Hơn 15 km chạy dọc theo những con sóng, những cánh đồng và những cây cầu, dọc theo con đầm phá là bạn sẽ  đến với làng chài Thái Dương Hạ.

Từ biển Thuận An, xuôi theo dòng sông Ô Lâu để đi dọc theo chiều dài đầm phá. Theo tấm bản dồ mà chúng tôi mang theo, hệ đầm phá này quả thực rất lớn, nằm sát với đoạn đường biển từ Quảng Trị vào đến Huế.

Ngày mùa, khắp các ngả đường rộn ràng tiếng í ới gọi nhau, tiếng tuốt lúa, tiếng lũ trẻ cũng vui vẻ hồ hởi khi lúa chín vàng trên khắp các cánh đồng báo hiệu một mùa bội thu. Trên con đường nhỏ chúng tôi đi qua, hương lúa thơm nồng nàn, mùi rơm rạ đang đượm nắng và cơn gió không ngừng đùa nghịch những lọn tóc thò ra sau vành mũ bảo hiểm. Một vài cánh chim le le và chim ngói chao liệng trên không trung, chốc lại sà xuống những cánh đồng đang rúc rích tiếng nói cười.

Phá Tam Giang mùa này không có sóng to, mặt nước hiền hòa, phẳng lặng với những làn sóng gợn lăn tăn. Trên phá, bập bềnh vài chiếc thuyền chạy dọc theo những dãy cọc, những hàng rào lưới giăng trên toàn phá như những bàn cờ trận vuông vức. Xa xa là những rừng phi lao chắn sóng cát không ngừng bài hát rì rào trên những tán cao.

Con đầm rộng lớn và trải dài tít tắp sóng sánh trong ánh mặt trời rạng rỡ. Thả nào mà cánh săn ảnh thường tìm đến đây, con phá đẹp như một bức tranh trước mắt chúng tôi, ánh nắng rực rỡ càng khiến cho vẻ đẹp này thêm phô mình. Thiên nhiên đã ban tặng cho người dân xứ Huế cả một thảm thực vật phong phú với bức tranh sơn thủy hữu tình.

Vựa nước hệ đầm phá Tam Giang – Cầu Hai được hợp thành từ phá Tam Giang rộng 52km2, kéo dài 24km từ cửa sông Ô Lâu đến cửa sông Hương, đầm Sam và đầm Thủy Tú rộng 62km2, kéo dài khoảng 33km từ cửa sông Hương đến cửa sông Truồi. Cả vùng phân bố trên chiều dài gần 70km, tổng diện tích gần 250km2, chiếm khoảng một nửa tổng diện tích đàn phá ven bờ cả nước ta và là đầm phá lớn nhất Đông Nam Á.

Suốt dọc chiều dài phá, bắt gặp nhiều chùa, đình làng và nhà thờ họ cầu kì trong màu sắc và nhỏ nhắn nép mình dưới bóng hàng trứng cá đung đưa nghiêng nghiêng soi bóng bên dòng nước. Cứ cách vài nhà lại thấy một ngôi nhà thờ tổ như thế. 

Lăng mộ và các nghĩa địa cũng được xây một cách cầu kì và màu sắc. Mỗi ngôi mộ là một ngôi nhà riêng biệt với kiểu dáng và cách bài trí khác nhau có ngôi mộ như những tòa biệt thự khang trang, sô khác có hẳn sân vườn, rồi cả đèn đuốc thắp sáng khiến người đi qua có cảm giác đi lạc vào một “thành phố lăng”. Cuộc sống “Dương sao âm vậy” dường như đúng với mảnh đất này.

Sau một hồi đi thuyền dọc ngang con phá, thưởng ngoạn không khí mát mẻ của con nước dịu dàng, không gì thú bằng ghé lại một quán ăn ngay đầu con đò ngang, thưởng thức những đặc sản quý hiếm mà chỉ ở đầm phá mới có. Cá, mực, tôm, ghẹ tươi roi rói và nháy tanh tách, thịt thơm ngọt. Món cá hấp đã ngon, ngao cũng không kém phần thơm ngọt dù ngao ở vùng phá này nhỏ hơn ngao ngoài biển. Ghẹ đặc biệt nhỏ chỉ bằng 3 ngón tay, nhưng ngọt, chắc và giá cả sẽ khiến bạn giật mình vì chỉ rẻ bằng nửa so với ghẹ ngoài biển.

Những con gió tưởng như bất tận không ngừng làm mát bầu không khí trong quán. Hệ phá thừa nắng, gió và cả nguồn hải sản dồi dào. Khi hải sản đã lấp đầy những cái bụng rỗng và gió mát khiến những đôi mắt nhíu lại, không gì thú bằng được đung đưa trên những chiếc võng ngủ một giấc giữa đất trời khoáng đạt.

Hoàng hôn buông xuống có lẽ là cảnh đẹp ngoạn mục nhất trên phá Tam Giang. Khi màu tím của sắc trời đã nhuộm một màu tuyệt dẹp lên toàn bộ đầm, lên những con thuyền đang tấp nập về bến, những dáng người rắn rỏi rạng rỡ nụ cười đen giòn sau một ngày vất vả. Rất nhiều du khách đã vì cảnh đẹp hiếm có này mà dừng lại nơi phá, cố chụp cho được tấm hình chiều buông rủ trên con phá mênh mông sóng nước này.

Chỉ tiếc là nơi đây chưa phát triển du lịch, không có nơi ngủ nghỉ cho khách, nên sau một buổi chiều no mắt với cảnh đẹp, khách đành ngậm ngùi về lại Huế ngủ. Một số khác ở cùng với người dân thuyền chài, thiếu thốn tiện nghi một chút nhưng bù lại được thấy cái khoáng đạt của cả phá. Trong đêm trăng, sau hoàng hôn tím là cả dòng sông trăng giát vàng giát bạc, cơn gió lồng lộng không ngừng ca hát, nhấp nháy những mắt đèn cũng nháy mắt với các vì sao, tiếng con cá quẫy đạp đuôi rơi tõm mình trong không gian đặc quánh của màn đêm.

Tiếng hò Huế đâu đó vẳng lại khiến người nghe man mác cõi lòng. Con phá dữ dội khét tiếng là thế mà lại quá đỗi thơ mộng, hiền hòa.

Thuyền xuôi dần trên phá Tam giang, con phá đang mong đợi được đánh thức vẻ đẹp tiềm ẩn để trở thành một cái tên được tìm đến trên bản đồ du lịch Việt Nam mỗi khi ghé đến với Huế thương yêu.

Theo Citilink