Xung quanh chuyện hậu kiểm các DN sản xuất ôtô trong nước:
Sẽ lại... gia hạn!

Đã nhiều tháng trôi qua kể từ ngày đoàn kiểm tra liên ngành, do Bộ Công nghiệp (BCN) chủ trì hậu kiểm các DN sản xuất lắp ráp ôtô trong nước và đã quá thời hạn chót (31.12.2005) mà Chính phủ quy định cho các DN được đầu tư sản xuất lắp ráp ôtô đáp ứng Quyết định 115 của Bộ Công nghiệp, nhưng BCN vẫn chưa chính thức đưa ra một công bố nào về kết quả hậu kiểm. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với ông Đỗ Hữu Hào - Thứ trưởng BCN - về vấn đề này.

Tại một dây chuyền lắp ráp ôtô trong nước.

- Thưa ông, vì sao cho tới thời điểm này, BCN vẫn chưa chính thức công bố danh sách các DN sản xuất lắp ráp (SXLR) ôtô trong nước đáp ứng các tiêu chuẩn theo Quyết định 115, theo kết quả hậu kiểm mà bộ chủ trì vừa qua?

- BCN đã có kết luận chính thức về kết quả hậu kiểm các DN SXLR ôtô trong nước, gửi lên Thủ tướng Chính phủ trong tháng 11.2005. Tuy nhiên, do có những vấn đề vượt thẩm quyền của BCN, nên bộ cũng đang chờ ý kiến quyết định cuối cùng của Thủ tướng Chính phủ.

Trong số các DN được hậu kiểm, chiếm đến một nửa là các DN đang đầu tư chưa đi vào sản xuất, chưa có sản phẩm ra thị trường, và số nữa là các DN SXLR ôtô đã đầu tư lâu năm, đã có sản phẩm và thương hiệu, nhưng chiểu theo quy định 115 vẫn không đạt. Nếu yêu cầu DN dừng sản xuất thì hàng trăm công nhân sẽ mất việc làm, kéo theo nhiều hệ luỵ khác.

- Như thế có thể thấy, việc các DN không đáp ứng các quy định của Quyết định 115 là khá phổ biến, nhưng Thủ tướng Chính phủ đã cho phép DN tiếp tục bổ sung hoàn thiện dây chuyền đầu tư, mà thời hạn chót là 31.12.2005 đã qua?

- Chính vì Chính phủ đưa ra thời hạn, nên việc gia hạn hay không sẽ thuộc thẩm quyền của Chính phủ. Trên thực tế, Quyết định 115 không phải là chứng chỉ chất lượng, mà chỉ là tấm giấy thông hành của một DN để đảm bảo tiêu chuẩn SXLR ôtô. Nhưng xe của anh sản xuất ra có đủ tiêu chuẩn kỹ thuật để vận hành, lưu thông không, phải được đăng kiểm xác nhận. Như ở các nước khác, người ta không có tiêu chuẩn 115, mà DN tự phải biết thế nào là đầu tư và tự chịu trách nhiệm.

- Có ý kiến lo ngại cho rằng, một số DN đầu tư theo kiểu "ăn xổi", nhập các dây chuyền sản xuất ôtô quá "đát" của Trung Quốc với giá rẻ về sản xuất và bằng cách nào đó đưa ra thị trường những sản phẩm kém chất lượng, chí ít là tranh thủ thời gian các bộ, ngành chưa ngã ngũ DN nào được làm, DN nào không?

- Như tôi đã nói, mấu chốt của việc được phép hay không được phép cho lưu hành là đăng kiểm. Bây giờ tư duy của quản lý nhà nước là không làm thay và cũng không thể làm thay DN, vì vậy BCN không đặt vấn đề quản lý các DN đầu tư dây chuyền gì, vốn liếng bao nhiêu. Nhưng bất kể là đầu tư như thế nào, thì DN phải đảm bảo đáp ứng được tiêu chuẩn SXLR ôtô và đảm bảo chất lượng xe đăng kiểm. Nếu xe không đảm bảo chất lượng vẫn cho lưu thông thì trách nhiệm chính thuộc đăng kiểm.

- Trong một công văn mới đây gửi UBND các địa phương, BCN cũng khuyến cáo địa phương ngừng cấp phép mới cho các DN đầu tư SXLR ôtô. Đây có phải là quyết định "chữa cháy" quá muộn không, thưa ông?

- Chúng tôi xây dựng quy hoạch là quy hoạch mở, mọi nhà đầu tư phải chịu trách nhiệm về hiệu quả đầu tư, BCN không can thiệp quá sâu vào hoạt động sản xuất kinh doanh của DN. Nhưng bộ đã khuyến cáo rồi mà DN vẫn đầu tư, địa phương vẫn cấp phép thì trách nhiệm thuộc địa phương và DN đầu tư đó. Nhưng theo tôi được biết, từ đầu tháng 2 đến nay, các địa phương đều đã dừng việc cấp phép mới cho các dự án đầu tư sản xuất ôtô.

- Xin cảm ơn Thứ trưởng.

Hồng Quân thực hiện