Trong nhà tù nổi tiếng của Tòa án Hình sự quốc tế về Nam Tư cũ (ICTY) ở The Hague (Hà Lan), cựu Tổng thống người Serbia Radovan Karadzic sẽ làm “hàng xóm” của các kẻ thù cũ.

Cựu Tổng thống Karadzic năm 1995 và ngày nay

Nhà tù The Hague sẽ là nơi cựu Tổng thống Serbia ở Radovan Karadzic có thể bị chuyển đến vào ngày 30/7 hoặc 31/7 sau cuộc truy đuổi kéo dài hơn một thập kỷ.

Nơi này đã chờ đợi ông Karadzic từ ngày 25/7/1995, ngày phát lệnh truy nã. Ông Karadzic bị bắt giữ vào tối ngày 21/7 sau gần 13 năm lẩn trốn trong vỏ bọc bác sĩ tâm thần.

Ông bị cáo buộc đã ra lệnh sát hại hàng ngàn người Hồi giáo Bosnia và Croatia ở Bosnia. Cựu Tổng thống cũng bị buộc tội đã bao vây thủ đô Sarajevo của Bosina trong suốt 43 tháng...

Sau hiệp ước Dayton kết thúc cuộc chiến Bosnia (1992-1995), ông Karadzic đã bỏ trốn.

Trong lịch sử tư pháp, vị thầy thuốc tâm thần và nhà thơ khá nổi tiếng này là nhà lãnh đạo đầu tiên bị tòa án quốc tế buộc tội, trước cả cựu Tổng thống Nam Tư Slobodan Milosevic, Tổng thống Tchad Hissène Habré hay mới đây là Tổng thống Sudan Omar el-Béchir.

Trong tổng số 161 lời buộc tội diệt chủng, tội ác chiến tranh hoặc tội ác chống lại loài người trong nước Nam Tư cũ, 158 hồ sơ đã được xử lý: kết tội 56 người, tha bổng 10 người, chuyển sang một tòa án khác 13 người, sắp xét xử 43 người và 36 người đã chết.

Còn một số hồ sơ chưa xử lý được đang nằm trong phòng làm việc của Công tố viên người Bỉ Serge Brammertz.

Đến nay, còn 3 lệnh truy nã của Toà án chưa được xử lý. Tướng Ratko Mladic, Tổng tư lệnh của người Serb ở Bosnia, bị  cáo  buộc  là  người chịu trách nhiệm trong vụ thảm sát Srebrenica, đang bị truy nã.

Cái chết gây tranh cãi trong tù của cựu Tổng thống Nam Tư Slobodan Milosevic giúp ông thoát khỏi bản án của tòa. Việc bắt giữ ông Radovan Karadzic châm ngòi cho những cuộc tranh cãi.

Với bản luận tội dài 20 trang trong đó dùng những từ nặng nhất như diệt chủng, hủy diệt, ám sát, truy hại, tra tấn, con tin, bạo lực tình dục…, ông Karadzic sẽ bị giam trong các điều kiện như ở một khách sạn 5 sao.

Tại đây, ông Radovan Karadzic sẽ được ở một phòng giam riêng, giống như lãnh đạo cũ của ông, cựu Tổng thống Slobodan Milosevic, dưới sự bảo vệ của các nhân viên Liên Hợp Quốc: 15m2, một cái giường tiện nghi, một phòng làm việc, một vô tuyến (với các chương trình bằng tiếng Serbia), một phòng vệ sinh riêng và một máy điện thoại nội bộ để gọi lính canh.

Các phòng chỉ bị khóa cửa vào buổi tối. Ban ngày, mọi người bị giam tại đây được tự do đi lại và giao tiếp với nhau trong tầng của mình.

Ngoài việc được hít thở khí trời, những tù nhân đặc biệt này còn được tham gia các hoạt động giải trí, có các khóa học tiếng Anh, dạy vi tính, một phòng tập thể dục chung và cả phòng trưng bày đồ gốm. Điện thoại dùng chung, phải trả tiền và bị kiểm soát. Tuy nhiên, internet bị cấm “vì lý do an ninh”.

Nhưng đến “khách sạn 5 sao này”, ông Karadzic sẽ phải làm hàng xóm với những kẻ thù cũ của mình. Đó là lãnh đạo phiến quân người Serb Vojislav Seselj, hay một tướng lĩnh người Croatia Ante Gotovina, từng dùng vũ khí “thanh trừng sắc tộc” để chống lại những người phát minh ra chúng. Đó còn là Rasim Delic, lãnh đạo chiến tranh người Hồi giáo, bị tố cáo là khoanh tay đứng nhìn trước vụ ám sát những người Serb không có vũ khí.

Nhưng theo một nhân chứng ở Scheveningen, “thế giới nhỏ bé này rất hiểu và thông cảm với nhau”. Mọi người cùng nói một thứ ngôn ngữ. Vào những ngày lễ hoặc ngày sinh nhật, các khách mời đều khóc và mọi người cùng ngồi chung một bàn.

Cũng theo nhân chứng trên, “Những người bị đưa vào đây không coi nhau là những kẻ tội phạm, mà như những nhà tâm lý học và chiến lược gia”.

Bạch Dương
Theo Le Figaro