Nhóm nghiên cứu, đứng đầu là ông Andrea Foulkes và Muredach Reilly đã tiến hành kiểm định mức ảnh hưởng của yếu tố chủng tộc/tộc người lên chất lipoprotein huyết thanh và ảnh hưởng của gen lên chất lipid ở những bệnh nhân nhiễm virus HIV-1.

Trong quá trình phân tích nghiên cứu trên 626 bệnh nhân hiện đang tham gia rất nhiều nghiên cứu đang tiến hành của Nhóm thử nghiệm lâm sàng AIDS, ông Foulkes và các cộng sự lưu tâm hơn tới cách thức những yếu tố chủng tộc/tộc người, lượng gen đa dạng lipoproteins apoC-III/apoA-I và các chất ức chế protein  (một loại thuốc dùng chống lại virus HIV) tác động tới chất lipid trong huyết thanh.

Nhìn chung, các bệnh nhân da đen đang điều trị HAART có lượng lipid cho thấy họ dễ có thiên hướng bị chứng xơ vữa động mạch hơn là những bệnh nhân da trắng hoặc người Hispanic (người Tây Ban Nha hoặc Bồ Đào Nha). Thêm vào đó họ cũng thấy chỉ ở những người Hispanic nhiễm bệnh có dùng chất ức chế protein - chứa liệu pháp HAART (mà không ở những người da trắng hoặc da đen), các biến thể gen apoC-III cơ bản ít gắn với chứng dyslipidemia.

Bệnh nhiễm chủng virus HIV-1 giờ đây đã là một bệnh kinh niên có thể kiểm soát được với những bệnh nhân có điều kiện sử dụng liệu pháp HAART trong thời gian dài. Tuy nhiên, ở một số người bệnh, liệu pháp này lại gây ra các biến chứng trong quá trình trao đổi chất, kể cả sự nảy sinh chứng dyslipidemia.

Một vài chất ức chế protein thường gây ra hàm lượng cholesterol, chất triglyceride rất cao và độ đậm đặc thấp của lipoprotein cholesterol. Không chỉ vậy, liệu pháp điều trị thuốc kháng virus hoạt tính cao  có sử dụng chất ức chế protein như thế còn hay dẫn tới các bệnh tim mạch. Vấn đề này đáng ngại đến nỗi, chính các nhà nghiên cứu đã cảnh báo, trong tương lai sẽ bùng phát đại dịch bệnh tim mạch ở những bệnh nhân nhiễm chủng virus HIV-1 vì tham gia phác đồ điều trị này kéo dài.

Những phát hiện nói trên được coi là những chứng cứ đầu tiên cho thấy yếu tố chủng tộc/tộc người đã tham gia vào cả hai vấn đề, đó là sự xuất hiện chứng dyslipidemia trong điều trị thuốc kháng virus và ảnh hưởng của nhân tố gen lên các biến chứng bất thường về lipid có liên quan đến chất ức chế protein.

Song các tác giả của nghiên cứu nói trên cũng nhấn mạnh, các phát hiện đó không có nghĩa chỉ có yếu tố chủng tộc phải "chịu trách nhiệm" về những khác biệt về chức năng giữa các biến thể gen.

Mặt khác, các nhà nghiên cứu còn chỉ ra các chiến lược giúp những người nhiễm HIV-1 có nguy cơ gặp phải những biến chứng trong trao đổi chất liên quan tới thuốc kháng virus, theo đó họ nên cải tiến lựa chọn phác đồ điều trị thuốc kháng virus hợp lý hơn, sử dụng các liệu pháp phòng bệnh tim mạch và cuối cùng là giảm các nguy cơ về tim mạch cho những bệnh nhân này về lâu dài.

Đặng Dương theo http://www.eurekalert.org