Theo khẳng định của Hoàng My, năm học 2004 - 2005,  khi trường THPT Phan Chu Trinh phát động cuộc thi, em cùng 5 bạn khác học cùng lớp (gồm Tôn Thất Bá, Lê Anh Duy, Nguyễn Đăng Chương, Lê Thị Lan Anh và Trần Thị Thanh Lịch) đã nộp bản thiết kế, thuyết minh về thiết bị máy lau nhà tự động với danh nghĩa là một nhóm học sinh lớp 10A14. Trong đó, từ khâu ý tưởng đến thiết kế và thực hiện đều là của Hoàng My, các bạn còn lại chỉ đóng góp thêm vài ý kiến nhỏ. Điều này được các thành viên trong nhóm xác nhận.

 

Đây là công trình em ấp ủ từ hồi còn học THCS, khi báo Thiếu niên Tiền phong tổ chức cuộc thi "Sáng tạo lý thú", xuất phát từ mong muốn giúp cha mẹ dọn dẹp nhà cửa và có thêm thời gian để dành cho việc học. Tuy nhiên My cho hay: Lúc đó, em chưa thể tham gia vì khả năng còn hạn chế. Đến khi VTV3 phát sóng chương trình "Khởi nghiệp" thì ước mơ đoạt giải với máy lau nhà càng khiến em quyết tâm tìm tòi, học hỏi, nỗ lực sáng tạo và đầu tư để hoàn thành sản phẩm.

 

Thiết bị máy lau nhà do My thiết kế gồm các phần chính như thùng gỗ, bánh xe trục lăn, cần kéo, giẻ lau trước và sau, bàn chải, thùng chứa nước, ắc-quy (hoặc pin)... Máy hoạt động dựa trên nguyên lý khi kéo máy đi (hoặc điều khiển từ xa) thì máy có thể lau sạch bụi bẩn trên nền nhà 4 lần trong cùng một lúc. Do vậy, vừa tăng thêm hiệu quả, vừa tiết kiệm thời gian.

 

Hoàng My cũng cho biết, sau khi em nộp bản thiết kế sản phẩm máy lau nhà này, cô giáo Lê Thị Thu Hà, Hiệu phó trường THPT Phan Chu Trinh, đã gặp em tại phòng làm việc và yêu cầu em giải thích thêm về bản vẽ thiết kế công trình sáng tạo. My thực hiện theo yêu cầu của cô Hiệu phó và  được cô hứa sẽ tạo điều kiện về kinh phí để em có thể hoàn thiện tốt sản phẩm gửi đi dự thi.

 

Tuy nhiên, do nhận thấy sản phẩm của mình vẫn còn 2 điểm hạn chế là chưa lau được trong góc nhà và thiếu bộ điều khiển từ xa nên Hoàng My quyết định sẽ tiếp tục hoàn thiện và gửi dự thi vào năm sau. Cô Hiệu phó Lê Thị Thu Hà cũng nói rằng, nếu em chưa hoàn chỉnh kịp sản phẩm trong năm nay thì để năm sau dự thi cũng được vì đây là cuộc thi được tổ chức hàng năm.

 

Lúc đó, cô giáo chủ nhiệm lớp 10A14 là Nguyễn Thị Kim Anh cũng đồng ý việc photo bản thiết kế và bản thuyết minh về sản phẩm máy lau nhà của Hoàng My cho một số bạn trong lớp cùng xem và đóng góp ý kiến. Đến nay, My đã tìm ra cách xử lý để chiếc máy của mình có thể lau trong góc nhà; riêng bộ phận điều khiển từ xa thì vẫn còn thiếu do em chưa được học qua kiến thức này.

 

Về phía nhà trường, cô Hiệu phó Lê Thị Thu Hà cho hay: "Trước đây, em My và nhóm bạn có nộp bản vẽ thiết kế, thuyết minh sản phẩm "Thiết bị máy lau nhà tự động", được nhà trường đánh giá có nhiều triển vọng và đã biểu dương trước toàn trường về nỗ lực sáng tạo của My trong lễ bế giảng năm học vừa rồi!".

 

Điều đó chứng tỏ ý tưởng về thiết bị máy lau nhà của Hoàng My và nhóm bạn đã có từ trước và ít nhất là đã được trường THPT Phan Chu Trinh xác nhận từ cuối năm học 2004 - 2005.

 

Bản thiết kế máy lau nhà của em Hoàng My và nhóm bạn

Và ý tưởng đó đã bị copy?

 

Vào năm học mới 2005 - 2006, Hoàng My quá ngạc nhiên khi một người bạn cùng lớp là Thái Quốc Huy nói với em: "Sản phẩm lau nhà đó ta làm đem đi dự thi đã đoạt giải nhất toàn quốc rồi" (?!) Ngoài ra, sản phẩm này còn đoạt luôn cả giải ứng dụng cao.

 

Đến khi cô Hiệu phó Lê Thị Thu Hà lên lớp tìm gặp cả nhóm nộp bản thiết kế, thuyết minh để hỏi tại sao gửi sản phẩm dự thi đoạt giải mà không qua nhà trường thì Thái Quốc Huy thừa nhận đã đổi tên sản phẩm thành "máy lau nhà New Tech" nộp thẳng ra Hà Nội dự thi và do một mình Huy đứng tên.

 

"Huy là bạn học cùng lớp, ngồi cùng bàn nên những thắc mắc bạn mà ấy hỏi về bản vẽ, em đã giải thích chi tiết về chức năng, nguyên lý hoạt động cũng như những hạn chế của nó cho Huy biết - Hoàng My ấm ức - Và tất cả những gì em giải thích với Huy cũng chính là nội dung mà bạn ấy đã trả lời trên báo chí!" (sau giải thưởng, có báo đã giới thiệu về sản phẩm của Huy).

 

Chị Nguyễn Thị Hà, mẹ của My cho hay: "Về nhà, My giấu chuyện sản phẩm bị Huy lấy đem đi dự thi, đoạt giải và nó cũng không định kiến nghị với cô giáo, nhà trường vì sợ bị mang tiếng là người ích kỷ, hẹp hòi. Chỉ đến khi bố của My đọc bài trên báo nói về "máy lau nhà New Tech" của Huy thì mới biết. Gia đình tôi rất lo lắng sự việc này sẽ ảnh hưởng đến tâm lý và kết quả học tập của con nên đã gửi đơn kiến nghị làm sáng tỏ vấn đề!".

 

Ngày 16/10 vừa qua, khi tiếp xúc với chúng tôi, Hoàng My kể: "Em mới gặp Huy cách đây 2 ngày tại nhà cô giáo chủ nhiệm, có sự chứng kiến của một số bạn học cùng lớp. Lúc đó Huy thừa nhận có lấy ý tưởng sản phẩm của My nhưng đã sửa đổi chi tiết bàn chải để lau nhà thành trục chính của sản phẩm". My cho biết thêm, Thái Quốc Huy vốn không có tên trong nhóm nghiên cứu của em khi nộp bản thiết kế và thuyết minh cho nhà trường.

 

Tuy nhiên cô giáo Nguyễn Thị Kim Anh, giáo viên chủ nhiệm lớp 10A14 mà Hoàng My và Quốc Huy cùng học năm ngoái, cho biết: "Đúng là đã có cuộc nói chuyện giữa My, Huy và một số em học sinh tại nhà tôi. Huy không thừa nhận đã lấy bản vẽ thiết kế, thuyết minh của My đi dự thi mà khẳng định là mình làm khác. Nhưng khi My bảo Huy vẽ bản thiết kế để xem thì Huy không chịu mà hẹn sẽ đưa cho My vào ngày hôm sau".

 

Về phía nhà trường, cô Hiệu phó Lê Thị Thu Hà cho hay: "Sau khi nhận được đơn kiến nghị của My và gia đình, ngày 15/10, tôi đã có buổi nói chuyện với em Huy và yêu cầu Huy viết tường trình cụ thể để nộp cho Ban Giám hiệu nhà trường. Lúc đó, Huy khẳng định là ý tưởng thiết kế và thực hiện sản phẩm trùng nhau thì không có gì đáng ngạc nhiên cả".

 

Đây là vấn đề cá nhân giữa My và Huy, cũng như là vấn đề giữa hai gia đình, vì sản phẩm gửi đi dự thi không qua nhà trường nên nhà trường không thể can thiệp được. Ban Giám hiệu nhà trường chỉ đứng trên góc độ phẩm chất, đạo đức để giáo dục học sinh trưởng thành, học tập tốt".

 

Kỳ 2: Giải trình của Thái Quốc Huy

• Hải Châu