TP HCM hiện có 15 khu chế xuất, khu công nghiệp với khoảng 185.000 công nhân, trong đó 60-70% đang có nhu cầu về nhà ở. Song, tính tất cả nhà lưu trú cho công nhân đã và sẽ được xây dựng đến năm 2006 thì chỉ vỏn vẹn 12.000 chỗ.
Nhà cho công nhân như ở Công ty Nissei có rất ít tại các khu công nghiệp TP HCM. |
Theo ông Vũ Văn Hòa, Trưởng Ban quản lý các khu công nghiệp, khu chế xuất TP HCM (Hepza), trong bối cảnh thiếu nguồn nhân lực có tay nghề cho khu công nghiệp, khu chế xuất hiện nay, nếu doanh nghiệp giải quyết được nhu cầu chỗ ở và đời sống của người lao động thì sẽ tăng khả năng ngăn chặn nạn "chảy máu" lao động sau đào tạo.
Tuy nhiên, hầu hết doanh nghiệp rất ngần ngại để bắt tay vào xây dựng nhà lưu trú cho công nhân. Khu chế xuất Tân Thuận và Công ty Nissei Electric Việt Nam tại khu chế xuất Linh Trung đã đưa vào hoạt động mỗi nơi 2 lô nhà 5 tầng, giải quyết chỗ ở cho 1.900 công nhân Tân Thuận và 900 công nhân Nissei. Khu công nghiệp Tân Bình và Linh Trung 2 chỉ có vỏn vẹn 1 lô nhà 3 tầng cho công nhân, bố trí chỗ ở cho hơn 550 công nhân. Còn lại một số ít ỏi khu công nghiệp khác như Vĩnh Lộc, Tổng công ty xây dựng Sài Gòn... đang hoặc sẽ xây dựng khu lưu trú với khoảng 9.000 chỗ ở công nhân, năm sau mới đưa vào sử dụng.
Theo các doanh nghiệp, cũng như Ban quản lý khu công nghiệp, đầu tư xây dựng nhà lưu trú cho công nhân đòi hỏi vốn lớn, không thu phí, nhưng doanh nghiệp không được hưởng những chính sách ưu đãi nào của Nhà nước, đặc biệt là thuế và tiền thuê đất.
Tháng 7, Công ty Nissei đưa 2 block nhà 5 tầng mới xây dựng xong vào làm nơi lưu trú cho gần 1.000 trong tổng số 4.500 công nhân của công ty. Kinh phí đầu tư hơn 38 tỷ đồng. Công nhân ở miễn phí tiền phòng lẫn tiền điện nước. Đã không có doanh thu, công ty này còn phải chi tiền cho các hoạt động bảo vệ, bảo trì, sửa chữa, quản lý... khu lưu trú. Song theo Tổng giám đốc Atsuo Ogusu, theo quy định của pháp luật, công ty vẫn phải đóng các khoản tiền thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp... cho khu lưu trú này.
Từ đầu năm đến nay, Công ty Nissei đã rất nhiều lần gửi thư và làm việc với Bộ Tài chính để đề xuất 3 kiến nghị. Một là chi phí khấu hao nhà lưu trú, tiền thuê đất và các chi phí khác liên quan đến nhà lưu trú như tiền điện, nước, chi phí quản lý... doanh nghiệp được hạch toán vào chi phí hợp lý để tính mức chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. Mặc khác, đề nghị tiền thuê đất, chi phí xây dựng nhà xưởng, dịch vụ và hàng hóa cung cấp cho công ty liên quan đến hoạt động của nhà lưu trú được áp dụng thuế suất thuế giá trị gia tăng bằng 0%. Thứ ba, Nissei đề nghị tiến hành khấu hao nhanh chi phí xây dựng nhà lưu trú trong thời hạn 5 năm.
Thế nhưng theo ông Atsuo Ogusu, hiện công ty này vẫn chưa nhận được ý kiến phản hồi nào từ Bộ tài chính; dự kiến trong tuần sau ông Atsuo Ogusu lại tiến hành một chuyến "Bắc tiến" để tiếp tục làm việc với Bộ tài chính về những kiến nghị này. Nissei đã có kế hoạch xây dựng thêm 3 block nhà ở nữa dành cho công nhân, tuy nhiên những chính sách "kém ưu đãi" về thuế hiện nay đang làm công ty này chùn tay. "Công ty muốn giải quyết nhu cầu chỗ ở cho công nhân để ổn định nguồn nhân lực, nhưng chính sách Nhà nước đang gây khó cho hoạt động tài chính của doanh nghiệp", ông Atsuo Ogusu nói.
Phó Tổng giám đốc thứ nhất khu chế xuất Linh Trung Trần Thanh Hồng cũng đồng tình với những kiến nghị này của Nissei. "Nhà nước có chủ trương xây dựng nhà ở cho người lao động nhưng chính sách thiếu nhất quán, đồng bộ, khiến nhiều doanh nghiệp chọn cách chờ giải quyết trước khi thực hiện xây", ông Hồng nhận xét.
Làm việc với Thành ủy TP HCM tại Khu công nghiệp Linh Trung 1, quận Thủ Đức vào sáng 8/9, ông Vũ Văn Hòa đề nghị thành phố phải tạo quỹ đất phục vụ chương trình xây dựng nhà ở cho người có thu nhập thấp, trong đó có công nhân các khu công nghiệp, khu chế xuất; hỗ trợ vốn và vay vốn cho doanh nghiệp trong chương trình xây dựng nhà lưu trú, đồng thời "quyết" chính sách ưu đãi về thuế, tiền thuê đất... cho các doanh nghiệp đang mạnh dạn đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân. Ông Hòa cho rằng, thành phố chỉ cần 70-80 ha đất nữa là đủ để xây dựng gần 100.000 chỗ ở cho công nhân.
Phó bí thư thường trực Thành ủy Lê Hoàng Quân cho biết, để giải quyết những vướng mắc, kiến nghị của doanh nghiệp, Thành ủy đã chuẩn bị để làm việc với các Sở ngành nhằm xây dựng và ban hành nghị quyết về chương trình nhà ở cho công nhân. Trước mắt, UBND đang xem xét để ban hành Quy chế nhà trọ nhằm quản lý các nhà trọ hiện nay trên địa bàn thành phố theo tiêu chí: Diện tích, hạ tầng, hỗ trợ vay vốn để xây dựng nhà cho thuê.
Phan Anh
▪ Tranh cãi về quan hệ công ty mẹ - con (09/09/2005)
▪ ''Sống chung'' trong kinh doanh (31/08/2005)
▪ Tăng trưởng kinh tế châu Á sẽ chậm lại (08/09/2005)
▪ EC chuẩn bị điều tra vụ kiện da giày (08/09/2005)
▪ Aeroflot vẫn chưa có vé cho hành khách (08/09/2005)
▪ Vietnam Airlines ngưng bán vé đi Matxcơva để hỗ trợ Aeroflot (08/09/2005)
▪ Những công ty 'vài chục nghìn USD' (09/09/2005)
▪ Giá nhân điều xuất khẩu tăng trở lại (09/09/2005)
▪ Hai DN XK cá ba sa được giảm thuế chống bán phá giá (07/09/2005)
▪ Chưa có thông tin chính thức về việc Allianz sẽ rút khỏi Việt Nam (07/09/2005)