Một giáo viên tên L. tại Hải Phòng có thâm niên 30 năm đứng lớp bỗng tự nhiên thấy xuất hiện ở bên chân phải một vết loét nhỏ, chân trái thì mạch máu nổi lên như dây thừng, da sưng đỏ. Bác sĩ cho rằng thầy L. đã mắc bệnh giãn tĩnh mạch. Chỉ định của bác sĩ là phải nghỉ ngơi tuyệt đối, tuy nhiên, điều này là quá khó với bệnh nhân vì việc lên lớp dạy học vẫn phải bảo đảm.

Từ 10 năm nay, thầy L. mỗi ngày trung bình dạy từ 10-12 tiết học. Ngoài những giờ dạy ở trường, thầy còn phải bồi dưỡng cho lớp học sinh giỏi và dạy bổ túc để kiếm thêm thu nhập. Thầy L. cho biết: "Nhiều hôm dạy học xong là chân tôi nặng như chì vì phải đứng quá lâu. Bác sĩ nói phải nghỉ ngơi nhưng dạy học là cái nghiệp tôi gắn bó từ lâu.

Theo giáo sư Phạm Khuê, nguyên Viện trưởng Viện Lão khoa Việt Nam, bệnh suy giảm tĩnh mạch là tình trạng tĩnh mạch nông ở chân bị giãn, chạy quanh co và có dòng máu chảy theo chiều trái ngược nhau (không chỉ chạy về tim như bình thường). Bệnh xuất hiện khi thành tĩnh mạch bị suy yếu và các van một chiều bên trong lòng mạch bị tổn thương.

Bệnh suy giảm tĩnh mạch thường thấy ở những giáo viên dạy học với cường độ cao. Theo một nghiên cứu của Trường Đại học Y khoa (Đại học Thái Nguyên) hơn 275 giáo viên đại học, số người mắc chứng suy giảm tĩnh mạch tỷ lệ thuận với thời gian công tác và cường độ giảng dạy. Tỷ lệ mắc bệnh cao nhất là 57,7%, ghi nhận ở nhóm giáo viên có thời gian công tác 20-30 năm với cường độ cao (khoảng 5-8 giờ/ngày); thấp nhất là 20,8%, ở nhóm có thời gian công tác 10-19 năm với cường độ trung bình (đủ giờ, khoảng 3-5 giờ/ngày). Một nghiên cứu khác của tác giả Đỗ Hàm và cộng sự tiến hành năm 2002 cho thấy, tỷ lệ giáo viên tiểu học, trung học có thời gian công tác hơn 20 năm mắc bệnh giãn tĩnh mạch là khoảng 12%.

Hiện nay có hai luồng ý kiến về căn bệnh này ở phạm vi giới tính. Một nghiên cứu được thực hiện tại TP Hồ Chí Minh ở những người từ tuổi 50 trở lên cho thấy, tần suất mắc bệnh giãn tĩnh mạch chân là 44%. Tỷ lệ mắc bệnh ở nữ giới cao gấp 3 lần nam giới. Còn nghiên cứu tại Trường ĐH Y khoa Thái Nguyên thì không phát hiện ra sự khác biệt giữa nam và nữ. Như vậy, tỷ lệ mắc bệnh giữa các thầy và các cô giáo xấp xỉ bằng nhau.

Biến chứng thường thấy nhất của căn bệnh này là vỡ hoặc viêm tắc chỗ giãn tĩnh mạch, loét dinh dưỡng da và nguy hiểm hơn là thuyên tắc lòng tĩnh mạch. Đấy là khi cục máu đông hình thành và di chuyển trong mạch, có thể đi về tim và gây thuyên tắc động mạch phổi, dẫn đến tử vong trong vài phút nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Theo Phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Hoài Nam (Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh), khi bị vỡ chỗ giãn tĩnh mạch sẽ gây chảy máu nhiều và liên tục, nhất là khi bệnh nhân đang ở tư thế đứng hoặc ngồi. Trường hợp này, nên cho bệnh nhân nằm, giơ chân lên cao và băng ép lại. Khi bị loét dinh dưỡng da, da nổi các vết sắc tố, mỏng đi và xuất hiện các vết loét dinh dưỡng do ứ trệ tuần hoàn và tăng áp lực tĩnh mạch tại chỗ. Chỗ loét có thể tự lành khi tình trạng ứ trệ tuần hoàn được cải thiện nếu bệnh nhân nằm nghỉ tuyệt đối trên giường, chân kê cao hoặc dùng băng ép như khi bị vỡ chỗ giãn tĩnh mạch.

Theo các bác sĩ, nếp sinh hoạt của các thầy cô giáo như đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu là một trong những điều cần được thay đổi. Thêm nữa, khối lượng cơ thể tăng lên cũng là một "sức ép" cho đôi bàn chân. Khi nghỉ ngơi, các thầy cô nên chú ý để chân cao hơn ngực, gác chân cao khi đi ngủ, ăn nhiều rau, củ, quả và uống nhiều nước để chống táo bón. Sau các giờ dạy học căng thẳng, thầy cô giáo nên tăng cường các hoạt động thể dục, thể thao, tốt nhất là đi bộ nhanh mỗi ngày 15 phút. Việc hít thở sâu và đúng cũng là cách tăng cường sức khỏe. Đặc biệt, khi kết thúc một ngày đứng lớp nhiều giờ, thầy cô giáo nên xoa bóp và ngâm chân trong nước ấm để có cảm giác dễ chịu, giấc ngủ tốt hơn, sâu hơn. Với nhiều trường hợp nặng, việc phẫu thuật cắt bỏ tĩnh mạch giãn là điều không thể không thực hiện.

Không chỉ đứng lớp quá lâu, nếu thầy cô ngồi giảng bài với tư thế vắt chéo chân trongmột thời gian dài cũng không tốt cho tĩnh mạch chân. Một thời khóa biểu hợp lý, vận động hài hòa: đứng, ngồi, đi..., các thầy cô giáo có thể tránh cho bản thân căn bệnh giãn tĩnh mạch chân.