Bộ trưởng y tế các nước châu Mỹ La Tinh đã tiến hành thoả thuận với đại diện các hãng dược nhằm đi tới quyết định cắt giảm tới 66% giá thuốc điều trị HIV/AIDS hiện nay.

Thoả thuận này đạt được trong vòng đàm phán thứ hai kết thúc hôm thứ sáu tuần trước (5/8) tại Buenos Aires, thủ đô của Argentina. Với thoả thuận này, người ta hy vọng trong tương lai hứa hẹn sẽ phổ cập thuốc điều trị HIV/AIDS tới 100% người nhiễm bệnh ở khu vực Châu Mỹ La Tinh. Theo các quan chức hiện nay ở khu vực này mới chỉ có 73% số người nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc.

Bác sĩ Brazil Jorge Berrmúdez, chủ tịch tổ chức y tế khối Liên Mỹ (Pan-American Health Organisation - PAHO) cho biết: "Việc các hãng dược đồng ý chấp thuận cắt giảm giá thuốc và thống nhất một khung giá chung sẽ giúp chúng tôi tiến hành công tác điều trị rộng rãi trên cả vùng Châu Mỹ La Tinh cho tới cuối năm nay".

Các tổ chức xã hội cùng tham dự phiên đàm phán hết sức vui mừng trước những kết quả tích cực đạt được. Tuy nhiên, họ cũng lưu ý rằng, việc chấp thuận thoả thuận về mặt giấy tờ chưa đủ, điều quan trọng hơn và cũng cần quan tâm nhiều là việc thực thi ở mỗi quốc gia ra sao. Thoả thuận về giá này trước hết sẽ được áp dụng trong hai năm tới.

Bác sĩ Mabel Bianco, giám đốc Quỹ Nghiên cứu Phụ nữ bình luận: "Đây là một động thái hết sức quan trọng, nhờ thoả thuận này mà các hãng dược đã chấp thuận mức giá đồng loạt cho các loại thuốc, bất kể số lượng thuốc mua vào ở từng nước". Chính quỹ này cũng đã thành lập một bộ phận thuộc mạng lưới các tổ chức trong khu vực hoạt động đại diện cho những bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS.

Tham dự cuộc đàm phán lần này có đại diện của 26 hãng dược trong khu vực, các bộ trưởng y tế cùng quan chức cao cấp đến từ 11 quốc gia: Argentina, Bolivia, Brazil, Colombia, Chile, Ecuador, Mexico, Paraguay, Peru, Uruguay và Venezuela.
Một số công ty còn cụ thể hoá danh sách những loại thuốc nào đồng ý cắt giảm giá thành, loại thuốc nào không.

Ông Bermúdez tiết lộ, đại gia dược phẩm Abbott (Hoa Kỳ) đồng thời là nhà sản xuất loại thuốc điều trị AIDS phổ biến Kaletra đã chấp thuận sẽ cắt giảm giá thuốc bán ra, song lại từ chối không ký vào bản cam kết chung.

Cho tới nay, Abbott đã từng thương thuyết không biết bao lần với chính phủ Brazil về vấn đề này. Chính phủ Brazil cũng đã đe doạ sẽ xoá bỏ giấy phép kinh doanh loại thuốc Kaletra của Abbott và cho biết họ sẽ sản xuất sản phẩm cùng loại với Kaletra ngay trong nước nếu Abbott không chịu cắt giảm giá thành của loại thuốc này.

Mức độ cắt giảm được thoả thuận dao động trong khoảng từ 15 đến 66% tuỳ theo từng loại thuốc. Tuy chỉ cắt giảm như thế, song nếu đạt được điều này, đây sẽ là một động thái cực kỳ có ý nghĩa đối với các quốc gia đang phải gánh chịu giá thuốc "trên trời" mà lại không đủ vị thế thương thuyết đòi giảm giá thuốc.

Theo thoả thuận mới này, giá thuốc kháng virus sẽ giảm xuống trung bình lần lượt ở Bolivia là 45%, ở Uruguay là 48%, ở Ecuador là 52%, ở Chile là 56% và ở Paraguay là 66%.

Theo thống kê của PAHO, hiện ở khu vực châu Mỹ La tinh có khoảng 1,5 triệu người nhiễm HIV, khoảng 358,000 người trong số ấy cần được điều trị bằng thuốc song mới có 275,000 người được đáp ứng thuốc. PAHO hy vọng, với thoả thuận cắt giảm giá thuốc mới này, số người được tiếp cận với thuốc điều trị sẽ tăng lên đáng kể.

Dẫu sao, so với bề mặt chung của các nước thuộc thế giới thứ ba, Châu Mỹ La Tinh vẫn đang là khu vực có nhiều bệnh nhân nhiễm HIV được dùng thuốc điều trị AIDS nhất.

Vào năm 1996, Argentina, Brazil và Uruguay đã thi hành chính sách chung cấp miễn phí thuốc kháng virus cho tất cả các bệnh nhân có nhu cầu sử dụng. Nối tiếp ba nước này, trong những năm gần đây, các quốc gia khác cũng đã triển khai những chương trình tương tự.

Tuy nhiên, việc dùng thuốc kháng virus đòi hỏi người bệnh phải được kiểm tra lượng virus trong cơ thể theo định kỳ, đây là một thủ tục bắt buộc và rất tốn kém bởi giá thành các loại thuốc thử quá cao.

Trong bản thông cáo cuối cùng, các bộ trưởng bộ y tế đều nhất trí với quan điểm: "Cả 11 nước tham dự vòng đàm phán lần này đều hướng tới mục tiêu loại bỏ một trong những trở ngại lớn nhất của quá trình phổ cập hoá thuốc điều trị AIDS, đó chính là vấn đề giá thành". Và với mục tiêu này, ngay từ năm 2003, việc cắt giảm giá thuốc điều trị đã được tiến hành ở Lima, Peru.

Bác sĩ Bianco cho biết, chính từ lần tiến hành cắt giảm đầu tiên đó ở Lima, các quan chức và tổ chức đã rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm, góp phần thu được các kết quả tích cực hơn ở vòng đàm phán lần này. Có thể thấy rằng, ngay trong lần thương thuyết ở Buenos Aires này, việc hình thành một khung giá chung đã được chấp thuận, trong khi đó, điều kiện này đã bị bác bỏ tại Lima lần trước.
                                                           Dương Kim Thoa  theo:ttp://insidecostarica.com