Hoạt động ngân hàng: Còn tiềm ẩn nhiều rủi ro
Trung Phương

Trong năm 2005, ngành ngân hàng (NH) tăng trưởng mạnh. Nhiều NH thương mại hoạt động có hiệu quả cao. Tuy nhiên, hoạt động NH vẫn đang tiềm ẩn nhiều rủi ro, nhất là trong hoạt động tín dụng.

Khách hàng giao dịch qua máy ATM.

Áp lực tăng lãi suất
Trong năm 2005, lãi suất huy động và lãi suất cho vay thay đổi liên tục và tăng cao so với năm 2004.

Tại địa bàn TPHCM, theo thống kê của chi nhánh NHNN TP, lãi suất huy động kỳ hạn 3 tháng hiện nay phổ biến ở mức 8,04%/năm (tăng 0,57% so với năm 2004), kỳ hạn 6 tháng 8,4%/năm (tăng 0,69% so với 2004), kỳ hạn 12 tháng 8,76%/năm (tăng 0,52% so 2004), kỳ hạn 24 tháng 9,24%/năm (tăng 0,36% so 2004).

Diễn biến về lạm phát, giá cả thị trường hàng hoá và cung cầu vốn đã tạo áp lực gia tăng lãi suất VND. Lãi suất USD cũng tăng mạnh do sự gia tăng liên tục của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) trong năm 2005.

Trong các yếu tố tác động đến sự gia tăng của lãi suất huy động có yếu tố cạnh tranh không lành mạnh giữa các NH thương mại. Các NH đua nhau tăng lãi suất để giữ khách hàng. Lãi suất huy động thực tế có thể còn cao hơn bởi vì một số NH còn thực hiện các chương trình khuyến mãi dưới nhiều hình thức như tiết kiệm dự thưởng, cộng thưởng lãi suất tuỳ theo mức tiền gửi lớn... Điều đó làm cho chi phí đầu vào gia tăng. Lãi suất cho vay trong thời gian qua cũng tăng mạnh. Lãi suất cho vay ngắn hạn hiện vào khoảng 13,2%/năm.

Mức lãi suất huy động 8,76%/năm tại TPHCM vẫn thấp hơn chỉ số trượt giá trên địa bàn (8,77% trong năm 2005) và chưa đủ kích thích người dân gửi tiền. Mặc dù các NH thương mại tăng lãi suất nhưng mức tăng trưởng vốn huy động của các NH thương mại tại TPHCM trong năm 2005 cũng chỉ đạt 22,8%, vẫn còn thấp hơn so với chỉ tiêu đề ra. Huy động vốn trung và dài hạn càng khó khăn hơn huy động ngắn hạn.

Theo đánh giá của các NH thương mại, trong năm 2006, giá cả thị trường có nhiều khả năng vẫn tiếp tục tăng, áp lực cung cầu lãi suất vẫn tác động lên các NH, vì vậy việc tăng lãi suất huy động là điều khó tránh khỏi. Lãi suất cho vay cũng sẽ tiếp tục tăng khiến cho nền kinh tế tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Rủi ro từ thị trường nhà đất
Các hoạt động giao dịch bất động sản trong thời gian qua giảm mạnh. Thị trường đóng băng và sắp tới vẫn chưa có tín hiệu sáng sủa. Theo thống kê của chi nhánh NHNN TPHCM, khoảng 15% tổng dư nợ cho vay của các NH trên địa bàn đã được đầu tư vào bất động sản.

Ông Hoàng Văn Toàn - Tổng Giám đốc NH Nam Á, cho biết: Trên thực tế con số này có thể còn lớn hơn nhiều nếu tính cả các khoản cho vay gián tiếp vào bất động sản. Phần lớn các khoản cho vay đầu tư bất động sản là cho vay trung và dài hạn. Nhiều DN kinh doanh bất động sản lại có năng lực tài chính yếu kém. Nếu thị trường tiếp tục đóng băng, DN không có khả năng trả nợ vay cho NH.

Chỉ mới cách đây vài năm, các NH đã phải giải quyết những khó khăn dồn dập phát sinh từ việc đầu tư vào thị trường bất động sản. Có những khoản nợ xấu đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm thì các NH lại phải đối đầu những rủi ro có thể xảy ra trong thời gian tới.