(Tuổi Trẻ)

"Đồng vợ đồng chồng, tát biển đông cũng cạn" là câu ai cũng biết, nhưng không phải ai cũng thực hiện được. Sẽ là bi kịch nếu "tát” xong, vợ chồng lại tranh công, còn như “tát” không xong thì đùn đẩy trách nhiệm cho nhau.

Vợ chồng bác sĩ Như Mai cưới nhau từ năm 1987, đã xây dựng được một gia đình đạt chuẩn văn hóa nhiều năm liền tại địa phương. Con trai họ đang học lớp 11, còn con gái út học lớp 8. Thế nhưng, cái gia đình văn hóa ấy, theo anh Hoàng Trung, chồng chị Mai, chỉ là cái vỏ, còn bên trong thì nhiều năm nay luôn ở tình trạng báo động đỏ.

Hai năm sau ngày cưới, do nhu cầu chỗ ở, anh chị tìm mua một căn nhà riêng. Được bạn bè giới thiệu căn nhà nhỏ trong hẻm ở đường Hồ Bá Kiện (phường 15, quận l0, TP HCM), anh thấy chưa hài lòng vì gần khu lao động, xa chợ, diện tích nhỏ, hẻm hẹp... Nhưng vợ anh, do không muốn chung đụng với nhà chồng, nên quyết chí phải mua cho bằng được. Thương vợ, cuối cùng anh chiều theo.

Có nhà mới, chị hào hứng tổ chức tiệc tân gia khá xôm tụ. Tâm trạng háo hức đó không kéo dài được bao lâu, vì hai đứa con ngày một lớn, gia đình cần một diện tích sinh hoạt rộng hơn. Mâu thuẫn vợ chồng càng thêm gay gắt khi được phường thông báo căn nhà nằm trong quy hoạch mở hẻm, trở thành cục nợ bán không được, ở không yên, dời đi nơi khác thì không đủ khả năng... Sống trong căn nhà bị rơi vào tình trạng "không trọng lượng" ấy, chị trở nên cáu gắt một cách vô lý. Chị đổ vấy trách nhiệm cho chồng, dù chính chị mới là người quyết định chính khi mua căn nhà này.

Vợ chồng chị Thúy Hương, phó phòng kinh doanh một công ty kinh doanh điện tử, vừa khá lên nhờ bán được một phần đất thừa kế của cha mẹ. Thấy bạn bè cùng trang lứa với mình đều cho con đi du học tự túc, họ cũng muốn cho con trai mình đi Tây. Thằng bé không phải học sinh giỏi, sức khỏe cũng chẳng thuộc tạng "bền vững" nhưng bố mẹ nó vẫn rất hăng hái lấy tương lai sau khi du học về để thuyết phục con, mặc cho thằng bé không đồng tình.

Chỉ sau hơn một năm "tự bơi" với chương trình lớp 10 ở Mỹ, cậu con trai vốn chỉ bập bẹ tiếng Anh khi còn ở Việt Nam đã hết chịu nổi cảnh lên lớp làm "vịt nghe sấm". Nhân mùa nghỉ đông, cậu xin bố mẹ mua vé về Việt Nam và nhất quyết ở lại quê nhà theo học chương trình Việt.

Vợ chồng chị Hương tìm mọi cách vận động, thuyết phục cho đến khi cậu con tuyên bố "ép quá sẽ bỏ nhà đi bụi". Anh chị đều hiểu thất bại đó có một phần lỗi của mình, nhưng không ai chịu nhận trách nhiệm. Hễ có cơ hội là người này đổ lỗi cho người kia, vì xót 60.000 đô la mất trắng cho 2 năm học không ra gì ở nước ngoài của con.

Bệnh viện Chợ Rẫy từng cấp cứu một ca ngộ độc thuốc trừ sâu từ Long An chuyển lên. Bệnh nhân là chị Lưu Huệ, 56 tuổi, bán tạp hóa, có 3 con gái. Hai con lớn đã lập gia đình ở riêng. Tuy nhiên, hai người con rể lại mắc tật nghiện rượu nên các con chị cứ vài hôm lại phải chạy về nhà mẹ ruột để lánh nạn. Điều đó khiến cô con gái út ngán ngẩm chuyện lấy chồng ở quê. Cô xin cha mẹ lên thành phố bán cà phê, vừa phụ giúp gia đình vừa có cơ hội tìm chồng học thức.

Thấy con gái đi xa, thoạt đầu, chồng chị Huệ không bằng lòng. Chị Huệ cũng thấy như vậy nhưng thương con, chị tìm mọi cách thuyết phục chồng. Cuối cùng, anh cũng gật đầu với câu thòng "con hư tại mẹ, có gì bà đừng trách tui sao nói nhiều”. Cô bé đi bán cà phê rồi trở thành bồ nhí của một tay buôn bán xe hơi. Lúc đó, dù con gái rủng rỉnh tiền bạc để phụ giúp gia đình nhưng linh cảm của người mẹ mách bảo những điều không yên tâm, chị bàn với chồng khuyên con về. Do đã nhận quá nhiều món quà từ bồ con gái gửi tặng, người cha cắt ngang: "Nó lớn thì biết tự lo, vả lại chuyện tình cảm riêng tư không nên cản trở".

Trong những lần tranh luận sau đó với chị Huệ, anh còn tự hào “con gái nhờ đức cha" và ra sức kể công. Thế nhưng từ khi cô con gái bị vợ người tình tạt axít, rồi hàng xóm dị nghị dèm pha, anh lại quay sang đổ hết trách nhiệm cho vợ, trách móc sáng chiều, chì chiết đủ tội. Chị Huệ vừa xót con, vừa ức chồng, quẫn trí nốc luôn một chai thuốc trừ sâu. May mà hàng xóm phát hiện kịp thời.

Tiên trách kỷ…

Nhà văn Trần Kim Trắc trong một lần nói chuyện về trách nhiệm của vợ chồng trong việc giữ gìn hạnh phúc gia đình tại TP HCM đã lưu ý: lẽ thường, khi thành công thì người ta dễ dàng bỏ qua tất cả, thậm chí đó là những khuyết điểm lớn. Nhưng lúc thất bại thì mọi nguyên nhân từ người kia, dù nhỏ nhất, cũng đều được phóng to lên gấp nhiều lần để đổ thừa cho nhau. Đó không chỉ là tính xấu mà còn là một phản ứng trốn tránh trách nhiệm, khỏa lấp khuyết điểm của mình.

Cho nên, khi có những điều ngoài ý muốn xảy ra trong gia đình, nếu thiếu bình tĩnh, đùn đẩy trách nhiệm thì rất dễ dẫn đến không khí căng thẳng, ngột ngạt. Khi đó, việc tự nhận thiếu sót về mình sau một quyết định chung sai lầm trước đó là chìa khóa để giải tỏa nguy cơ đổ vỡ.

Chị Thanh Quyên, chủ một cơ sở chuyên doanh thảm trải sàn ở phường 9, quận 10, cho rằng “tiên trách kỷ, hậu trách nhân" là cách sửa sai tốt nhất đối với người có thiện chí giữ gìn hạnh phúc gia đình. Hơn 10 năm trước, tuy không vốn liếng, không bằng cấp nhưng anh Lê Hữu chồng chị vẫn quyết định thành lập công ty kinh doanh hàng kim khí điện máy. Biết chồng đang “liều” với khoản nợ lãi suất 20%, chị khuyên anh tính toán kỹ lưỡng để tránh thất bại. Nhưng máu liều và tự ái của một người đàn ông khiến anh Hữu bỏ qua lời khuyên của vợ. Sau 3 năm kinh doanh theo kiểu “cắn đuôi ăn dần” và vay người này trả người kia, doanh nghiệp phá sản với số nợ 1 tỷ đồng. Tinh thần anh suy sụp hẳn vì biết mười mươi lỗi thuộc về mình.

Thay vì trách chồng, chị Quyên luôn tìm cách chứng minh sự thất bại đó có một phần lỗi không nhỏ của mình: thiếu trách nhiệm, không kiên quyết, bỏ mặc chồng xoay xở làm ăn... Thái độ chân thành của chị đã khiến anh bình tâm sửa sai. Hai vợ chồng quyết tâm làm lại từ đầu với cửa hàng bán thảm trải sàn hiện nay.

Trải nghiệm gần 60 năm làm vợ, bà Phan Thị Lợi, 84 tuổi, thuộc Hội Người cao tuổi quận 10 đúc kết: Khi nói đồng vợ đồng chồng, chắc chắn ông bà không chỉ nói về sự đồng tâm hợp tác thực hiện việc chung, mà còn bao hàm luôn chuyện đồng trách nhiệm khi phải nhận hậu quả từ một quyết định chung của vợ chồng.

“Sống đồng tịch đồng sàng, chết đồng quan đồng quách", hãy cùng nhau bàn bạc kỹ lưỡng trước khi quyết định. Khi quyết định rồi thì dẫu có sai lầm cũng là sai lầm chung, phải dũng cảm chấp nhận chứ đừng tìm cách lẩn tránh, đổ thừa cho nhau. Việc đùn đẩy trách nhiệm mỗi khi hậu quả xảy ra là hành vi thiếu tôn trọng với người bạn đời và cả với chính mình.

(Theo Phụ Nữ TP HCM)