"Hậu kiểm" doanh nghiệp sản xuất lắp ráp ôtô:
Liệu có "giơ cao, đánh khẽ"!

Công Thắng

Lắp ráp xe ôtô tại liên doanh ôtô Hoà Bình.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, từ ngày 15.9 Bộ Công nghiệp sẽ tiến hành kiểm tra các doanh nghiệp (DN) đã được UBND các tỉnh cấp giấy phép đủ tiêu chuẩn sản xuất xe ôtô, được quy định tại Quyết định 115/2004/QĐ-BCN nhằm bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

"Xé rào" cấp phép
Với sự thông thoáng từ Quyết định 177/2004/QĐ-TTg ngày 5.10.2004 của Thủ trướng Chính phủ về Quy hoạch phát triển công nghiệp ôtô VN, hàng loạt DN sản xuất lắp ráp (SXLR) ôtô của các nhà đầu tư trong nước mọc lên "như nấm sau mưa". Theo Vụ Cơ khí, Luyện kim và Hoá chất của Bộ Công nghiệp, hiện đang có khoảng 30 DN trong nước đầu tư vào lĩnh vực SXLR ôtô và hơn 40 DN lắp ráp ôtô dạng khung gầm. Tổng công suất lắp ráp (theo thiết kế) của tất cả các DN trong nước lên tới khoảng 250.000 xe/năm, trong khi nhu cầu ôtô tải vào năm 2010 mới chỉ khoảng 113.000 xe, nên khả năng "cung" vượt "cầu" là chắc chắn. Tuy nhiên, nhiều DN chỉ mua sắm dây chuyền lắp ráp đơn thuần rồi nhập khẩu linh kiện, phụ tùng ôtô giá rẻ có xuất xứ từ Trung Quốc đưa về sơn, hàn, lắp ráp đưa ra tiêu thụ.

Ngăn chặn hiện tượng nêu trên, Bộ Công nghiệp đã ban hành Quyết định 115/2004/QĐ-BCN quy định tiêu chuẩn DN SXLR ôtô. Nhưng một thời gian ngắn sau khi có Quyết định 115, dư luận đã bức xúc trước tình trạng tràn lan đầu tư SXLR ôtô và UBND các tỉnh "xé rào" cấp phép cho những DN đầu tư không đủ tiêu chuẩn và không có năng lực.

Sẽ mạnh tay
Đến nay, đã có hơn 20 DN được cấp phép đạt tiêu chuẩn SXLR ôtô, theo tiêu chuẩn QĐ 115. Theo Thứ trưởng Đỗ Hữu Hào, những DN này sẽ là mục tiêu đầu tiên để các đoàn kiểm tra tới làm việc, nhằm xác định có đúng những DN này đủ tiêu chuẩn SXLR ôtô hay không? Trường hợp những DN có báo cáo nhưng thực tế chưa làm gì và xét thấy khó có thể đáp ứng được yêu cầu về thời gian, Bộ Công nghiệp sẽ báo cáo Chính phủ cương quyết không cho phép tiếp tục làm.

Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Đỗ Hữu Đức còn cho biết: "Ngoài các tiêu chuẩn theo Quyết định 115, các DN còn phải đáp ứng các tiêu chuẩn về hệ thống kiểm tra và sản phẩm ôtô phải đảm bảo các tiêu chuẩn về an toàn, nếu không sẽ không được cấp giấy đăng kiểm".

Tuy nhiên, rút kinh nghiệm từ những đợt "hậu kiểm" với các DN sản xuất lắp ráp xe máy trước đây, dư luận e ngại: Liệu Bộ Công nghiệp có "giơ cao, đánh khẽ"!