Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Hùng Võ:
Dân khổ vì Luật Đất đai và thuế đất đai "vênh" nhau

Để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) các quy định về pháp luật đất đai cho phép người dân được nợ thuế sổ đỏ. Nhưng các cơ quan thuế sẽ thu thuế sổ đỏ theo giá đất mới từ đầu năm 2006 làm tăng mức đóng tiền thuế gấp nhiều lần đã trở thành vấn đề thời sự gây bức xúc. Về vấn đề này, ông Đặng Hùng Võ cho biết:

Thứ trưởng Đặng Hùng Võ.

- Đúng là giá đất lúc này đang ở mức cao, do đó có "bước nhảy vọt" về tiền sử dụng đất và mức nộp nghĩa vụ thuế mà người dân và các doanh nghiệp sử dụng đất phải thực hiện.

Riêng về nghĩa vụ thuế, ý kiến của Bộ TN&MT khi hình thành hệ thống pháp luật đất đai mới (Luật Đất đai 2003) đã đề xuất một số nguyên tắc tính thuế, trong đó có thuế sử dụng đất và thuế thu nhập từ chuyển quyền sử dụng đất.

Nguyên tắc mà Bộ TN&MT mong muốn là cần có sự đổi mới của hệ thống tài chính đất đai phải đồng bộ với hệ thống đổi mới hệ thống pháp luật đất đai. Như vậy mới đảm bảo được các yếu tố điều tiết bằng quy hoạch, bằng pháp luật... đồng bộ.

Nhưng thực tế chưa như vậy, giá đất đã chấp nhận theo xu hướng ngang giá thị trường, nhưng luật thuế thì chưa được lấy ý kiến. Do đó người dân phải nộp thuế sổ đỏ tăng gấp 7 - 8 lần là có thật.

- Giá đất trước đây còn thấp, tỉ lệ thuế phải nộp đã được người dân chấp thuận. Nay giá đất đã lên cao mà vẫn phải nộp theo tỉ lệ cũ làm người dân phải nộp thuế tăng. Ý kiến của ông về vấn đề này?

- Giá đất thấp thì Nhà nước quy định tỉ suất tương ứng với giá đất đó, nay giá đất cao mà vẫn giữ nguyên tỉ suất thuế phải nộp là chưa phù hợp. Vấn đề là cơ quan quản lý nhà nước phải sớm đưa ra tỉ suất thuế phù hợp với giá đất mới thì người dân sẽ không phải chịu cái "bước nhảy" nộp tiền nhiều.

Cần thiết phải có một lộ trình xác định mức thuế trong quá trình chưa ra được luật thuế mới. Bởi lẽ, trong quá trình giá đất cao như hiện nay thì phải có tỉ suất thuế là bao nhiêu cho phù hợp. Vấn đề này Bộ TN&MT cũng sẽ chủ động nghiên cứu và đề xuất với mức độ và lộ trình cho phù hợp để gửi tới Bộ Tài chính và Chính phủ.

- Hàng loạt vùng nông thôn được biến thành đô thị, làng xã được "biến" thành phường, quận... và dân phải nộp thuế khi làm sổ đỏ "tăng vọt", theo ông điều này có bất hợp lý?

- Vấn đề này đã được xử lý trong Nghị định Sửa đổi bổ sung các nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, mà hiện nay đang nằm trên bàn của Thủ tướng chờ phê duyệt. Trong trường hợp này người dân được nợ tiền nghĩa vụ thuế. Khi nào chuyển nhượng đất ở đó cho người khác thì phải nộp thuế.

- Chủ trương cấp sổ đỏ là hợp lý và hợp lòng dân. Luật Đất đai cho người dân ghi nợ khi làm sổ đỏ, khi nào chuyển nhượng đất mới phải nộp thuế. Vậy sao phía cơ quan tài chính vẫn cứ đòi thu ngay?

- Trong Nghị định Sửa đổi bổ sung các nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai sắp ban hành có xác định cho tất cả mọi người dân được ghi nợ nghĩa vụ nộp thuế khi làm sổ đỏ. Chỉ khi làm thủ tục chuyển nhượng mới bắt buộc phải làm nghĩa vụ nộp thuế. Những nơi đất nông nghiệp ở nông thôn chuyển mục đích sử dụng thành đất ở cũng được ghi nợ. Đây là việc tháo gỡ nhằm đẩy nhanh việc lập sổ đỏ để quản lý đất đai.

- Rõ ràng là Luật Đất đai thì cho dân ghi nợ, nhưng các địa phương lại cứ "đè" ra thu thuế sổ đỏ, ý kiến của ông về điều này?

- Nhiều khi các nhà quản lý cũng thực hiện công việc một cách máy móc. Trong việc này, các cơ quan thuế vẫn làm hoàn toàn đúng trách nhiệm dựa trên các văn bản đang có hiệu lực. Tôi tin rằng, khi có Nghị định Sửa đổi bổ sung các nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, vấn đề nợ thuế sổ đỏ của người dân sẽ được giải toả.

- Có nơi ghi nợ cho người dân bằng tiền, có nơi ghi bằng mét vuông... để tính thuế khi làm sổ đỏ. Vậy cách làm nào mới đúng, thưa ông?

- Quan điểm của Bộ TN&MT muốn việc ghi nợ thuế sổ đỏ phải rõ ràng. Tức là phải ghi rõ nợ số tiền là bao nhiêu để người dân biết họ đang nợ Nhà nước số tiền cụ thể. Việc vận dụng khác đi là không đúng. Về vấn đề tiền thuế sổ đỏ, tôi cho rằng, Nhà nước cũng không nên coi số tiền này là nguồn thu ngân sách lớn cho Nhà nước, mà chỉ nên coi đây là biện pháp tạo công bằng giữa những người sử dụng đất và việc cho nợ thuế sổ đỏ là động tác "thả" của Nhà nước để làm xong cái việc ổn định mặt bằng sử dụng đất. Bởi nếu coi việc thu thuế sổ đỏ là nguồn thu ngân sách, sẽ ách tắc ngay việc cấp sổ đỏ.

- Có những trường hợp người dân đã nộp hồ sơ sổ đỏ từ lâu, chính quyền chưa giải quyết. Nay giá đất cao, bắt dân phải nộp thuế theo giá mới, điều đó có hợp lý?

- Quan điểm của Bộ TN&MT muốn tính vào thời điểm người dân nộp hồ sơ. Chính quyền chưa làm thì đó là lỗi của chính quyền. Có những trường hợp người dân nộp đơn 3-4 năm chính quyền vẫn chưa xem xét cấp sổ đỏ thì đây thuộc về trách nhiệm của chính quyền.

Nhưng ý kiến này của Bộ TN&MT đến nay vẫn chưa được chấp nhận. Chúng tôi vẫn tiếp tục đề xuất vấn đề này. Làm được như thế mới phù hợp với cuộc sống hiện tại ở VN trong hoàn cảnh mà hệ thống hành chính chưa được đổi mới, chưa được đơn giản thủ tục, chưa làm việc vì quyền lợi của người dân, chưa đảm bảo cái tính phục vụ của hệ thống hành chính đối với người dân.

- Xin cảm ơn ông!

Công Thắng thực hiện