Là giám đốc kiêm chủ tịch hội đồng quản trị của AlphaVax Inc, một công ty thuộc Research Triangle Park, Peter Young đang theo đuổi tìm kiếm loại vắc xin phòng chống HIV, virus huỷ hoại cả châu Phi và đe doạ mạng sống của người dân trong chính cộng đồng của ông.

Young cho biết, công ty của ông đang hoàn thiện nốt giai đoạn nghiên cứu đầu tiên có sử dụng loại gen đơn HIV. Dữ liệu thu thập từ lần thử nghiệm này sẽ được đánh giá vào đầu năm nay.

Giai đoạn tiếp theo của nghiên cứu sẽ có thêm ba loại gen khác. Nhưng tất nhiên, chưa thể bắt đầu triển khai công việc đó trong một vài năm tới.

Nghiên cứu vắc xin không phải là công việc dành cho sự nóng vội. Bác sĩ Garheng Kong, một đối tác của Young thuộc công ty Intersouth Partners cho biết: "Phải mất rất nhiều thời gian để có thể tạo được loại vắc xin được chấp nhận. Nhưng các vắc xin phải được chấp nhận".

Cùng với công việc trên là những rào chắn chỉ dành riêng đối với virus HIV. Virus HIV tấn công các tế bào của hệ miễn dịch - tế bào T – đây là những tế bào cần có để có thể phản ứng hiệu quả chống lại các nhiễm trùng kể cả HIV. Một khi đã xâm nhập vào bên trong tế bào, virus HIV có thể ủ bệnh rất lâu bên trong bộ gen vật chủ cho tới khi các tế bào được hoạt hoá. Nếu một loại vắc xin nào đó được bào chế để kích hoạt tế bào cần thiết giúp phòng chống nhiễm trùng thì chắc chắn loại vắc xin đó cũng có thể kích hoạt các tế bào tương tự giúp ngăn ngừa lay nhiễm virus HIV.

Tương tự như thế, HIV là một loại virus liên tục biến đổi và liên tục tái kết hợp, do đó, một loại vắc xin hiệu quả phải là loại vắc xin có thể giúp con người ngăn ngừa được nhiều chủng loại vắc xin giống nhau.

Ông Kông nói: "Rõ ràng là, nếu anh có được loại vắc xin phòng chống HIV thì chắc chắn sẽ có một thị trường dành cho nó. Ngày nay khi chúng ta điều trị HIV, chúng ta không thể chữa khỏi được nó. AlphaVax có một cách tiếp cận vấn đề riêng và lĩnh vực đang theo đuổi này có thể đứng vững được về mặt thương mại".

Công nghệ đột phá

Loại công nghệ có nhiều khả năng hứa hẹn trong điều trị HIV và các bệnh do virus gây ra khác là AlphaVax replicon Vector hay ArV. Công nghệ này được thiết kế nhằm sắp xếp lại một virus được sửa đổi đặc biệt sao cho có thể thay thế được một gen mong muốn trong một phần bộ gen gốc của virus để virus này sản xuất được nhiều protein hơn các virus khác.

Sản phẩm thu được có thể được dùng làm vắc xin, loại vắc xinnayf đã được chứng minh có khả năng đưa những kháng nguyên tới trực tiếp các tế bào chủ chốt của hệ miễn dịch, tăng cường khả năng miễn dịch.

Khát vọng tìm kiếm một loại thuốc có thể chống lại virus HIV đã luôn là nỗi trăn trở của AlphaVax kể từ năm thành lập 1998 và luôn được đeo bám cùng với những nỗ lực phát triển của công ty.

Việc hình thành AlphaVax là kết quả của những nỗ lực thương mại hoá một giải pháp vắc xin được phát triển dựa trên sự hợp tác các phòng thí nghiệm ở Đại học North Carolina tại Chapel Hill và Viện nghiên cứu y học về bệnh truyền nhiễm quân đội Mỹ. Ông Young cho biết: "Mối quan tâm của lực lượng quân đội là làm sao tìm được một giải pháp đơn vắc xin có thể dùng rộng rãi để chống lại một loạt các bệnh dịch tác động tới các trung đoàn".

Được sự hỗ trợ ban đầu của Sáng kiến vắc xin chống AIDS thế giới, giờ đây dự án nghiên cứu vắc xin HIV của công ty là sự hợp tác của Viện y tế quốc gia và Hội đồng nghiên cứu y học Nam Phi.

Bên cạnh đó có thể kể đến hỗ trợ của các viện nghiên cứu khác như Johns Hopkins, UNC-Chapel Hill, Đại học Cape Town và Đại học Duke.

Công nghệ mới do AlphaVax phát triển cũng có thể sẽ chống các bệnh tật khác thành công và hứa hẹn một số giải thưởng lớn của Viện y tế quốc gia.

Một trong những bệnh có nhiều khả năng chữa trị thành công nhờ công nghệ mới này là SARS, nhiễm trùng CMV bẩm sinh, bệnh éc-pét, các loại bệnh ung thư như ung thư ruột kết, ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt.

"Chúng tôi muốn có thể làm việc như một nguồn hàng luân chuyển liên tục – ông Young nói – nhưng chúng tôi cần một dự án mang tính chỉ đạo giúp chúng tôi hiểu chúng tôi có thể sản xuất sản phẩm như thế nào".

Công việc của AlphaVax về loại vắc xin điều trị HIV chính là chương trình đó.

AlphaVax là một trong số nhiều công ty lớn nhỏ có ý định phát triển một vắc xin chống HIV dựa trên việc tập trung vào các loại gen và protein đặc biệt. Bên cạnh AlphaVax còn có thể kể tới các đại gia như Wyeth, GlaxoSmithKline và Merck.

Gần đây, Viện nghiên cứu y tế quốc gia đã trao khoản tài trợ cho các nhà nghiên cứu thuộc UNC-CH để bắt đầu nghiên cứu về loại vắc xin chữa bệnh giúp tiêu diệt virus ở những người đã nhiễm HIV dương tính.

Cùng với những tiến bộ trong nghiên cứu đó, AlphaVax cũng có liên quan đến quá trình phát triển. Ông Young khẳng định, những vắc xin phòng ngừa bệnh như loại vắc xin mà công ty ông đang bào chế là những sản phẩm rất quan trọng.

Ông nói: "Có sự căng thẳng trong chiến lược với công nghệ như của chúng tôi.

Những thuốc dùng điều trị bệnh không có sẵn nhiều bên ngoài lãnh thổ châu Âu, giá thành đắt đỏ và lại có những tác dụng phụ. Nếu anh có một loại vắc xin nào đó hiệu quả như những loại chúng ta dùng lúc nhỏ thì chắc chắn nó sẽ tạo được hiệu quả không ngờ với sức khoẻ cộng đồng".

Đỗ Dương theo http://www.bizjournals.com