Ngay từ năm 1990 đến 1995, khi vụ án Minh Phụng - Epco bị đổ bể, các cơ quan chức năng phát hiện có 16 đối tượng hành nghề xe ôm, bán cá, bán rau... được thuê làm giám đốc "hờ" các Công ty Huê Phong, Tân Tân, Hải Phụng... Trong đó có người một chữ bẻ đôi cũng không biết, thế nhưng trong hồ sơ họ ký hàng trăm tỷ đồng trong các chứng từ (!?). Khi xuất hiện tiền hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT), thì thành lập Công ty "ma" đã thực sự trở thành công nghệ.

Đầu năm 2000, việc lập Công ty ma bán hoá đơn đã trở thành công nghệ và thu hút nhiều loại đối tượng khác nhau. Ngay cả những người có trình độ, từng là công chức cũng thành lập Công ty và đã làm hồ sơ không có thực trong việc xuất khẩu các loại hàng hoá ra nước ngoài. Chẳng hạn vụ Nguyễn Văn Khoa - nguyên công an TP Hồ Chí Minh - bị bắt đi tù bốn năm về tội "lạm dụng chức vụ quyền hạn cưỡng đoạt tài sản công dân".

Sau khi ra tù, năm 2001, Khoa thành lập Công ty TNHH SX-TM Hoàng Thắng. Ngay sau đó, Công ty Hoàng Thắng đã hoàn thiện hàng loạt hồ sơ khống xuất khẩu hàng may mặc ra nước ngoài để xin hoàn thuế, chiếm đoạt gần một tỷ đồng của Nhà nước. Để được hoàn thuế, Khoa chỉ đạo Nguyễn Văn Hoà (là em ruột của Khoa) và đồng bọn mạo danh đại diện các Công ty Nga và Ba Lan ký các hợp đồng ngoại với... Khoa! Ngoài ra, Khoa còn câu kết với hàng loạt các giám đốc các Công ty "ma" khác để tạo dựng hồ sơ đầu vào. Như, Công ty TNHH Nhật Hoàng có nêu địa chỉ là số 41/1 đường Nguyễn Văn Tráng, quận 1, do Trịnh Văn Dũng làm giám đốc; Nguyễn Xuân Nhiễm - Giám đốc Công ty TNHH Nam Thái... Khi bị bắt, Nguyễn Xuân Nhiễm khai: Anh ta chỉ đứng tên làm giám đốc "hờ" để hưởng lương với nhiệm vụ... mua bán hoá đơn.

Một vụ án nổi cộm khác trong thủ đoạn thành lập Công ty "ma" để mua bán hoá đơn GTGT để lập hồ sơ khống đi "lừa đảo chiếm đoạt tiền vay vốn của Ngân hàng Công thương - Chi nhánh 5 - TP Hồ Chí Minh". Nguyễn Trọng Quý (SN 1965, tại Thanh Hoá, tham gia Đoàn luật sư Bắc Ninh) chỉ đạo Đỗ Xuân Thái (SN 1975, là em họ của Quý, đang lao động tự do ở TP Hồ Chí Minh) viết thư về bố mẹ đẻ gửi sổ hộ khẩu vào để Quý thành lập Công ty và cho Thái làm giám đốc.

Ngày 6-3-2001, Công ty TNHH xây dựng, thương mại dịch vụ Thái Phong được thành lập, Thái làm giám đốc và Trần Thanh (SN 1974, ngụ số 5B đường Nguyễn Bá Tòng, phường 12, quận Tân Bình) là thành viên. Nhưng khi vụ án được khám phá, thì tên Trần Thanh với địa chỉ trên là không có thật.

Tháng 2-2002, Quý chỉ đạo Thái ký hợp đồng mua bán khống 10 máy phát điện, 10 thùng lạnh với một Công ty "ma" khác nhằm mục đích hợp thức hoá hồ sơ xin vay vốn để lừa đảo chiếm đoạt 5 tỷ đồng của ngân hàng. Chưa dừng lại, tháng 5-2002, Quý giao cho Thái ký tiếp hợp đồng mua bán khống 10 xe ôtô tải với một Công ty "ma" khác rồi cùng đồng bọn hợp thức hoá hồ sơ vay, để tiếp tục chiếm đoạt 3,5 tỷ đồng của ngân hàng chi nhánh 5 này.

Và hiện Cơ quan điều tra Công an TP Hồ Chí Minh đang thụ lý một vụ mua bán hoá đơn lòng vòng đã lần lượt đưa vào trại giam 10 giám đốc tham gia mua bán hoá đơn khống có giá trị trên hoá đơn là gần 200 tỷ đồng. Nhưng chỉ một tuần sau đó, điều tra viên cho biết danh sách "cần bắt" đã lên đến con số gần 50 người!

Hiện chưa có cơ quan chức năng nào đứng ra thống kê chính xác có bao nhiêu vụ chiếm đoạt tiền hoàn thuế và tồn tại những Công ty "ma" nổi cộm khác ở TP Hồ Chí Minh và các tỉnh, thành. Một trong những nguyên nhân có quá nhiều Công ty "ma" như hiện nay là do việc thành lập doanh nghiệp vẫn còn quá dễ dàng.