Công an tỉnh Lai Châu phối hợp với chính quyền, Công an huyện Mường Tè phá nhổ cây thuốc phiện tại xã Tà Tổng

Hơn 2 tháng qua, các tổ công tác gồm: Công an, quân sự, dân quân và chính quyền địa phương ngoài việc tuyên truyền, vận động tạo sự đồng thuận trong nhân dân, còn phá nhổ hàng nghìn mét vuông đất nương rẫy gieo trồng cây thuốc phiện.

Trong cuộc đấu tranh gian khó này có sự đóng góp không nhỏ của các già làng, trưởng bản, trưởng họ, người có uy tín trực tiếp tố giác hành vi phạm pháp và vận động người dân nhổ bỏ cây thuốc phiện.

Mới chưa đầy 20 tuổi, nhưng Giàng A Dơ, bản Cô Lô Hồ, xã Tà Tổng, huyện Mường Tè đã có 3 năm liền chìm trong khói thuốc phiện. Gia đình kiệt quệ, vợ con nheo nhóc, cái đói, cái nghèo đeo bám quanh năm, suốt tháng. Đến đầu năm 2015, được Tổ công tác và chính quyền địa phương vận động nhiều lần, A Dơ mới quyết định đi cai nghiện bằng methadol. Một năm đoạn tuyệt với khói thuốc trắng, nhưng anh chưa hết lo sợ bởi ở bản vẫn còn nhiều người cai nghiện không thành. Giàng A Dơ kể: "Nhờ chính quyền xã hỗ trợ, tôi đã dứt nghiện nhờ thuốc methadol. Về nhà giúp vợ con gây dựng lại cuộc sống nhưng vẫn lo vì sợ bạn nghiện lôi kéo".

Qua điều tra, toàn xã Tà Tổng có 321 người nghiện thì riêng bản Cô Lô Hồ có 76 người, chiếm gần 1/4 số người nghiện ở xã và có tới 78/79 hộ thuộc diện nghèo. Một nửa số người nghiện ở bản đã và đang tham gia điều trị bằng methadone có dấu hiệu tích cực. Song để vận động số người nghiện còn lại đi điều trị lại là vấn đề khó khăn nhất với địa phương… Vì những người nghiện này tuy mới ngoài 50 tuổi nhưng có gần nửa đời người chìm trong khói thuốc phiện. Và chính họ là đối tượng chính lén lút gieo trồng cây thuốc phiện.

Ông Vàng Xuân Lình, Trưởng bản Cô Lô Hồ cho biết: "Đợt đầu đăng ký uống methadone trong bản có 30 người tham gia. Nhưng từ đầu năm 2016 đến nay chỉ có thêm 5 người đăng ký, nhưng chưa ai tự giác thực hiện, nghĩa là năm qua chưa có người nào cai nghiện thành công".

Để tuyên truyền, vận động đồng bào Mông ở Tà Tổng phá nhổ cây thuốc phiện, bên cạnh việc cắt giảm số người nghiện thì phải tìm cho họ được loại cây trồng phù hợp năng suất cao đảm bảo cuộc sống, hoặc phương thức làm ăn mới. Đó cũng là nhiệm vụ của Đội sản xuất và xây dựng cơ sở chính trị số 4, Đoàn Kinh tế quốc phòng 356. Tuy nhiên, với tư duy, tập quán sản xuất cũ, việc thay đổi này đòi hỏi phải kiên trì, bộ đội phải đi trước, sau đó hướng dẫn cho đồng bào làm theo.

Chỉ tính riêng niên vụ 2015-2016, các cơ quan chức năng đã phát hiện và tổ chức phá nhổ được hơn 69 nghìn mét vuông cây thuốc phiện. Theo số liệu thống kê của Công an huyện Mường Tè, trong 9 tháng của năm 2016, 65% lượng ma túy, 20 số vụ mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy trên địa bàn có liên quan đến xã Tà Tổng. Đa số những đối tượng nghiện ở Tà Tổng đều trồng, tái trồng cây thuốc phiện để sử dụng, vì thế trước hết phải tổ chức cho những đối tượng này cai nghiện tại cộng đồng để giảm dần tỷ lệ người nghiện.

Trong số những người đang điều trị bằng methadone ở xã Tà Tổng có nhiều người là phụ nữ. Vì nhiều lý do, có thể vì hoàn cảnh gia đình, vì cám dỗ, vì "của nhà trồng được" mà họ trở thành người nghiện. Nhưng họ đều có điểm chung là biến mình thành nô lệ của khói thuốc trắng. Xã Tà Tổng đang đứng trước thách thức rất lớn: Xóa cây thuốc phiện, xóa người nghiện và xóa đói, giảm nghèo.         

Tháng 10/2016, Ban chỉ đạo phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội tỉnh Lai Châu đã lập 12 tổ công tác đặc biệt gồm: Công an, quân sự, dân quân và cán bộ chính quyền địa phương triển khai đồng loạt xuống địa bàn 12 bản ở xã Tà Tổng để làm công tác tuyên truyền, vận động nhân dân phá nhổ cây thuốc phiện. Đại tá Bùi Xuân Phong, Phó Giám đốc Công an tỉnh Lai Châu cho biết: "Chúng tôi phối hợp chặt chẽ với BĐBP làm tốt công tác tham mưu cho tỉnh ban hành một kế hoạch cao điểm về chống tái trồng cây thuốc phiện ở Mường Tè. Nhờ vậy diện tích tái trồng thuốc phiện năm nay giảm hẳn vì những nương rẫy manh nha định trồng được ngăn chặn kịp thời, qua đó, tập trung xây dựng phong trào xã, phường không ma túy".    

Thuốc phiện thường trồng ở những vùng núi cao, khó phát hiện và được trồng xen kẽ với rau cải. Cùng với việc trực tiếp kiểm tra, lực lượng chức năng đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương rà soát, xác định các địa bàn, khu vực có khả năng trồng cây thuốc phiện và xử lý nghiêm không để phát sinh ra những nơi khác. Trong cuộc chiến kiên trì và quyết liệt này, trong xã Tà Tổng đã xuất hiện những tấm gương là già làng, trưởng bản, người có uy tín đi đầu trong vận động nhân dân và hỗ trợ các lực lượng chức năng chống tái trồng cây thuốc phiện. Tiêu biểu là ông Vàng Xuân Páo ở bản Tà Tổng.

Gia đình ông Páo có 4 thế hệ chung sống trong một nhà, với rất nhiều con cháu tuổi thanh thiếu niên, thế nhưng trong nhà không có người nào mắc nghiện. Đây là một đại gia đình hiếm có của bản Tà Tổng. Ông tự nhận mình là nói không khéo, nhưng mỗi việc làm của ông lại khiến con cháu tin tưởng và thuyết phục được bản làng. Bởi năm nào bếp nhà ông cũng đầy ngô lúa, con cháu quây quần vui vẻ. Ông Páo nói: "Tôi thường xuyên nhắc nhở con cháu trong dòng họ và nhân dân trong bản, nhất là các cháu thanh thiếu niên ai đã nghiện thì phải đi cai. Ai chưa nghiện thì không được đua đòi tập hút thuốc phiện".

Vốn là một cán bộ xã, ông Páo hiểu rõ tình hình tệ nạn ma túy ở địa phương diễn biến phức tạp như thế nào. Vì thế mỗi khi muốn vận động ai, ông thường chọn cách gần gũi, giúp đỡ và nói chuyện với người thân của họ. Muốn toàn dân bản tham gia phòng ngừa, phát hiện, tố giác tội phạm, tố giác người, hộ dân và địa điểm trồng cây thuốc phiện thì trước hết mỗi người, mỗi gia đình phải trong sạch trước loại tội phạm này.

Bước vào mùa phát nương, trong khi một số hộ lén lút gieo trồng thuốc phiện thì gia đình ông Páo và con cháu lại tích cực trồng rau, ngô và chăn nuôi gia súc, gia cầm. Theo ông Páo, Tà Tổng vẫn còn nhiều khả năng mở rộng đất sản xuất bởi diện tích đồi rừng còn nhiều, vì thế muốn có đủ lương thực phải chịu khó, muốn thoát nghèo phải kiên quyết không trồng thuốc phiện. Ông Sùng A Chữ, Bí thư Đảng ủy xã Tà Tổng tự hào nói về gia đình ông Páo: "Gia đình ông Páo có uy tín nên đã quy tụ được anh em đoàn kết, không trồng cây thuốc phiện và so với trong bản, trong xã, ông là người có nhiều ruộng nương, trâu bò nhất".

Ở bản Cô Lô Hồ, anh Thào A Tủa cũng là người gắn bó với Tổ công tác liên ngành của xã suốt 2 tháng qua. Mới trở về từ rừng, anh phải tranh thủ ghi chép ngay những con số đặc biệt, những vị trí đặc biệt có trồng cây thuốc phiện. Tất cả những thông tin này sẽ được trao đổi với Tổ công tác liên ngành đang có mặt tại địa bàn.

Thông thường, khoảng tháng 11 âm lịch là thời điểm người dân lén lút gieo hạt trồng thuốc phiện ở những vị trí đất tốt và màu mỡ. Do vậy, những ngày này, các tổ công tác đặc biệt phải huy động toàn bộ quân số ứng trực, bám địa bàn, nắm tình hình để kịp thời ngăn chặn các hành vi phạm pháp.

"Ngay sau Tết Nguyên đán, chiến dịch phá nhổ cây thuốc phiện sẽ được tiến hành đợt 2 trên địa bàn toàn xã Tà Tổng. Huyện Mường Tè quyết tâm xóa bỏ cây thuốc phiện ra khỏi địa bàn vùng cao Lai Châu", Đại tá Bùi Xuân Phong cho biết.