Đếm tổng số tế bào lympho (tế bào bạch huyết) có thể là cách thức tương đối đơn giản, rẻ tiền để xác định thời điểm bắt đầu thích hợp trong liệu pháp điều trị thuốc kháng virus (ART) cho trẻ nhiễm HIV ở các quốc gia đang phát triển, đây là kết luận của bản siêu phân tích đăng trên ấn phẩm The Lancet tuần này.

Ở các nước phát triển, việc quyết định thời điểm bắt đầu ART ở người lớn và trẻ em dựa vào các triệu chứng lâm sàng và đánh giá phần trăm tế bào CD4 và lượng virus HIV. Tuy nhiên, việc đếm tế bào CD4 là cách làm quá đắt đỏ nên không thể thực hiện rộng rãi ở những nước mà đa phần dân số đều chịu tác động của đại dịch HIV/AIDS.

Việc đếm tổng số tế bào lympho là một lựa chọn khả thi hơn. Bản hướng dẫn năm 2003 của Tổ chức y tế thế giới đề nghị, việc đếm tế bào lympho xác định thời điểm bắt đầu cho việc điều trị ART ở người lớn và trẻ em có thể thay thế việc đếm tế bào CD4. Tuy nhiên, cho tới nay, khả năng tiên lượng của biện pháp này vẫn chưa được đánh giá đầy đủ.

Ông David Dunn (Hội đồng nghiên cứu y khoa, Anh) cùng các cộng sự đã liên kết dữ liệu thu thập được từ 17 nghiên cứu khác xem xét về việc đếm tổng tế bào lympho cùng quá trình phát triển bệnh với trên 3900 trẻ nhiễm HIV ở châu Âu và Mỹ. Từ đó, các nhà nghiên cứu nhận thấy, việc đếm tổng số tế bào lympho có thể giúp dự đoán quá trình lâm sàng gần giống với việc xác định phần trăm tế bào CD4.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện có sự mâu thuẫn trong thời điểm bắt đầu điều trị ART mà việc xác định phần trăm tế bào CD4 và việc đếm tổng tế bào lympho đưa ra theo đề nghị của WHO. Theo đó, điểm bắt đầu điều trị theo cách xác định CD4 hiện thời có nghĩa là bắt đầu điều trị ART ở nguy cơ tử vong thấp hơn nhiều so với điểm bắt đầu điều trị theo cách tính tổng tế bào lympho.

Bác sĩ Dunn bình luận: "Ở nhóm đối tượng này, việc đếm tổng số lympho là cách dự báo tốt hơn về diễn biến bệnh tật trong thời gian ngắn và chỉ kém một chút so với cách xác định phần trăm tế bào CD4. Do đó, các nghiên cứu thẩm định lại cần được tiến hành ở những nơi có điều kiện vật chất thiếu thốn để tìm ra phương pháp hiệu quả nhất giúp xác định thời điểm bắt đầu thích hợp nhất cho điều trị thuốc kháng virus".

Ông nói thêm: "Nghiên cứu của chúng tôi đã chỉ ra sự bất nhất quan điểm trong việc xác định thời điểm bắt đầu điều trị ART giữa hai phương pháp do WHO giới thiệu. Vậy là để đạt được sự thống nhất, điểm bắt đầu điều trị do cách đếm tổng số lympho phải tăng lên hoặc điểm bắt đầu do cách xác định phần trăm CD4 phải hạ xuống".

Bổ sung thêm quan điểm này, ông Julio Montaner (Đại học Bristish Columbia, Vancouver, Canada) nói: "Khi chưa có xét nghiệm tế bào CD4 thì ngay cả một cách đánh giá lâm sàng chưa hoàn chỉnh vẫn sẽ góp phần cải thiện việc kiểm soát lâm sàng của đại dịch và những người nhiễm HIV trưởng thành ở các nước có thu nhập thấp nhưng việc điều trị ART cũng mở rộng tương đối nhanh. Những vấn đề hiện tại cho thấy có thể làm một cuộc tranh luận thú vị về những thử nghiệm lâm sàng và các phân tích về tính hiệu quả để đánh giá tác dụng cụ thể của phương pháp đếm tổng số lympho so với việc xác định tế bào CD4 ở những nước còn hạn chế nguồn lực".

Kim Thoa theo http://www.medicalnewstoday.com/