"Chuyện ấy" do bố mẹ kể bao giờ cũng hay và đáng tin cậy hơn.

TS Hoàng Bá Thịnh (ĐH KHXH&NV) cho rằng, dù truyền thông đại chúng về giới tính, tình dục đã đạt được những kết quả nhất định nhưng với đối tượng vị thành niên (VTN), chỉ có truyền thông trực tiếp (trong đó có gia đình) mới thực sự bồi đắp kiến thức đúng và đủ về giới tính - tình dục cho lứa tuổi này. Tại nhiều gia đình (nhất là các vùng nông thôn, vùng sâu, xa, nơi trẻ VTN hiếm dịp được tiếp cận truyền thông đại chúng), những câu chuyện của cha mẹ, người thân lớn tuổi về "chuyện khó nói" như dậy thì, bệnh phụ khoa, quan hệ tình dục, nạo phá thai, HIV... là kênh thông tin chủ yếu và không thể thiếu.

Tuy nhiên, theo nhận định của BS. Đào Xuân Dũng, rất nhiều người lớn lại không có kiến thức về sức khoẻ sinh sản và sức khoẻ tình dục. Hạn chế này cùng tâm lý sợ "vẽ đường cho hươu chạy" khiến nhiều bậc cha mẹ lảng tránh các câu hỏi của con hoặc nếu giải đáp thắc mắc của các cháu thì với thái độ dè dặt (chưa kể có phản ứng vì cho là chuyện tục tĩu). Trong khi đó, ngay từ tuổi lên 2, 3 trẻ đã cần được cha mẹ định nghĩa về giới; 15 tuổi đã tiếp thu đủ lượng thông tin về sức khoẻ sinh sản - tình dục và trao đổi tự nhiên với cha mẹ về những vấn đề "nhạy cảm" ;.

Trong một số ít gia đình, các bậc cha mẹ tuy đã biết trao đổi với con về các vấn đề liên quan sức khoẻ giới tính - tình dục, nhưng lại chỉ chú tâm"đe doạ" con bằng hậu quả của tình dục không an toàn (như có thai, nạo thai, nhiễm HIV) nhưng lại rất khó khăn khi phải hướng dẫn con chi tiết về các phòng chống hậu quả (như cách sử dụng bao cao su, cách thương thuyết với bạn tình để được "an toàn").

Để gia đình trở thành kênh tiếp nhận thông tin đúng, đủ, kịp thời và đúng lúc cho trẻ VTN, các chuyên gia, nhà nghiên cứu nhất trí cho rằng các phụ huynh, ngoài việc trau dồi kiến thức về giới tính - tình dục, cần tăng cường giao tiếp, cởi mở trò chuyện với các cháu. Về phía xã hội, rất cần sự phối hợp nghiên cứu, trao đổi kỹ năng hoạt động giữa các cơ quan chức năng để phạm vi tuyên truyền kiến thức giới tính - tình dục không chỉ bó hẹp trong nhà trường và một số gia đình như hiện nay.

Theo thống kê mới nhất của UB Dân số - Gia đình - Trẻ em, Việt Nam hiện có khoảng 24 triệu thanh niên và VTN (10 - 24 tuổi), chiến 31,6% dân số. Nhiều VTN lớn chưa hiểu biết về bộ phận sinh dục, chưa nhận thức được về tình dục và thai nghén; thậm chí chưa hề được nghe về HIV-AIDS đã "tự tìm hiểu" bằng các ấn phẩm đồi trụy. Một số VTN đang bị lạm dụng tình dục dưới nhiều hình thức như cưỡng bức tình dục, buôn bán mại dâm trẻ em.

• Quảng Hạnh