Theo báo cáo thường niên về chỉ số tự do kinh tế năm 2006 do tạp chí Wall Street Journal và Heritage Foundation vừa công bố, VN đứng thứ 142 trong số 161 nền kinh tế, tụt 5 hạng so với năm ngoái. Hong Kong và Singapore là hai nền kinh tế tự do nhất thế giới.

Việc xếp hạng dựa trên 10 tiêu chí như gánh nặng tài chính, chính sách tiền tệ, can thiệp của chính phủ vào nền kinh tế... Điểm trung bình chỉ số tự do kinh tế được xếp hạng năm 2006 là 3,89 điểm (theo thang xếp hạng cao nhất là điểm 1, thấp nhất điểm 5).

Phó giáo sư tiến sĩ Trần Ngọc Thơ (Đại học Kinh tế TP HCM) cho biết, theo bảng xếp hạng, chỉ có điểm về chính sách thương mại là tăng, còn lại hầu như không có gì thay đổi và ở mức thấp. Thậm chí chỉ số xếp hạng về chính sách tiền tệ đã xấu hơn trước. Điều này xuất phát từ nhiêu nguyên nhân như chi tiêu ngân sách trong năm 2005 có tăng lên, chiếm khoảng 29% GDP, làm gánh nặng tài khóa của VN được xếp hạng xấu đi 0,1 điểm.

Bên cạnh đo, chính sách tiền tệ cũng bị trừ điểm vì lạm phát trong thời gian gần đây có xu hướng tăng. Sự tồn tại của thị trường không chính thức suy cho cùng là do kết quả từ các can thiệp sâu của Chính phủ vào nền kinh tế. Ngoài ra, các quy tắc không minh bạch trong phân phối quota, các rào cản về quyền tiếp cận ngoại tệ trong các giao dịch ngoại hối, thị trường ngoại tệ chợ đen tồn tại dẫn tới hiện tượng đôla hóa nền kinh tế ở mức cao cũng là nguyên nhân khiến VN bị mất điểm.

"Chưa kể, chính sách thương mại không rõ ràng làm cho nhà đầu tư dễ suy diễn có thể vận động để được bảo hộ hơn là dựa vào những quy tắc pháp lý. Cải cách doanh nghiệp nhà nước vẫn chưa theo kịp với những gì mà Chính phủ đã cam kết...", giáo sư Trần Ngọc Thơ nói.

Tuy nhiên, cũng có nhiều tiến bộ, đó là tiền lương và giá cả (có tiến bộ trong kiểm soát giá), giảm thuế (thuế suất thuế thu nhập cao nhất từ 50% còn 40%, thuế thu nhập doanh nghiệp giảm từ 32 còn 28%).

(Theo Tuổi Trẻ)