I. Đối với tiền giấy rách
Tại Quyết định số 1722/2004/QĐ - NHNN ngày 31-12-2004 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã ban hành quy định về việc thu hồi và đổi tiền giấy không đủ tiêu chuẩn lưu thông, trong đó quy định:
1. Phân loại tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông
1.1. Tiền biên dạng, hư hỏng do quá trình lưu thông
a. Tiền giấy, tiền polymer nhàu, nát, bẩn, rách rời hay liền mảnh được an dán lại; mất góc (kích thước theo mỗi cạnh tờ bạc không quá 10 mm); mờ nhạt mầu sắc hình ảnh, hoa văn, chữ, số do quá cũ hoặc do lớp mực in bị mòn trong quá trình lưu thông.
b. Tiền kim loại bị mòn, hư hỏng một phần hoặc toàn bộ hình ảnh hoa văn, chữ, số, và lớp mạ trên đồng tiền do quá trình lưu thông.
1.2. Tiền biến dạng, hư hỏng do quá trình bảo quản
a. Tiền giấy, tiền polymer dính mực, bị thủng rách mất một phần, cháy hoặc biên dạng do tiếp xúc với nguồn nhiệt cao; giấy in mầu sắc, đặc điểm kỹ thuật bảo an của đồng tiền bị biến dạng do tác động của hóa chất (như chất tẩy rửa, axit, chất ăn mòn...); viết, vẽ trên đồng tiền; đồng tiền bị mục hoặc biến dạng bởi các lý do khác:
b. Tiền kim loại bị cong, vênh, thay đổi định dạng, hình ảnh thiết kế do tác động của ngoại lực hoặc nhiệt độ cao; bị han gỉ do để tiếp xúc với hóa chất ăn mòn kim loại.
2. Tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông được đổi
Tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông được đổi phải có đủ các điều kiện sau:
2.1. Tiền do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành, đang lưu hành hợp pháp
2.2. Tiền hư hỏng, biến dạng không phải do hành vi hủy hoại
2.3. Trường hợp tờ tiền bị cháy, thủng rách mất một phần thì diện tích còn lại phải bằng hoặc lớn hơn 60% diện tích tờ tiền cùng loại; nếu được can dán từ hai mảnh tờ bạc cùng mệnh giá, cùng loại thì phải có diện tích lớn hơn 90% diện tích tờ tiền cùng loại.
Đối với tiền polymer bị cháy hoặc biến dạng do tiếp xúc với nguồn nhiệt cao, diện tích còn lại được xác định trên cơ sở bố cục tổng thể, hình ảnh, hoa văn và các đặc điểm kỹ thuật bảo an còn lại của tờ tiền.
3. Đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông
3.1. Đối với tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông quy định tại khoản 1.1, đơn vị thu đổi thực hiện đổi cho khách hàng có nhu cầu, không yêu cầu thủ tục giấy tờ và không thu phí.
3.2. Đối với tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông quy định tại 1.2, khách hàng nộp hiện vật, giấy đề nghị đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông (có mẫu kèm theo) cho đơn vị thu đổi.
Nếu xét thấy đủ điều kiện được đổi, đơn vị thu đổi thực hiện đổi ngay cho khách hàng và thu phí đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông theo quy định tại mục 4. Trường hợp không đủ điều kiện được đổi, đơn vị thu đổi trả lại cho khách hàng và thông báo lý do không đổi.
4. Phí đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông
a. Món đổi có tổng giá trị từ 500.000 đồng trở lên, phí thu đổi là 3% tổng giá trị tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông được đổi;
b. Món đổi có tổng giá trị dưới 500.000 đồng, mức phí thu đổi là 4% tổng giá trị tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông được đổi; mức phí tối thiểu cho một món đổi là 2.000 đồng.
Phí đổi tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông được hạch toán vào thu nhập của đơn vị thu đổi.
II. Đối với tiền giả
Theo quy định tại Thông tư liên bộ số 14/TTLB ngày 4-11-1992, công văn liên bộ số 10/NH NV ngày 11-3-1996 giữa Ngân hàng Nhà nước và Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an) và các văn bản hiện hành của Ngân hàng Nhà nước, khi phát hiện tiền giả hoặc nghi tiền giả, như sau:
- Đối với tiền giả. Khi nhận tiền giả do khách hàng nộp hay khi phát hiện tiền giả trong giao dịch tiền mặt với khách hàng, ngân hàng phải thu giữ ngay hiện vật, lập biên bản thu giữ tiền giả (1 bản giao cho khách hàng) và đóng dấu "Tiền giả" lên hai mặt của tờ tiền giả.
- Đối với tiền nghi giả: Trường hợp các tờ tiền chưa khẳng định được là tiền giả, ngân hàng phải lập biên bản tạm thu giữ tiền nghi giả (1 bản giao cho khách hàng); 1 bản gửi kèm hiện vật lên ngân hàng cấp trên để giám định. Khi có kết quả giám định, ngân hàng tạm thu giữ tiền nghi giả phải thông báo ngay cho khách hàng biết kết quả để xử lý theo quy định.
Trong các trường hợp cần thiết, Ngân hàng cần kịp thời thông báo cho cơ quan Công an gần nhất để tiến hành điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
|