Jordan D. Ryan là Trưởng Đại diện Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) tại VN. Sau 4 năm, kết thúc nhiệm kỳ, ông đã có nhiều đóng góp đáng trân trọng cho nhân dân VN.

Là người Mỹ, nhưng J. Ryan là một công dân quốc tế, được Tổng Thư ký LHQ Kofi Annan gọi là “một người Mỹ không trầm lặng ở VN”

Tốt nghiệp khoa kinh tế chính trị quốc tế tại Đại học Columbia, có bằng trung tâm kinh doanh và quản lý nhà nước, chương trình VN tại Đại học Harvard, ông Jordan Ryan thật sự hiểu và yêu mến lịch sử và con người VN. Thông thạo tiếng Pháp, Tây Ban Nha, tiếng Hoa, tiếng Ả Rập, bước chân ông đã in dấu khắp Trung Quốc, Tây Âu, Trung Đông, châu Á - Thái Bình Dương nhưng VN vẫn là nơi ông gửi gắm trái tim mình.

Người bạn thân thiết với VN

Là quan sát viên của công cuộc đổi mới ở VN, ông Jordan Ryan đã chứng kiến những thành công to lớn của VN trong suốt 12 năm qua. Năm 1993, ông được cử đến VN với tư cách là trợ lý cao cấp cho đại diện thường trú UNDP, được tận mắt nhìn thấy khối lượng các mặt hàng xuất khẩu tăng, các sân bay nhộn nhịp các nhà đầu tư nước ngoài với những ý tưởng kinh doanh mới mẻ “đổ bộ” đến VN tìm cơ hội. Năm 2001, trở lại VN với cương vị điều phối viên UNDP, điều hành 13 cơ quan của LHQ tại VN ông Jordan Ryan đã có nhiều đóng góp cho quá trình đổi mới của VN. Ông đã khởi xướng chương trình Cộng đồng các đối tác quan tâm tới HIV/AIDS, một phương thức tiếp cận sáng tạo nhằm xây dựng hành động ứng phó với HIV/AIDS tại VN.

Ông J. Ryan thẳng thắn: “Mỗi ngày có hàng chục người chết do virus HIV/AIDS. Con số này cao hơn số tử vong do tai nạn giao thông. Những người nhiễm bệnh không chỉ tập trung vào gái mại dâm hay người tiêm chích ma túy mà cả những đối tượng thông thường và đã lan rộng ra nhiều tỉnh, thành. Do đó VN phải có chiến lược quốc gia để phòng chống căn bệnh thế kỷ”.

Những con người VN thuần phác đã trở thành bạn của ông, của gia đình ông. Nụ cười cởi mở, thái độ thân thiện của họ khiến ông cảm thấy khó xa mảnh đất này. Mắt rưng lệ, điều phối viên của một tổ chức hành chính cao nhất thế giới đã không kìm được xúc cảm khi nói về những con người VN bình dị mà ông gặp. Một cô bé mới 11 - 12 tuổi, chỉ bằng tuổi con ông nhưng đã mơ ước trở thành giáo viên dạy toán. Giọng xúc động, ông kể: “Trong một chuyến công tác, tôi đã gặp một cô gái có virus HIV nhưng vẫn mong ước đất nước mình sánh vai được với các nước khác, thoát nghèo đói để số phận của những người như cô không còn bất hạnh. Một cô gái tàn tật chống nạng gỗ vẫn muốn đóng góp phần sức lực bé nhỏ của mình cho đất nước”. Ông tâm nguyện, một đất nước có những con người như vậy phải được hưởng hòa bình, ấm no, hạnh phúc. Ông yêu tính kiên trì, hài hước, lạc quan của người VN. Theo ông, VN khác biệt với nhiều nước khác ở tinh thần đoàn kết dân tộc. Ông thực sự khâm phục “chất xung lực” đã giúp VN thoát khỏi nghèo đói một cách ngoạn mục. Ông tin tương lai của VN sẽ rất sáng sủa, đặc biệt sự đóng góp không nhỏ của người trẻ.

Lưu luyến VN

Không chỉ yêu quý con người VN, cảnh sắc của đất nước này cũng “hút hồn” ông. Những cánh đồng lúa vào mùa thu hoạch, hoa phượng nở đỏ rực trời tháng 5 gần cơ quan ông, mùi hoa lan phảng phất trên những con đường Hà Nội. Bát phở bốc khói nghi ngút mỗi sáng đầu đông, cốc bia hơi đầu phố với các bạn thân sau giờ làm việc căng thẳng. Tưởng như chỉ là những khoảnh khắc bình thường trong cuộc sống, nhưng lại thành những kỷ niệm khó phai nhòa trong ông.

Hiếm có ông “Tây” nào được giới báo chí biết nhiều và yêu quý như ông J. Ryan. Tại các hội nghị quốc tế, nhiều quan chức ngại trả lời câu hỏi của các phóng viên thì ông lại nổi tiếng là người không câu nệ, luôn sẵn sàng trả lời phỏng vấn dù thời gian hạn hẹp. Ông là người đóng góp nhiều cho việc trao đổi thông tin, kinh nghiệm và huy động sự tham gia nhiều hơn của giới báo chí trong công tác truyền thông.

Đối với J. Ryan, bốn năm công tác vừa qua tại VN là thời gian hạnh phúc và quý giá của đời mình. Rời VN, ông vẫn tiếc chưa làm được nhiều hơn cho các bệnh nhân đang bị căn bệnh HIV/AIDS hành hạ. Nhận nhiệm vụ mới tại đất nước Liberia - châu Phi, ông ước ao được quay lại VN một lần nữa, để chứng kiến giai đoạn đổi mới tiếp theo của VN được khởi đầu bằng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 10. Thêm vào đó là lời hứa với cô con gái cưng 11 tuổi: Đưa con đi cưỡi voi ở Bản Đôn (Đắk Lắk) mà ông chưa có dịp thực hiện...

Bích Diệp