Cổ thành Ayutthaya: dấu tích bên sông
Các Website khác - 02/08/2008

Nằm cách thủ đô Bangkok 76km về phía bắc, công viên lịch sử Ayutthaya bao trùm một diện tích rộng lớn tới 2.556km2. Đó thật sự là một thành phố vĩ đại và là một trong những di tích lịch sử có sức hấp dẫn số 1 ở Thái Lan.

Hai trong số tám ngôi đền tháp xung quanh Prang Noi

Ayutthaya được Unesco công nhận là di sản văn hóa thế giới vào tháng 12-1991. Vẻ huy hoàng của thành phố cổ được phản chiếu qua nhiều công trình kiến trúc và tàn tích nguy nga lộng lẫy, phần lớn được xây bằng gạch đỏ trần, nằm khắp nơi trên một vùng đất được bao quanh bởi ba dòng sông Chao Praya, Mae Nam Lop Buri và Pa Sak. Có lẽ vì vậy Ayutthaya được lưu dấu trong ký ức nhiều khách du lịch như là một ốc đảo của những chùa chiền bên sông.

Lịch sử Thái Lan được chia ra thành các giai đoạn: Sukhothai (1238-1438), Ayutthaya - hấp thụ những tinh hoa của nền văn hóa Sukhothai và phát triển mạnh mẽ trong lịch sử hơn 400 năm từ 1350-1767, Thon Bori (1767-1782) và Rattanakosin (1782 đến nay). Thành phố cổ Ayutthaya hay còn gọi là Pra Nakhon Si Ayutthaya từng là kinh đô của Thái Lan trong 417 năm.

Cổ thành được xây dựng từ năm 1350 bởi vua U-thong, bị quân Burma chiếm đóng và tàn phá vào năm 1767, kết thúc thời kỳ Ayutthaya. Có 33 đời vua thay nhau trị vì vương triều và xây dựng Ayutthaya thành thủ đô rực rỡ trong quá khứ. Nó đã từng có một nền nông nghiệp rất phát triển và những mối quan hệ giao thương thịnh vượng với các quốc gia phương Đông và phương Tây.

Trong suốt thời kỳ, vương triều luôn phải chống lại sự xâm lược từ những quốc gia láng giềng, đặc biệt là Burma. Năm 1758, đất nước bị xáo trộn bởi một cuộc ganh đua tranh giành ngai vàng trong hoàng gia, dẫn đến kết quả thất bại thảm hại trong cuộc chiến với người Burma năm 1767. Quân đội Burma khi xâm lược thủ đô đã ra lệnh đốt cháy và phá hủy nhiều công trình kiến trúc hoành tráng và lộng lẫy của vương triều Ayutthaya. Những tàn tích còn sót lại tạo thành công viên lịch sử Ayutthaya ngày nay.

Wat Yai Chaimongkhon

Từ Bangkok có thể đến Ayutthaya bằng xe buýt, xe minivans, taxi hay dễ dàng mua tour từ khách sạn. Tuy nhiên, có một cách rất thú vị mà nhiều Tây balô lọ mọ lựa chọn để có thêm cơ hội khám phá cuộc sống thật sự của người Thái, đó là đi tàu hỏa. Từ ga Hualamphong, tuyến đường sắt Bangkok - Chiang Mai đi qua Ayutthaya cứ một giờ lại có một chuyến và ngược lại. Dễ dàng mua vé với giá rẻ bất ngờ 15 baht/hành khách, gần giống tàu chợ của Việt Nam, hai giờ cho hơn 70km đường.

Một xe hàng rong ở Ayutthaya

Chuyến tàu sẽ đưa bạn chạy dọc những con kênh đầy hoa tươi và rực nắng, những cánh đồng cỏ bát ngát vùn vụt trôi qua ngoài ô cửa, bao căn nhà gỗ yên bình và hàng đàn gia súc nhởn nhơ. Dăm ba vị khách du lịch tay cầm cuốn sách, ánh mắt tò mò và ngơ ngác ngồi lẫn giữa những người địa phương, nếu gặp vài cô cậu thanh niên biết nói tiếng Anh là thế nào câu chuyện trong toa xe cũng trở nên rôm rả.

Chả chốc nhà ga Ayutthaya cổ xưa và giản dị hiện ra, tàu vội vã đỗ rồi lại đi, đem theo tiếng bánh xe xình xịch đi về phía Lop Bori, nơi mà vào những tháng cuối năm thường có những cánh đồng hoa hướng dương rực rỡ.

Đức Phật bên hoa đại

Nhà ga nằm ở bờ đông của sông Mae Nam Pa Sak, cách bến xe buýt phía bắc đi Bangkok chừng 5km. Cách nhanh nhất để tiếp cận cổ thành là đi dọc bờ sông về hướng tây, một phà luôn đưa khách qua sông chỉ với giá 2 baht/người. Tuy nhiên, hành trình của chúng tôi bắt đầu bằng việc đi tìm những dấu tích bên sông ở bên ngoài thành phố đảo - off the island.

Wat Phra Chao Phya-thai, hay còn có tên khác là Wat Yai Chaimongkhon, là chốn dừng chân đầu tiên của chúng tôi khi rời nhà ga Ayutthaya trên một xe tuk tuk. Tu viện nằm ở phía đông nam của cổ thành và rất gần với tuyến đường sắt. Ngôi tháp lớn của tu viện có thể quan sát thấy từ một khoảng cách khá xa trong thành phố. Vua Uthong đã cho xây dựng tu viện vào năm 1357 để các vị sư đi học đạo từ Sri Lanka trở về. Thoạt đầu nó có tên là Wat Pra Kaeo, sau khi đức vua trao tặng danh hiệu “Somdej Phra Vanarat”, tu viện được mang tên là Wat Phra Chao Phya-thai, nghĩa là “Ngôi đền tối cao”.

Năm 1592, vua Naresuan, nhân dịp chiến thắng trong một trận chiến tay đôi với hoàng tử xứ Burma trên lưng voi, đã ra lệnh xây dựng một ngôi chùa lớn tại đây với ý tưởng kiến trúc khổng lồ này sẽ tương xứng với ngôi chùa lớn của Wat Pukhao Thong (ngôi chùa được xây dựng vào năm 1387 dưới triều đại vua Ramesuan, nằm cách cung điện hoàng gia 2km về phía tây bắc).

Hàng tượng Phật ngồi thiền bao quanh ngôi đền Wat Yai Chaimongkhon

Wat Yai Chaimongkhon là một tổ hợp các kiến trúc gồm tu viện, mộ tháp và chùa chiền, được mở cửa cho du khách tham quan từ 8g-18g với phí tham quan 20 baht/khách. Mộ tháp lớn nhất được xây trên một nền cao với hai ngôi mộ tháp nhỏ hai bên và hai tượng Phật khổng lồ bên gốc cây hoa đại hàng trăm năm tuổi.

Bậc thang lên đến đỉnh mộ tháp rất dốc, tuy nhiên ở khoảng giữa có một hành lang chạy quanh ngôi mộ tháp lớn nhất. Đứng tại đây bạn sẽ có cuộc quan sát thú vị. Dưới chân tháp là những du khách đang trầm trồ kinh ngạc, bên ngoài bức tường là những ngôi mộ tháp nhỏ hơn nằm rải rác trên bãi cỏ xanh, mùi hương trầm tỏa lan từ mái chùa trước mặt, Ayutthaya cổ với những nét vẽ mờ ảo cuối chân trời rực nắng.

Ngắm nhìn sông Chao Praya từ trên đỉnh Prang Noi

Chúng tôi lẩn thẩn đi dạo quanh khuôn viên của khu mộ tháp, những hàng cột vỡ vẫn đang cố trơ mình cùng thời gian, hàng tượng Phật xung quanh trầm ngâm trong màu áo cà sa vàng rực. Tiếng kinh cầu ê a vang vọng giữa trưa hè, tĩnh tại, bằng an, êm đềm và nhẹ nhõm.

Gần phía cổng vào có một gian thờ đặt đầy thú nhồi bông, rất kỳ lạ. Một bức tượng Phật nằm hướng mặt ra dòng sông, nơi có đám học sinh đang thích thú trú nắng dưới tán lá dừa. Người trông coi bức tượng lặng lẽ thay những đóa hoa cũ và thắp thêm vài nén nhang, trong khi du khách đi vòng quanh bức tượng Phật nằm với vẻ thành kính.

Xe tuk tuk ở Ayutthaya

Rời Wat Yai Chaimongkhon, xe tuk tuk chạy dọc bên bờ sông Chao Praya đi về hướng tây của thành phố đảo. Cũng giống như nhiều ngôi đền - chùa khác, Wat Chaiwatthanaram mở cửa từ 8g-18g mỗi ngày, miễn phí cho người bản địa và thu 30 baht/khách du lịch ngoại quốc. Wat Chaiwatthanaram được xây dựng vào năm 1630 dưới thời vua Prasat Thong và có nhiều nét tương đồng với kiến trúc của Angkor Wat.

Đó là một tổ hợp các ngôi tháp nằm cân đối theo triết lý tiểu vũ trụ với một núi đền Meru làm trung tâm (trục quay của vũ trụ) và các điện thờ đền tháp nhỏ hơn xung quanh.

Ngôi tháp nằm ở chính giữa được gọi là “Prang Noi” cao tới 35m, bốn phía đều có bậc cầu thang dốc đứng dẫn lên đỉnh. Tám ngôi tháp nhỏ hơn nằm ở bốn góc hình vuông và bốn góc hình tứ giác lấy Prang Noi làm trung tâm, được nối với nhau bằng các trường lang dài, dọc các trường lang là 120 bức tượng Phật với tư thế và dáng điệu trầm mặc.

Điều đáng tiếc, phần lớn các pho tượng bằng đá sa thạch đều bị mất đầu do sự phá hủy của quân đội Burma thời kỳ xâm lược những năm 1767. Chính sự đặc biệt này sẽ tạo ra những ấn tượng và cảm xúc khó phai mờ cho nhiều du khách khi tới thăm nơi này.

Một góc nhìn của Wat Chaiwatthanaram

Dưới mái vòm của tám ngôi tháp nhỏ xung quanh đỉnh Prang Noi vũ trụ có 12 bức tượng Phật mạ vàng được tạc chìm vào trong tường, mỗi ngôi tháp ở đỉnh góc vuông có hai bức tượng hướng về hai phía của hai dãy hành lang, các ngôi tháp ở đối diện với lối cầu thang lên đỉnh Prang Noi chỉ có duy nhất bức tượng. Wat Chaiwatthanaram được bao quanh bởi ba vòng tường gạch, tuy nhiên vòng tường số 1 và số 2 bị hư hỏng và phá hủy gần hết, chỉ còn vòng tường thứ 3 - nơi tựa lưng của 120 pho tượng Phật không đầu - vẫn còn hoặc đã được khôi phục vào năm 1987.

Wat Chaiwatthanaram là một trong những ngôi đền gạch đẹp nhất ở Ayutthaya với kiến trúc đồ sộ và lộng lẫy. Đây cũng là nơi lý tưởng để ngắm hoàng hôn trên sông Chao Praya. Leo lên trên đỉnh của Prang Noi, lặng ngắm những ngôi tháp nằm rải rác trên bãi cỏ xanh, ngay tầm mắt là dòng sông cuộn chảy, những đoàn thuyền lại qua mang theo bao thanh âm của cuộc sống, vừa rộn rã vừa thanh lặng, vừa hối hả, vừa trầm ngâm… Bạn sẽ có những giây phút trải nghiệm thực sự tuyệt vời ở chốn này.

Tiếc nuối những pho tượng Phật không đầu

Nhiều du khách tới đây khi ra về đều bất ngờ bởi cách làm du lịch của người Thái.

Rất nhanh và rất đáng khâm phục, trong lúc bạn còn đang choáng ngợp bởi sự kỳ vĩ của khu đền thì một thợ ảnh đã nhanh chóng chụp vài bức ảnh của bạn với cảnh nền chính là một góc nhìn của Wat Chaiwathanaram. Sau khi tham quan và khám phá khu đền tháp, bạn quay ra cổng và ngạc nhiên khi thấy bức hình của chính mình đang nằm trên một đĩa nhỏ có in hình ảnh đặc trưng của Ayutthaya.

Cực kỳ ngạc nhiên, thú vị và bật cười, có lẽ bạn sẽ không ngần ngại trả 100 baht để mang về cho mình một món quà lưu niệm đáng giá ở Wat Chaiwatthanaram.

THỦY TRẦN