Sau bao lần hẹn gặp, mãi rồi tôi cũng có dịp tiếp xúc với Trung tá Nguyễn Thanh Phương, hiện công tác tại Bộ Tư lệnh Cảnh vệ. Ra mở cửa đón tôi, chị lộ vẻ mệt mỏi. 12 giờ đêm hôm trước, sau khi tiễn đoàn Tổng thống Indonesia, chị mới trở về nhà. Cơn mưa bất chợt đêm mùa hạ sầm sập trên các ngả đường phố. Vất vả như vậy, nhưng chị vẫn nói: "Không sao bọn chị quen rồi".

Chị kể cách đây vừa tròn 20 năm, chị tốt nghiệp Trường đại học Ngoại ngữ khoa tiếng Nga, về làm phiên dịch tại Bộ tư lệnh Cảnh vệ. Sau khi theo học lớp đại học tại chức khoa Trinh sát, Trường đại học An ninh chị về phòng bảo vệ 5 từ năm 1993 đến nay.

Trung tá Phương có nhiệm vụ bảo vệ những nguyên thủ quốc gia là nữ hoặc phu nhân của các chính khách, công chúa, hoàng hậu các nước. Chị không thể nhớ nổi chính xác là mình đã đón tiếp bao nhiêu đoàn khách quốc tế. Có những nữ tổng thống chị được vinh dự đón nhiều lần như bà Megawatti, Tổng thống Indonesia; hay bà Aroyo, Tổng thống Philippines...

Trong lực lượng cảnh vệ, số nữ cảnh vệ còn hiếm hoi. Việc bảo vệ những nhân vật nữ quan trọng tưởng chừng nhàn nhã nhưng thực chất rất căng thẳng, mang tính thường trực chiến đấu cao. Bảo vệ an toàn của chính khách đồng nghĩa với việc gắn tính mạng của mình với họ. Một tình huống nguy hiểm bất ngờ xảy đến, chính người cận vệ phải che chắn, xử lý linh hoạt.

Công việc của chị Phương thường xuyên tiếp xúc với các nguyên thủ từ lúc xuống chân cầu thang máy bay, bám sát theo họ không rời nửa bước chân trong những ngày hoạt động tại Việt Nam cho tới khi họ lên chân cầu thang máy bay trở về nước. Có người ví những cận vệ là những sứ giả văn hóa không chính thức. Trung tá Phương cho biết mỗi khi có đoàn ngoại giao đến thăm Việt Nam là chị lại ngập đầu trong thư viện, lên mạng đọc báo để tìm hiểu phong tục, tập quán, văn hóa của từng nước, thậm chí là tính cách, sở thích của từng vị khách, nhất là những quý bà từ sở thích ẩm thực, ăn mặc... Chị gọi công việc đó là nhằm "trang bị cho mình những kiến thức về văn hóa, ngoại giao".

Thông thạo hai thứ tiếng Anh và Nga, chị tiếp cận gần gũi và thân mật hơn với những nữ chính khách. Trong đợt đón đoàn Tổng thống Indonesia sang thăm Việt Nam cuối tháng năm vừa rồi, chị được giao nhiệm vụ bảo vệ phu nhân Tổng thống. Phu nhân là một người cởi mở, phu nhân thường mặc váy, luôn duyên dáng bám vào tay đức lang quân khi xuất hiện trước công chúng. Nhưng hôm đó, Tổng thống tiến lên trước, khiến bà hơi lúng túng. Phản xạ thật nhanh, chị giơ cánh tay trước mặt bà, bà ngước nhìn chị và lập tức bám vào cánh tay của chị thật tin cậy và mỉm cười cảm ơn. Khi đi trên đường, thấy phụ nữ Việt Nam đang tập thể dục, bà cho biết bà cũng thường xuyên tập thể dục. Chị khen bà mặc bộ váy này rất đẹp. Khuôn mặt bà nở nụ cười rất tươi, nói lời cảm ơn và khen chị là một phụ nữ xinh đẹp và duyên dáng. Bà nói rằng qua đọc sách báo, bà rất khâm phục phụ nữ Việt Nam nhân hậu, vị tha.

Nhiều phu nhân của các nguyên thủ quốc gia thích đi dạo và mua sắm. Một số phu nhân thích được đi tham quan các thắng cảnh quốc gia nên các phương án bảo vệ luôn luôn được thay đổi để kịp lịch trình. Hầu hết các thắng cảnh quốc gia chị đều được đến khi theo các đoàn khách quốc tế. Nhiều khi đi công tác về hai đứa con hỏi mẹ nơi đó có đẹp không, thì thật khó có câu trả lời chính xác cho các con. Việc thay đổi kế hoạch đôi khi nằm ngoài chương trình khiến công việc bảo vệ đôi lúc gặp khó khăn. Thí dụ phu nhân cựu Tổng thống Mỹ, bà Hilary sau khi đi thăm cửa hàng bán đồ mỹ nghệ ở phố Hàng Gai, Hà Nội, theo kế hoạch bà lên xe để đi. Nhưng hôm ấy bà con dân phố biết là phu nhân tổng thống Mỹ nên kéo ra xem chật phố. Khi nhìn thấy bà bước ra xem chật phố. Khi nhìn thấy bà bước ra khỏi cửa hàng, bà con ùa tới reo to tên bà và xin chữ ký. Phu nhân ký. Tình huống ngoài dự kiến khiến cho cảnh vệ hai nước đều bất ngờ. Nhưng rất nhanh chóng, cảnh vệ của ta phối hợp với công an phường Hàng Gai và quận Hoàn Kiếm cử thêm người bảo vệ an ninh ở vòng ngoài. Mãi cho tới khi bà ngồi lên xe, chị mới thở phào nhẹ nhõm.

Tính chất nghề nghiệp luôn làm cho chị căng thẳng, thế nhưng nó lại mang lại cho chị những kỷ niệm thật ngọt ngào. Những kỷ niệm sau mỗi lần đi bảo vệ các nữ yếu nhân đều được chị về ghi chép lại tỉ mỉ, biết đâu khi về hưu chị có thể viết một cuốn hồi ký quý giá. Chị nhớ như in lần đi bảo vệ phu nhân chủ tịch Nu-hắc Phun-xa-vẳn về thăm quê hương của bà ở Hà Tây. Lúc đó, sức khỏe của bà đã yếu. Tuy là phu nhân của nguyên thủ quốc gia nhưng bà không câu nệ, luôn xưng cô gọi cháu với chị, đôi lúc lại gọi chị là con gái cưng. Ban đầu vì nhiệm vụ, chị chỉ trả lời đúng nguyên tắc nhưng sau dần mới thấu hiểu nỗi lòng của một người con xa quê hương lâu ngày mới có dịp trở lại. Từ đó chị đã làm chiếc cầu nối hiện tại với quá khứ để phu nhân có thể nguôi ngoai đi nỗi nhớ. Phu nhân của Thủ tướng Nô-rô-đôm Ra-na-rít lại nói rất thạo tiếng Việt nên không cần phải qua phiên dịch. Bà rất thích các món ăn Việt Nam đặc biệt là giò lụa. Bà nhờ đặt mua giò lụa vài cây mang về nước. Về nước, bà đã gửi lời cảm ơn tới các cô cận vệ Việt Nam thật nhiệt tình và chu đáo. Còn bà Hilary về nước, đã gửi tặng chị bức ảnh khi đi thăm huyện Sóc Sơn, trong đó có cả hình ảnh chị đang đi cùng.

Chị khệ nệ mang một chiếc va-li to giở ra những đồ lưu niệm nhỏ nhắn và tinh xảo cho tôi xem. Ðấy là những món quà của các phu nhân và nữ tổng thống, thủ tướng tặng cho chị, đôi khi cũng có cả những món quà dễ thương mà cảnh vệ bạn tặng chị nữa. Những chiếc đồng hồ, huy hiệu, quốc huy, dây đeo chìa khóa. Ðây là chiếc đồng hồ đeo tay của tổng thống Indonesia tặng, mặt sau có cả chữ ký của tổng thống, đây là chiếc đồng hồ để bàn có chân dung của công chúa Thái-lan...

Không chỉ để lại ấn tượng tốt đẹp của những chính khách mà ngay cảnh vệ bạn cũng có những ấn tượng hết sức tốt đẹp về cảnh vệ Việt Nam nhất là nữ cảnh vệ. Trong khi làm nhiệm vụ, cảnh vệ hai nước thường xuyên giao lưu và học hỏi kinh nghiệm về nghiệp vụ. Cảnh vệ bạn luôn khâm phục thái độ và tinh thần làm việc của cảnh vệ Việt Nam. Những việc làm của chị và đồng đội đã để lại ấn tượng tốt đẹp và sự thán phục công tác an ninh của Việt Nam. Nữ cảnh vệ Việt Nam thường xuyên nhận được những lời khen ngợi từ cảnh vệ bạn bởi sự dịu dàng và duyên dáng. Có những tình bạn nảy sinh giữa cận vệ hai nước. Và chị rất vui vì sau những cuộc tiếp đón, chị có thêm những người bạn đến từ nhiều quốc gia trên thế giới.

Ðợt đón đoàn Indonesia vừa qua, một nam cận vệ đã rút tặng chị một chiếc cài cà-vạt hình chiếc mỏ neo rất đẹp bởi anh là một chiến sĩ hải quân. Trước khi lên cầu thang máy bay, anh bảo rằng sẽ mang theo tấm phù hiệu của đoàn về để luôn nhớ tới nữ đồng nghiệp thông minh và duyên dáng mà anh từng gặp.

Hiện nay trung tá Phương đang góp phần chia sẻ những kinh nghiệm mà chị có được để truyền lại cho thế hệ đàn em. Chị mong mỏi và hy vọng họ sẽ là lớp kế thừa xuất sắc đảm đương công việc của lớp người đi trước.