Cách mạng Tháng Tám thành công, để xây dựng thể chế dân chủ, Ðảng Cộng sản Việt Nam, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quyết định tiến hành cuộc Tổng tuyển cử bầu ra Quốc hội. Từ khí thế cách mạng, thủ đô Hà Nội tiếp tục thực hiện nhiệm vụ tiên phong và giành thắng lợi cuộc tổng tuyển cử ngày 6-1-1946. Chủ tịch Hồ Chí Minh được nhân dân thủ đô tín nhiệm bầu làm đại biểu Quốc hội với số phiếu cao nhất 98,4%, trở thành một trong những vị đại biểu đầu tiên, đặt nền móng cho Quốc hội Việt Nam, là một trong sáu vị đại biểu Quốc hội khóa I của Ðoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội.

Trong 11 khóa Quốc hội, Ðoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội luôn là một trong những Ðoàn đại biểu Quốc hội có nhiều đại biểu tham gia nhất. Khóa III (36 đại biểu), khóa IV (42 đại biểu), khóa V (42 đại biểu), Ðoàn đứng đầu về số đại biểu và hiện nay khóa XI, Ðoàn đứng thứ hai là Ðoàn TP Hồ Chí Minh với 21 đại biểu. Không những thế, Ðoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội còn là nơi hội tụ nhiều vị đại biểu Quốc hội có trình độ chuyên môn cao, nhiều vị đại biểu giữ những trọng trách trong bộ máy Ðảng, Nhà nước... như Chủ tịch Hồ Chí Minh; các đồng chí Tổng Bí thư: Trường Chinh, Lê Duẩn, Ðỗ Mười, Nông Ðức Mạnh; các Chủ tịch nước: Tôn Ðức Thắng, Lê Ðức Anh; Thủ tướng Phạm Văn Ðồng... nhiều đại biểu có học hàm, học vị giáo sư, tiến sĩ... Bởi vậy, vị thế, vai trò của Ðoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội đã sớm được khẳng định và kế thừa.

Từ nhiệm kỳ Quốc hội khóa IX, tổ chức hoạt động của Ðoàn đại biểu Quốc hội cả nước nói chung và của TP Hà Nội nói riêng được định hình rõ hơn và được đổi mới, hoàn thiện trong Quốc hội khóa X. Kế thừa thế, lực của thủ đô và những thành tựu của các vị đại biểu Quốc hội các khóa trước, đại biểu Quốc hội và Ðoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội khóa XI đã đổi mới về phương thức và nâng cao chất lượng hoạt động của mình, đóng góp xứng đáng vào sự phát triển toàn diện của Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XI đến nay đã trải qua ba phần tư chặng đường, nhiều bộ luật, luật nghị quyết được ban hành, đặc biệt với Luật Giám sát của Quốc hội, Quy chế hoạt động của đại biểu Quốc hội và Ðoàn đại biểu Quốc hội, Nghị quyết 416/NQ/UBTVQH11 về việc thành lập Văn phòng Ðoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố v.v... đã tạo hành lang pháp lý quan trọng và điều kiện hoạt động cho các vị đại biểu Quốc hội và Ðoàn đại biểu Quốc hội. Bằng những nỗ lực của Lãnh đạo Ðoàn và tập thể các vị đại biểu Quốc hội, phương thức, chất lượng hoạt động của đại biểu Quốc hội và Ðoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội được khẳng định và tạo ra những thành quả vượt bậc. Công tác lập pháp đạt được những bước đột phá mới. Số lượng các dự án luật được đóng góp xây dựng tăng lên từng năm, chỉ riêng năm 2005 Ðoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội đã tổ chức thành công 23 hội nghị đóng góp ý kiến xây dựng 25 dự án luật được thông qua trong kỳ họp thứ 7, thứ 8, Quốc hội khóa XI. Chất lượng các ý kiến đóng góp của nhiều đại biểu tại kỳ họp và tại Ðoàn được nâng lên, nhiều ý kiến đóng gópđã được Quốc hội tiếp thu, chỉnh lý vào dự thảo. Công tác giám sát được tăng cường. Hàng chục Ðoàn giám sát được thành lập đi tới tận những nơi phát sinh những vấn đề bức xúc của nhân dân như đất đai, sổ đỏ, ô nhiễm môi trường, giải quyết việc làm...

Ðại biểu Quốc hội và Ðoàn đại biểu Quốc hội cũng tham gia, phối hợp nhiều Ðoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội tại các địa phương trong cả nước và ở thành phố. Ý kiến của Ðoàn trong các kỳ giám sát được chuyển tới các cơ quan chức năng xem xét, giải quyết theo luật định và được nhân dân đánh giá cao.

Hoạt động tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân của thành phố được Ðoàn tổ chức thường xuyên vào thứ 6 hằng tuần, đạt được những kết quả tích cực. Năm 2005, đại biểu Quốc hội của Ðoàn tiếp trực tiếp 797 lượt công dân, nhận được 577 đơn thư. Thông qua việc tiếp công dân, đại biểu đã trực tiếp giải thích, tuyên truyền pháp luật, chủ trương chính sách của Ðảng và Nhà nước cho người dân, đồng thời chuyển đến các cơ quan chức năng giải quyết.

Tính trung bình một năm có hàng nghìn ý kiến, đơn thư khiếu nại của cử tri được đại biểu tiếp thu và gửi đến các cơ quan chức năng giải quyết và trả lời. Tại các kỳ họp Quốc hội, chất lượng hoạt động của đại biểu Quốc hội trong Ðoàn được nâng dần lên thông qua việc biểu quyết những vấn đề quan trọng của đất nước, chất vấn các thành viên của Chính phủ, tham gia đóng góp xây dựng luật...

Hoạt động tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp được Ðoàn cải tiến theo hướng gần dân, sát dân. Các hội nghị tiếp xúc cử tri được tổ chức luân phiên tại xã, phường thuộc 14 quận, huyện và các cơ quan, đơn vị đóng trên địa bàn thành phố với sự tham gia của nhiều thành phần đại diện các ngành, các giới, các tầng lớp nhân dân và cử tri thủ đô. Các ý kiến, kiến nghị và nguyện vọng chính đáng của cử tri được Ðoàn kịp thời tập hợp gửi đến Quốc hội.

Bên cạnh nhiệm vụ tham gia các hoạt động của Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội, Ðoàn cũng tham gia các hoạt động thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội của thành phố như thăm hỏi, tặng quà các gia đình thương binh, liệt sĩ, gia đình nghèo, khó khăn... Nhân dịp kỷ niệm 50 năm giải phóng Ðiện Biên Phủ, Ðoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội đã tặng sáu gia đình chiến sĩ Ðiện Biên năm xưa là thương binh, hoàn cảnh khó khăn, mỗi gia đình một con bò trị giá bốn triệu đồng để phát triển kinh tế, thiết thực giúp các hộ gia đình cải thiện đời sống. Các hoạt động giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, học tập với các Ðoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố của cả nước được tổ chức thường xuyên, tạo sự gắn bó giữa Hà Nội với cả nước và cả nước với Hà Nội. Những kết quả hoạt động tích cực, sáng tạo của Ðoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội khóa XI trong bốn năm qua đã góp phần không nhỏ vào thành tựu của Quốc hội Việt Nam và của sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của thủ đô.

Phát huy thành quả đã đạt được trong thời gian qua, hoạt động của Ðại biểu Quốc hội và Ðoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội trong những năm tới sẽ tiếp tục đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ của Quốc hội Việt Nam. Cùng với việc tăng cường đầu tư nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến trình xây dựng pháp luật và thực hiện các nhiệm vụ quan trọng khác, Ðoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội tập trung, đẩy mạnh hơn, hiệu quả hơn các hoạt động giám sát về các vấn đề như: Việc đầu tư xây dựng cơ bản, xây dựng các công trình phúc lợi công cộng; thực hiện các chính sách chăm lo đời sống và việc làm của dân cư; việc thực hiện quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất đai theo Luật Ðất đai; việc thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước; việc thực hiện chính sách, pháp luật trong việc quản lý chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm và nhất là việc thực thi Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; Luật Phòng, chống tham nhũng...

Với vị thế thủ đô và tiềm lực vốn có, Ðoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội chắc chắn sẽ có những đóng góp xứng đáng, quan trọng vào sự nghiệp CNH, HÐH đất nước, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Ðại hội Ðảng toàn quốc lần thứ X và nhiệm vụ xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa - Nhà nước của dân, do dân, vì dân, đưa đất nước hội nhập với nền kinh tế quốc tế.