Chính quyền càng phải đúng luật

Tuần qua, dư luận giật mình khi Bộ Tư pháp công bố hẳn một "danh sách" bao gồm 86 văn bản của 33 tỉnh thành bị Bộ Tư pháp khẳng định là trái luật. Những quy định này phần lớn nằm trong các lĩnh vực có liên quan mật thiết tới đời sống người dân như trật tự an toàn giao thông, trật tự đô thị, xây dựng...

Hãy thử hình dung xem, 86 văn bản sai được đem ra áp dụng đã và đang có thể gây bao nhiêu khổ sở, tốn kém, phiền phức đến như thế nào cho người dân. Ở xứ ta, việc một số cơ quan nhà nước cứ "hồn nhiên" cho ra đời những quy định "hành dân" vốn không phải mới. Chuyện này nghiêm trọng đến mức Quốc hội đã phải lập hẳn một chuyên đề đặc biệt để giám sát việc ban hành văn bản. Thế nhưng, đáng tiếc nhất là cho đến lúc này, nhận thức của một số vị trong bộ máy nhà nước về cái sự đúng sai trong các văn bản nêu trên vẫn có vẻ mơ hồ lắm.

Bằng chứng là ngay sau khi bản "danh sách đen" được công bố, từ TPHCM - địa phương "dẫn đầu" về số lượng các văn bản trái luật - đã rộ lên những ý kiến bất đồng với Bộ Tư pháp. Đã có người đề nghị UBND TPHCM cần phải tranh luận lại với bộ. Có ý kiến giải thích lòng vòng rằng quy định của thành phố (ví dụ quy định xử phạt vi phạm giao thông từ việc quay camera) không sai vì chỉ là... thu thập chứng cứ.

Lại có lời ta thán khung pháp luật hiện nay quá lạc hậu, và một thành phố lớn như TPHCM phải có cơ chế đặc thù chứ cứ làm theo luật thì sẽ bị... bó tay!

Thực ra, mọi lời phản đối, giải thích, ta thán như trên đều chỉ là nguỵ biện. Toàn Đảng, toàn dân ta đang phấn đấu xây dựng một nhà nước pháp quyền XHCN. Trong nhà nước đó, nói như Ăngghen, "một điều bất di bất dịch là quan hệ giữa người cầm quyền và người bị lãnh đạo phải được thiết lập trên cơ sở pháp luật". Mà ở đây pháp luật đã quy định rất rõ chỉ có Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ mới có thẩm quyền quy định các hành vi vi phạm hành chính.

Cho dù có biện hộ cách nào, cho dù địa phương mình có thể có những hoàn cảnh đặc thù, cho dù hệ thống các văn bản pháp lý hiện nay quả thực vẫn còn những bất cập cần vận dụng một cách "sáng tạo", nhưng không phải vì thế mà được tuỳ tiện làm những gì mình thích.

Năng động là tốt, sáng tạo là tốt, nhưng vẫn phải đúng trình tự, tuân thủ đúng các quy định của pháp luật. Như thế có nghĩa là cho dù xuất phát từ động cơ nào, được khoác chiếc áo mỹ miều nào, việc ban hành các văn bản trái thẩm quyền của một số địa phương hiện nay vẫn chính là vi phạm trật tự kỷ cương phép nước, cần phải được xử lý nghiêm và kịp thời.

Người dân được làm những gì mà pháp luật không cấm, còn Nhà nước và những người có thẩm quyền chỉ được làm những gì pháp luật cho phép. Chính quyền lại càng phải hành xử đúng luật!

Lưu Quang