Hiện nay công thức dinh dưỡng cho trẻ không chỉ là sao chép thành phần sữa mẹ mà còn cần phải được chứng minh được hiệu quả thực sự giúp trẻ phát triển tốt.
Dưỡng chất tốt nhất
Mang đến hiệu quả thực sự cho sự phát triển của trẻ em vẫn còn là thách thức lớn của ngành khoa học nghiên cứu về dinh dưỡng nhi khoa. Có một số vấn đề còn chưa được quan tâm đúng mức như: dưỡng chất có được hấp thu vào cơ thể hay không (tác dụng sinh học của dưỡng chất), các dưỡng chất đó có hỗ trợ cho sự phát triển của trẻ hay không (tạo ra được hiệu quả thực sự). Các kết quả này phải lấy sự phát triển của trẻ bú sữa mẹ như là cơ sở lý tưởng để đánh giá và phải đáp ứng các nhu cầu cụ thể trong từng giai đoạn của sự phát triển của trẻ như sự phát triển trí tuệ, phát triển hệ miễn dịch, phát triển xương... và tính an toàn cho sự phát triển đó. Như vậy, cơ sở của quá trình thành lập công thức dinh dưỡng trẻ em theo quan điểm mới phải đảm bảo các yếu tố thiết yếu như:
1. Thành phần và tác dụng sinh học của các dưỡng chất : để đánh giá, người ta sẽ lấy sữa mẹ làm chuẩn lý tưởng để xem xét thành phần và tác dụng của các dưỡng chất cơ bản. Một công thức dinh dưỡng tốt phải có đầy đủ các chất dinh dưỡng cơ bản với một tỷ lệ hợp lý và các dưỡng chất này phải có giá trị sinh học cao (dễ được cơ thể hấp thu và chuyển hóa), bởi vậy nguồn gốc dưỡng chất và công nghệ bào chế đóng một vai trò quan trọng.
2. Phải được khẳng định về hiệu quả trên thực tiễn : chỉ khẳng định một công thức dinh dưỡng nhi là tốt khi đã chứng minh được hiệu quả thực sự của chúng bằng các nghiên cứu lâm sàng, lấy sự phát triển của trẻ bú sữa mẹ là tiêu chuẩn lý tưởng.
Khoa học dựa trên bằng chứng (là các kết quả nghiên cứu lâm sàng) để kết luận chứ không nên dựa trên những suy luận đơn thuần. Dinh dưỡng cho trẻ em cũng vậy.
Ở đây, xin cung cấp cho bạn đọc các kiến thức tổng quan về nhu cầu phát triển của trẻ ở từng giai đoạn để từ đó các bạn tự đánh giá được giá trị của công thức dinh dưỡng. Công thức ưu việt là đáp ứng được nhu cầu phát triển của trẻ ở giai đoạn đó hay không, dựa trên thành phần dinh dưỡng và kết quả chứng minh cho sự hỗ trợ phát triển từ công thức đó.
Giai đoạn từ giữa thai kỳ đến 2-3 tuổi là giai đoạn phát triển nhanh nhất của não bộ và cũng là giai đoạn mà trẻ bắt đầu học hỏi, ghi nhận để hòa nhập vào thế giới xung quanh thông qua các giác quan như nhìn, nghe, sờ, ngửi và nếm;... trong đó, nhìn có tác động trực tiếp và quan trọng đến phát triển trí tuệ của trẻ. Do đó, công thức dinh dưỡng nhi cần được các nghiên cứu khoa học chứng minh về hiệu quả thật sự với sự phát triển của trẻ, lấy sữa mẹ làm tiêu chuẩn lý tưởng để đánh giá bao gồm.
- Đánh giá sự phát triển thị giác (khả năng nhìn) của trẻ qua các chỉ tiêu khả năng ghi nhớ tốt các hình ảnh; sự tinh nhạy của mắt và sự phát triển của võng mạc nhằm bảo đảm sự phát triển tối ưu về khả năng ghi nhận chính xác các hình ảnh của thế giới xung quanh và ghi nhớ những hình ảnh đó. Đây là những thông tin vô cùng quan trọng để não bộ của trẻ tiến hành phân tích, đánh giá nhằm phát triển nhận thức.
- Đánh giá sự phát triển trí tuệ của trẻ bao gồm đánh giá khả năng phát triển và sử dụng ngôn ngữ, khả năng hòa nhập với môi trường xung quanh, khả năng xử lý tình huống, sự phát triển thính giác, biết kết hợp nhận thức với hành động (PDI), chỉ số phát triển trí tuệ (MDI) và chỉ số thông minh (IQ)... Đây là những thông tin vô cùng quan trọng trong việc đánh giá phát triển trí tuệ.
Tương tự, chúng ta cũng nên xem xét những tác dụng khác của công thức dinh dưỡng nhi khoa trên sức đề kháng cũng như sự phát triển xương của trẻ em như: 9 tháng đầu đời, hệ miễn dịch của trẻ rất yếu, do đó đây là giai đoạn rất quan trọng cần hỗ trợ giúp tăng sức đề kháng cho trẻ. Cần bảo đảm cho trẻ được cung cấp đầy đủ lượng nucleotide toàn phần trong sữa mẹ (TPAN) như đã được chứng minh là hỗ trợ tích cực tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Từ 3 tuổi trở lên là giai đoạn quan trọng cho sự phát triển xương của trẻ, do đó nên chọn công thức dinh dưỡng ngoài việc có thành phần calci, photpho, viamin D đầy đủ và hợp lý cần lựa chọn công thức đã được chứng minh có tỷ lệ hấp thụ calci cao... Như thế sẽ đảm bảo việc hỗ trợ giúp xương phát triển nhanh cho trẻ cao lớn và khỏe mạnh hơn.
Cho bé phát triển hoàn hảo
Cho trẻ phát triển hoàn hảo là mơ ước của mọi bậc cha mẹ. Đây là một quá trình nuôi nấng và dưỡng dục bao gồm rất nhiều yếu tố từ dinh dưỡng, giáo dục, di truyền... Quan trọng nhất là bạn cần chuẩn bị cho trẻ phát triển hết tiềm năng của trẻ với các điểm chính sau:
- Khi chọn một loại sữa cho trẻ thì công thức dinh dưỡng tốt không phải là có bao nhiêu loại hay có dưỡng chất gì mà quan trọng hơn là công thức đó đã được chứng minh là hỗ trợ trẻ phát triển tốt hay không.
- Giúp trẻ phát triển toàn diện là giúp bé có được trí tuệ thông minh trong thân thể khỏe mạnh. Để đạt được điều này, cần hỗ trợ dinh dưỡng cho trẻ phù hợp với từng giai đoạn phát triển:
0-1 tuổi : hỗ trợ phát triển sức đề kháng cho trẻ thông qua cung cấp lượng TPAN hiện diện tự nhiên trong sữa mẹ.
0-3 tuổi : hỗ trợ phát triển trí tuệ vì đây là giai đoạn phát triển nhanh nhất của não bộ.
3 tuổi trở lên : bên cạnh tiếp tục hỗ trợ trí tuệ phát triển, bạn hãy giúp trẻ phát huy tối đa chiều cao tiềm năng.
Giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Thu Nhạn
|