"Tôi có một cháu gái 14 tuổi nhưng dáng vẻ, tính cách giống hệt con trai và trước nay cháu cũng chỉ chơi toàn với bạn trai. Trước đây tôi có đọc tài liệu nói về hiện tượng rối loạn bản sắc giới nên lo lắng không biết cháu mình có rơi vào trường hợp này không?".

Trả lời:

Từ giữa thế kỷ 19, các thầy thuốc và các nhà tâm lý đã chú ý đến hiện tượng rối loạn bản sắc giới, tức là hiện tượng một số người (cả nam lẫn nữ) có hành vi hay cảm xúc theo giới khác với bản thân. Thông thường, giới tính nam hay nữ được quy định dựa trên cơ quan sinh dục ngoài và sự phát triển hành vi ứng xử, tính cách, cảm xúc theo giới đã được xã hội quy định cho nam hay nữ. Tuy nhiên, một số nam giới lại cảm thấy mình là nữ (và ngược lại) và có vai trò giới không phù hợp với giới giải phẫu của mình. Những biểu hiện như thế có thể bộc lộ khi còn bé, tuổi vị thành niên và cả ở tuổi trưởng thành.

Rối loạn bản sắc giới ở trẻ cần hội đủ 4 tiêu chuẩn chủ yếu sau:

- Cá thể luôn bức bối, buồn phiền về việc mình là con gái/con trai và mong muốn (hay đòi) được là giới đối lập.

- Cá thể quan tâm đến cách ăn mặc, ứng xử hay giải phẫu cơ thể của giới đối lập, hoặc tỏ ra không thích ăn mặc, ứng xử theo giới của bản thân, phủ nhận giới giải phẫu bẩm sinh của mình.

- Cá thể chưa đến tuổi dậy thì.

- Rối loạn cảm nhận về bản sắc giới này phải kéo dài ít nhất là 6 tháng.

Trường hợp cháu bạn có thể chỉ xuất hiện rối loạn bản sắc tạm thời. Áp lực văn hóa, giáo dục của xã hội có thể giúp em phát triển bình thường như mọi em gái khác, nhưng cũng có thể phát triển một bản sắc giới khác thường theo một trong 3 dạng sau:

- Thích mặc trang phục thường vẫn chỉ dành cho giới đối lập, có thể vì mục đích tìm kiếm sự thích thú hoặc không.

- Lưỡng giới vì cảm thấy mình vừa là nam vừa là nữ.

- Cảm thấy bản sắc giới xung đột với giới giải phẫu, cơ thể sinh lý không đại diện cho bản ngã giới đến mức có nhu cầu được chuyển giới cho phù hợp với bản sắc giới của mình. Việc giúp đỡ những người này phải do thầy thuốc và các nhà tâm lý xem xét và quyết định.

Những nghiên cứu về giới cho thấy một số nhân cách và xu hướng tính dục khác thường có thể gặp trong đời sống (người có xu hướng tính dục đồng giới, người đồng cô, thích ăn mặc, cư xử như giới đối lập...), có thể là nạn nhân của một cấu trúc sinh học chứ không phải là sự suy đồi về đạo đức. Hiện nay, nhiều nước đã thừa nhận những người có xu hướng tính dục khác với đa số (đồng giới) là một bộ phận hợp pháp trong xã hội.

BS. Đào Xuân Dũng, Sức Khỏe & Đời Sống