![]() |
Virus herpes. |
Viêm não do virus herpes simplex - 1 là bệnh lý nặng, có tỷ lệ tử vong rất cao. Việc chẩn đoán xác định còn nhiều khó khăn nên tỷ lệ phát hiện bệnh rất thấp, nhiều ca bị bỏ sót. Tuy nhiên, đây là loại viêm não virus duy nhất có thuốc đặc trị.
Virus herpes simplex - 1 (HSV1) là một trong nhiều tác nhân gây viêm não khá phổ biến. Bệnh xảy ra rải rác, không thành dịch, thường diễn tiến nặng, gây tử vong hoặc để lại nhiều di chứng khiến trẻ khó thích nghi với cuộc sống sau này. Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Mỹ, HSV1 hiện diện ở khắp nơi trên thế giới. Người mang HSV1 tiềm ẩn là nguồn lây quan trọng. Thống kê cho thấy ở các nước phát triển, tỷ lệ kháng thể dương tính là 20%. Với các quốc gia kém phát triển tỷ lệ này cao hơn, khoảng 33% ở trẻ dưới 5 tuổi.
HSV1 xâm nhập cơ thể con người qua đường niêm mạc mũi - hô hấp. Virus sẽ trực tiếp đến não, gây viêm não, ảnh hưởng đến toàn bộ não nhưng có khuynh hướng gây tổn thương nhiều ở vùng thùy trán, đặc biệt là thùy thái dương.
Triệu chứng lâm sàng của viêm não do HSV1 rất đa dạng. Rối loạn tri giác, sốt và co giật là những dấu hiệu đầu tiên thường được ghi nhận. Trẻ lớn thường có thêm các triệu chứng nhức đầu, thay đổi tính tình. Những biểu hiện khác có thể gặp là nôn ói, hay quên.
Việc phân lập HSV1 trong dịch não tủy thường cho kết quả âm tính vì nồng độ virus quá thấp. Phương pháp nhân đôi ADN và ARN của virus trong dịch não tủy có giá trị phát hiện HSV1, nhưng chưa thể thực hiện rộng rãi tại các cơ sở y tế.
Trên 70% bệnh nhân không điều trị sẽ diễn tiến đến tử vong. Chỉ có 2,5% trong số bệnh nhân sống sót phục hồi chức năng thần kinh bình thường. Ở những trường hợp sống sót, bệnh nhân từ từ tỉnh lại, nhưng vẫn còn rối loạn tâm thần và tổn thương thần kinh kéo dài. Di chứng thường gặp là có những động tác bất thường, yếu liệt chi, gồng vặn người từng cơn, tăng tiết nước bọt, vã mồ hôi, nói khó hoặc không nói được, không viết được, rối loạn chức năng trí tuệ nhiều mức độ. Những di chứng vận động làm cho trẻ khó thích ứng với đời sống gia đình và xã hội. Rối loạn trí tuệ và phát triển tâm thần kinh làm trẻ không thể tiếp thu bài học như bạn cùng lớp.
Đến nay, viêm não do HSV1 là bệnh viêm não virus duy nhất có thuốc đặc trị, đó là acyclovir. Thuốc giúp giảm tỷ lệ tử vong từ 70% xuống còn 19% và tăng tỷ lệ hồi phục hoàn toàn chức năng thần kinh lên 38%. Sử dụng thuốc càng sớm thì cơ may hồi phục càng cao. Y văn khuyến cáo điều trị acyclovir ngay khi có chẩn đoán nghi ngờ. Chú ý cung cấp nước cho cơ thể đầy đủ để giảm nguy cơ gây độc cho thận.
Ngoài ra, trẻ cần được hạ nhiệt, chống co giật, phù não, điều chỉnh rối loạn nước và điện giải, dinh dưỡng đầy đủ. Vật lý trị liệu cần được tiến hành sớm khi trẻ ổn định lâm sàng hoặc khi phát hiện có di chứng. Bệnh nhân cần được tiếp tục theo dõi sau khi xuất viện để phát hiện di chứng não.
Viêm não là một bệnh lý khó và nặng. Điều quan trọng là phải được khám và điều trị sớm. Do thời gian diễn tiến của bệnh rất nhanh nên phải nhanh chóng đưa trẻ tới ngay cơ sở y tế gần nhất khi có những biểu hiện bất thường như sốt kèm co giật, rối loạn tri giác. Mọi cách tự chữa trị viêm não tại nhà đều có thể gây hại.
(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)
▪ Điều trị ung thư có thể gây rối loạn chức năng nhận thức (01/06/2005)
▪ Bị viêm gan B có thể sống như người bình thường? (01/06/2005)
▪ Rau diếp cá - vị thuốc đa năng (01/06/2005)
▪ Không nên dùng thuốc nhỏ mũi thường xuyên (01/06/2005)
▪ Xét nghiệm bệnh down thai nhi bằng Tripple test (01/06/2005)
▪ Các thuốc chế từ vi khuẩn (01/06/2005)
▪ Lễ hội đồng tính đường phố tại Brazil (30/05/2005)
▪ 4 động tác yoga giúp giảm mỏi mệt vùng lưng (30/05/2005)
▪ Sẩy thai rất dễ tái phát (30/05/2005)
▪ Vitamin D - vi chất tối quan trọng đối với trẻ nhỏ (30/05/2005)