"Con tôi 5 tháng tuổi, mỗi khi bú thường bị trớ sữa. Có người mách dùng bột củ nga truật hòa chung với sữa cho bé bú. Xin cho biết thêm về loại cây này".

Trả lời:

Nga truật còn gọi là ngải tím, tam nại, bồng truật, nghệ đen.
Vị thuốc nga truật là thân rễ phơi khô của cây này. Nó mọc hoang và được trồng để làm thuốc. Thu hoạch vào mùa đông. Khi thu hái, cắt bỏ rễ con, đồ chín rồi phơi khô; hoặc thái mỏng rồi mới phơi khô; hay ngâm dấm (600 g nga truật ngâm trong 160 g dấm, 160 g nước), đun cho đến cạn, đem ra thái mỏng rồi phơi khô.

Nga truật là một vị thuốc được dùng cả trong Đông và Tây y. Theo tài liệu cổ, nga truật vị đắng, cay, tính ôn, có tác dụng hành khí, phá huyết, tiêu tích, hóa thực; chữa ngực bụng đau, ăn uống không tiêu, chữa ho, kinh nguyệt bế không đều. Ngày dùng 3-6 g dưới dạng thuốc sắc, thuốc bột hay thuốc viên.

Tây y dùng nga truật trong đơn thuốc bổ Elixir de longue vie (rượu thuốc bổ giúp sống lâu) gồm các vị sau: Lô hội 25 g, long đởm thảo 5 g, đại hoàng 2,5 g, nga truật 2,5 g, phan hồng hoa (Crocus sativus) 2,5 g, Polyporus oficinalis 2,5 g. Các vị trên thái nhỏ ngâm trong 2.000 ml cồn 60 độ trong vòng 10 ngày. Lọc lấy rượu mà uống. Ngày uống từ 2-5 ml rượu này, nếu uống nhiều quá sẽ gây tiêu chảy.

Chữa trẻ hay trớ sữa: Nga truật 4 g, muối ăn 3 hạt (rất ít), sắc với sữa cho sôi chừng 5 phút, thêm một ít ngưu hoàng (rất ít, bằng hạt gạo, không có cũng được), hòa tan cho trẻ sơ sinh uống.

GS Đỗ Tất Lợi, Sức Khỏe & Đời Sống