Để phổ biến được rộng rãi hơn công tác phòng chống và điều trị HIV, giới y tế cộng đồng và các nhà khoa học nhất thiết phải có đáp ứng nhanh chóng trước những tiến bộ nghiên cứu ở cấp cơ sở nhằm thu hẹp khoảng cách giữa phát hiện bệnh và điều trị.

Đây là vấn đề được đưa ra thảo luận tại hội nghị về AIDS tại Rio de Janero (Brazil). Cũng trong hội nghị đó, đã tổ chức diễn đàn lần thứ ba của hiệp hội phòng chống AIDS về phát sinh và điều trị HIV. Tại diễn đàn, bác sĩ Charlie Gilks, chủ nhiệm lĩnh vực điều trị, phòng chống thuộc ban HIV/AIDS tại tổ chức y tế thế giới, đặc biệt nhấn mạnh vấn đề "học hỏi bằng hành động" trong công tác phòng chống đại dịch thế kỷ. Theo ông, giới nghiên cứu cần nhanh chóng áp dụng các thành tựu khoa học vào những chương hoạt động.

Mục tiêu phổ cập các phương pháp điều trị HIV rộng rãi cho tới năm 2010 đã được lãnh đạo các nước G8 khẳng định thêm tại lần nhóm họp gần đây tại Gleneagles, Scotland. Để đạt được mục tiêu đó, theo ông Gilks cần phải đầu tư mới nhiều hơn nữa về nguồn lực cũng như ngân sách trong công tác nghiên cứu. Ông Gilks cũng cho rằng, cần thiết phải dành ưu tiên những nghiên cứu thuốc chống AIDS cho trẻ em và những xét nghiệm đơn giản hoá trong chẩn đoán, điều trị người bệnh.

Ông nói: "Rõ ràng, danh mục những nghiên cứu cần làm còn rất dài. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu phổ cập hoá công tác điều trị, nhất thiết chúng ta phải đầu tư cho các nghiên cứu mang tính ứng dụng đồng thời chuyển những thuốc và phương thức điều trị mới theo cách này".

Ông Gilks tự tin cho rằng, giới khoa học hoàn toàn có khả năng giải quyết được những thách thức này. Ông nói: "Chúng ta có kiến thức để trả lời các câu hỏi đó. Tôi cho rằng không có lĩnh vực nào có nhiều cơ hội nghiên cứu như HIV/AIDS. Các nhà khoa học không chỉ có thể tác động trực tiếp lên chính sách và thực tiễn hành động mà còn góp phần giảm bớt những bất công bằng cách nhanh chóng đưa những tiến bộ khoa học tới hàng triệu người nhiễm bệnh".

Diễn đàn diễn ra tại Rio de Janero là nơi tụ hội của các nhà khoa học hàng đầu trên thế giới, các nhà hoạt động xã hội và thiết lập chính sách. Góp mặt tại diễn đàn lần này, các đại biểu tham dự cùng nhau thảo luận về những tiến bộ trong nghiên cứu HIV/AIDS và cách thức ứng dụng nghiên cứu vào thực tiễn điều trị.

Chiến lược Tổ chức phòng chống AIDS của LHQ và Tổ chức y tế thế giới thực hiện nhằm đảm bảo tới cuối năm 2005 sẽ cung cấp thuốc tới ba triệu người nhiễm HIV/AIDS tại những quốc gia có thu nhập bình quân đầu người ở mức thấp hoặc trung bình. Đây chính là chất xúc tác vận động sự hỗ trợ và hành động, cũng là bước khởi đầu quan trọng hướng tới mục tiêu phổ cập hoá công tác điều trị.

Việc cấp thuốc chống virus rộng rãi tại các quốc gia đang phát triển đã được mở rộng đáng kể. Kể từ khi bắt đầu triển khai sáng kiến này năm 2003, số quốc gia thiết lập mục tiêu điều trị cấp toàn quốc đã tăng từ 4 đến 40 nước. Từ chỗ chỉ có 3 nước lập kế hoạch cung cấp thuốc chống virus diện toàn quốc tới nay đã tăng lên 34 nước. Trong suốt 12 tháng qua, hơn 50 quốc gia đã tăng thêm gấp đôi số người được điều trị. Sự tán đồng của các quốc gia G8 về chiến lược phổ cập hoá điều trị bệnh nhân AIDS trước năm 2010 chính là một động lực duy trì những nỗ lực thực hiện trong chương trình.

Ông Gilks nhấn mạnh tầm quan trọng của nghiên cứu phòng chống HIV cùng với các cách thức phân phối điều trị hiệu quả. Ông nói: "Chúng ta không chỉ có nhiệm vụ giúp đỡ những người bệnh hiện nay được sống lâu hơn và khoẻ mạnh hơn với những gì ta đang có, mà còn phải chuẩn bị kỹ càng cho thế hệ sau những cách thức phòng chống hiệu quả hơn nữa". Ở đây, ông Gilks muốn nhắc tới tầm quan trọng của việc nghiên cứu, bào chế vắc xin và các chất khử trùng hiệu quả, giúp ngăn ngừa hiệu quả đại dịch thế kỷ.