa là trong thời gian qua tuy có hơi chật vật (do tình hình thiên tai, dịch bệnh) nhưng ngành công nghiệp bán lẻ VN vẫn giữ được tỷ trọng của mình trong GDP, doanh thu bán lẻ tăng mạnh trong năm 2004 đạt khoảng 343,350 tỷ đồng, tăng 13% so với năm 2003.

Với sự đầu tư đúng mực về cơ sở hạ tầng cho thị trường bán lẻ như trên không chỉ nhà phân phối địa phương có cơ hội để khuếch trương thương hiệu mạnh mẽ mà DN nước ngoài cũng thuận lợi hơn khi tham gia thị trường. Nói cách khác, TTTM chuyên nghiệp sẽ là “đường băng” mới đẩy nhanh thị trường bán lẻ VN.

Cần một bản sắc riêng

Mặc dù TTTM được xem là “mảnh đất màu mỡ” như vậy nhưng không phải nhà kinh doanh TTTM nào cũng thành công. Ông Marc Towsend, Tổng giám đốc Tập đoàn Tư vấn Bất động sản CB Richard Ellis với thâm niên hơn 10 năm kinh nghiệm kinh doanh bất động sản tại Mỹ (bao gồm TTTM) nhận định, ở VN có thói quen nhà này thấy nhà kia kinh doanh tốt là mở ra cửa hàng y chang, nếu may mắn thành công thì sẽ có nhà thứ 3, thứ 4... tạo nên những cửa hàng, TTTM na ná nhau.

“Kinh doanh theo kiểu tự phát là điều cấm kị đối với TTTM, do vậy nhà đầu tư nên định hướng TTTM của mình sẽ là TTTM gì? Phải có thương hiệu khác biệt riêng, ví dụ như chuyên về thời trang dành cho giới trẻ; chuyên về tranh ảnh, báo chí; đồ gia dụng, trang trí nội thất...” - ông Marc Towsend cho biết.

Cũng theo ông Marc, 2 điều quan trọng nhất của TTTM là thức ăn & bãi đậu xe. Điển hình trong vấn đề này có thể kể đến TTTM Parkson (Parkson Sagontuorist Plaza). Khi còn thuộc quyền chủ quản của Sagontuorist nhiều khách hàng, nhất là những người đi xe ôtô con rất ngán đến đây vì thiếu bãi đỗ xe. Nhưng từ khi Parkson thuê lại TTTM này, tình thế đã khác hẳn.

Cụ thể, Parkson Saigontourist đã ra mắt dịch vụ hỗ trợ gửi và lấy xe 4 bánh cho khách hàng mua sắm, trở thành TTTM đầu tiên tại VN cung cấp dịch vụ này. Khách đến Parkson chỉ cần giao chìa khoá và nhận thẻ xe từ nhân viên gửi xe Parkson, các nhân viên này sẽ lái xe đến bãi đậu xe và giao xe tận nơi sau khi khách hàng shoping xong. Dịch vụ này còn miễn phí cho khách hàng mua sắm với hoá đơn trị giá từ 1 triệu đồng trở lên.

Ngoài ra, một số vấn đề nhỏ nhưng không kém phần quan trọng đối với một TTTM là nhà vệ sinh, bảo vệ, trang trí... và máy rút tiền. ông Marc cho rằng không nên đặt nhà bank dưới tầng trệt của TTTM mà thay vào đó là thật nhiều máy rút tiền tại các khu vực mua sắm của các tầng lầu.

•  Bài, ảnh: Nguyễn Sa