Vào tháng 1-2005, vợ chồng Gates đã chuyển 750 triệu USD cho Liên minh toàn cầu dành cho việc chích ngừa và miễn dịch. Một trong những đóng góp tư nhân lớn nhất trong lịch sử.

Đậu bằng MBA về tin học tại Đại học Duke (Bắc Caroline), người phụ nữ tóc nâu xinh đẹp gia nhập Công ty Microsoft năm 1987, đã phát triển những hệ điều hành trong công ty như Encarta, Expedia và Cinnemania, và quản lý hàng trăm triệu USD. Người ta kể rằng, trong khi tất cả cô gái trong các văn phòng của Microsoft đều mặc áo pull có in dòng chữ "Anh Bill ơi, cưới em đi!", thì ông lại kết hôn với Melinda tại một nơi riêng tư nhất, trên một sân golf ở Hawaii vào năm 1994. Ngược lại với chồng vốn có cha mẹ xuất thân từ tầng lớp ưu tú của Seattle, Melinda French lớn lên trong một gia lớn lên trong một gia đình trung lưu tại Dallas. Là con gái của một kỹ sư ngành hàng không, cô thiếu nữ theo đạo Công giáo mở những lớp xóa mù chữ cho các em bé Mexico nhập cư. Khi đó mục tiêu của Melinda là được nhận vào học một trường đại học có uy tín, trước khi gia nhập Microsoft.

Bill Gates và Melinda, vốn tâm niệm châm ngôn của Andrew Carnegie: “Kẻ nào chết trong giàu sang, kẻ đó cũng chết trong sỉ nhục", và bắt đầu giúp các thư viện kết nối với Internet. Nhưng họ nhanh chóng nhận thấy sự không đúng chỗ của những chiếc máy tính xách tay trong các ngôi làng ở miền Nam Sahara, một nơi thiếu thực phẩm, thuốc men và đường sá hơn là các hệ điều hành. Do đó, Melinda nghĩ phải làm điều gì đó thiết thực hơn và ông bà đã lập ra Quỹ Ủng hộ người nghèo. Là những doanh nhân của lòng nhân ái, vợ chồng Gates đang quản lý một ngân sách 28,8 tỉ USD, và chỉ trong vài năm, họ đã đóng góp nhiều hơn cả ngân sách mà Úc dành cho trợ cấp quốc tế. Quả là điều tuyệt vời vì họ là những người có năng khiếu đặc biệt về tài chính, nên họ có thể làm sinh lời và phân phối lại số tiền đó. Nhờ vào các chương trình mà họ tài trợ, 43 triệu trẻ em đã được chích ngừa viêm gan siêu vi B, và mục tiêu của họ là chích ngừa cho 60% dân số của những nước đang phát triển từ đây cho đến năm 2010. Châu Phi tuy xa vời đối với sự quan tâm của một nước Mỹ siêu cường và biệt lập, nhưng lại rất gắn với trái tim vàng của cặp vợ chồng giàu nhất thế giới này. Những đầm lầy của Botswana cách cơ ngơi của họ ở Seattles hàng ngàn cây số, nhưng hoạt động được tiến hành tại quốc gia thỏ bé này của châu Phi là thành công lớn nhất của Melinda. Bà đã chọn quốc gia này một phần là vì ở đó có một chính phủ tiến bộ được đi đều hành bởi Festus Mogae, người đang thử nghiệm một chương trình thực nghiệm phương pháp mới: 34.000 người bị nhiễm HIV đã nhận được những cách điều trị chống virus HIV nhờ có 50 triệu USD do vợ chồng Gates tài trợ, và nhờ 50 triệu USD bổ sung do phòng thí nghiệm y khoa Merck cung cấp.

Tình hình của châu Phi khiến vợ chồng Gates bức xúc. Nhưng ông bà cương quyết cho rằng khoa học sẽ biến đổi cuộc sống của hàng triệu người nghèo khổ. Tại Mozambique, người ta đang thử nghiệm 1 loại vắc xin ngừa bệnh sốt rét ngã nước, là căn bệnh mà cứ 30 giây lại làm chết 1 đứa trẻ ở châu Phi. Tháng 5 vừa qua, bà đã thành lập một nhóm cùng với Chính phủ Zambie với một ngân sách 35 triệu USD để làm cuộc thực nghiệm đó. Mục đích là đạt đến 85% dân số và giảm 75% số tử vong do bệnh sốt rét ngã nước từ đây cho đến 3 năm nữa. Vợ chồng Gates muốn gây ảnh hưởng sâu rộng của khoa học trong một thế giới đang chịu những tai họa mới. Họ giúp đỡ để tìm ra những loại vắc xin tạo ra những thị trường để khuyến khích các công ty dược phẩm sản xuất vắc xin và bán thật rẻ. Họ liên kết những nhà bán thuốc lại và bảo đảm trợ cấp tài chính cho việc nghiên cứu để đổi lấy sự hạ giá thuốc cho những nước nghèo. Qua đó, họ tạo đà mới cho ngành y học ngừa bệnh của thế giới thứ 3 vốn đã bị chững lại từ những năm 90. Và rõ nét nhất là việc sáng lập Công ty Vắc xin HIV, là công ty liên kết các nhà nghiên cứu với một ngân sách 400 triệu USD.

Không chỉ là một tài năng kinh doanh, ông bà rất chú tâm đến việc nuôi dạy con cái. Melinda cho biết: “Ở trong nhà khi chúng tôi nhắc đến gia tài là nhắc đến bổn phận về sự rộng lượng của chúng tôi. Và như trong bất cứ gia đình nào, nếu chúng muốn có một cái gì, chúng phải kiên nhẫn đợi đến sinh nhật, hoặc phải tiết kiệm tiền để mua".

Trong khi có cuộc tranh cãi gay gắt giữa những người muốn dành ưu tiên cho việc giúp đỡ và những người dựa vào kinh doanh để đưa châu Phi ra khỏi sự ngưng trệ, thì ông bà Gates vẫn tiếp tục đặt gia tài và niềm hy vọng của mình vào công cuộc nghiên cứu khoa học. Có một điều chắc chắn: nếu có một loại vắc xin ngừa HIV hoặc ngừa sốt rét ngã nước sớm được tìm thấy, thì đó là nhờ có họ. Và họ xứng đáng để nhận giải Nobel Hòa Bình.

(An ninh Thế giới)