Cùng đi Nga và Gruzia với nhà lãnh đạo Pháp còn có quan chức phụ trách đối ngoại của EU Javier Solana và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jose Manuel Barroso. Trong trạm dừng chân đầu tiên, ông Sarkozy hối thúc Nga thực thi đầy đủ bản thỏa thuận ngưng bắn nước này đã ký với Gruzia, do chính ông làm trung gian hôm 12/8.

Sau các cuộc thảo luận tại Matxcơva, nhóm 3 quan chức từ châu Âu này sẽ đi thủ đô Tbilisi của Gruzia để gặp Tổng thống Mikhail Saakashvili. Nga tuyên bố họ đang tôn trọng các điều khoản trong kế hoạch ngưng bắn 6 điểm do Pháp, nước đang giữ ghế chủ tịch luân phiên của EU làm trung gian. Nhưng các nước châu Âu không thừa nhận điều này.

Tổng thống Pháp Sarkozy muốn binh sĩ Nga rút khỏi các vị trí đang kiểm soát hiện nay trên đất Gruzia., đồng thời rời hai khu vực ly khai Nam Ossetia và Abkhazia. Một số lãnh đạo châu Âu cảnh báo sẽ không thể "giao dịch như bình thường" với Nga, chừng nào nước này còn chưa thực thi đầy đủ kế hoạch hòa bình. EU cũng đã đình chỉ các vòng đàm phán về thỏa thuận đối tác mới với Matxcơva.

Tuy vậy, trong bối cảnh mùa đông đang đến gần, từng cá nhân các nước châu Âu vẫn đang tiếp tục tiêu thụ nguồn dầu mỏ và khí đốt do Nga cung cấp. Mỹ lo ngại cuộc khủng hoảng tại Gruzia sẽ đe dọa tuyến đường ống dẫn dầu chạy từ biển Caspian qua Gruzia sang phương Tây. Điều đó sẽ càng khiến châu Âu lệ thuộc thêm vào Nga về nguồn cung cấp năng lượng.

Tổng thống Nga Dmitry Medvedev và Tổng Pháp Nicolas Sarkozy. (Ảnh: AP)

Trong khi đó, Nga tranh luận rằng việc quân đội của họ tiếp tục hiện diện tại Gruzia là tuân thủ đúng một điểm trong thỏa thuận hòa bình, với nội dung Nga được thực thi "các biện pháp an ninh bổ sung" ở vùng xung đột. Còn Gruzia nhìn nhận những binh sĩ Nga còn lại trên đất của họ là lực lượng chiếm đóng.

Matxcơva cũng tuyên bố sẽ chỉ rút quân khỏi các khu vực xung quanh hai vùng ly khai Nam Ossetia và Abkhazia, khi lực lượng quốc tế gồm các quan sát viên và cảnh sát, có mặt tại đây để ngăn cản một vụ tấn công khác của Gruzia. Nga cũng muốn Gruzia ký hiệp ước không xâm lược và cho rằng binh sĩ Gruzia vẫn chưa trở về vị trí đóng quân cũ như thỏa thuận.

Trong diễn biến khác, Gruzia đã kiện lên Tòa án công lý quốc tế (ICJ) của Liên Hợp Quốc tại La Haye về cáo buộc Nga lạm dụng nhân quyền. Tblilisi đề nghị ICJ thực thi các biện pháp khẩn cấp, nhằm ngăn cản hoạt động mà họ gọi là chiến dịch thanh trừng sắc tộc của người Nga tại hai khu vực ly khai Nam Ossetia và Abkhazia.

Hiện lực lượng quân đội Nga vẫn đồn trú tại Nam Ossetia và một số khu vực trên lãnh thổ Gruzia, sau khi Matxcơva thực thi hành động đáp trả dữ dội việc Tbilisi đánh úp Nam Ossetia đêm 7/8, khơi mào cuộc chiến tranh kéo dài trong 4 ngày.

Giới phân tích nhận định, việc Nga công nhận độc lập hai vùng ly khai Nam Ossetia và Abkhazia hôm 26/8 cũng như việc không thực hiện đầy đủ bản kế hoạch hòa bình sẽ gây ra những hậu quả sâu sắc trong mối quan hệ Matxcơva và EU. Điều này khiến Tổng thống Pháp khó thực hiện được các mục tiêu trong chuyến thăm Nga và Gruzia lần này.

Theo Đình Chính